Τα οδοντικά προβλήματα των κουνελιών και των τρωκτικών αποτελούν ένα συχνό πρόβλημα στα ιατρεία τωνζώων συντροφιάς, καθώς ο αριθμός των κουνελιών, αλλά και των τρωκτικών που διαβιούν ως κατοικίδια, έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Το σύνολοτων δοντιών των κουνελιών, των ινδικών χοιριδίων και των τσιντσιλά και οι τομείς των υπόλοιπων τρωκτικών ανήκουν στα υψηλόδοντα δόντια. Η αλλαγή της διατροφής των ζώων αυτών, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες οδηγεί, συχνά, σε διαταραχή της σύγκλεισης των οδοντικών φραγμών και στα προβλήματα που αυτή συνεπάγεται. Οι ιδιοκτήτεςτων κουνελιών και των τρωκτικών πολλές φορές αντιλαμβάνονται καθυστερημένα τα προβλήματα των δοντιών τους και όταν αυτά προσκομίζονται στο ιατρείο είναι ήδη καταβεβλημένα, σε σημείο ώστε να απειλείται ακόμα και η ζωή τους. Η επισκόπηση της στοματικής κοιλότητας, τόσο στα κουνέλια, όσο και στα τρωκτικά είναι δύσκολη και είναι προτιμότερο να διενεργείται όταν το ζώο βρίσκεται υπό γενική αναισθησία. Πολύ σημαντικός είναι και ο ακτινολογικός έλεγχος της κεφαλής, ο οποίος μπορείνα μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση των δοντιών, των ριζών τους και των οστών του προσώπου. Το συχνότερο πρόβλημα των δοντιών, στο κουνέλι και στα μικρά τρωκτικά, είναι η μη φυσιολογική σύγκλειση μεταξύ των τομέων, στοινδικό χοιρίδιο και στο τσιντσιλά, όμως, τα προβλήματα των οπίσθιων δοντιών είναι συχνότερα. Τα συνηθέστερα αίτια της οδοντικής νόσου είναι συγγενή (προγναθισμός ή και βραχυγναθισμός), τραυματικά ή και μεταβολικά. Τα συμπτώματα της οδοντικής νόσου μπορεί να περιορίζονται σε δυσκολία κατά τη μάσηση, δυσοσμία της στοματικής κοιλότητας, τραυματισμό των μαλακών ιστώντης περιοχής, διόγκωση στο πρόσωπο, παρουσία αποστήματος ή συριγγίου, οφθαλμολογικά προβλήματα κ ά. Συνήθως, όμως, εμφανίζονται και συμπτώματα που αφορούν στη γενική υγεία του ζώου, όπως ανορεξία, αλλαγή στη σύσταση των κοπράνων,δερματίτιδα, καχεξία κ.ά. Η θεραπεία της νόσου είναι χειρουργική και φαρμακευτική. Σε κάποιες περιπτώσεις και στα πλαίσια της χειρουργικής αντιμετώπισης, μπορεί να επιχειρηθεί η αποκατάσταση της φυσιολογικής σύγκλεισης των δοντιών με εκτροχισμό τους. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, συστήνεται η εξαγωγή όλων των τομέων και σε περίπτωση αποστήματος, η διάνοιξητου και η εξαγωγή του υπαίτιου, συνήθως οπίσθιου δοντιού. Η φαρμακευτική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση αντιμικροβιακών και αναλγητικών-αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη διαχείριση των κουνελιών και τωντρωκτικών που υποφέρουν από οδοντικές παθήσεις. Τα κουνέλια και τα ινδικά χοιρίδια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην παρατεταμένη ανορεξία. Η προαναισθητική εξέταση του ζώου πρέπει να είναι επιμελής, επίσης, απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος, ιδιαίτερα σε αφυδατωμένα ζώα, στα οποία έχει προηγηθεί μακρά περίοδος υποσιτισμού. Συνήθως, σε αφυδατωμένα και υποσιτισμένα ζώα απαιτείται προεγχειρητική υποστηρικτική θεραπεία. Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δίδεται στην πρόληψη των προβλημάτων των δοντιών, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή διατροφή των ζώων. Ισορροπημένη διατροφή θεωρείται η διατροφή με σανό ή άχυρο και συμπληρωματικά με μικρές ποσότητες δημητριακών. Ο κτηνίατρος οφείλει να ενημερώνει και να εκπαιδεύει τους ιδιοκτήτες σχετικά με την ορθή διαχείριση και διατροφή των ζώων αυτών.
(EL)
As the number of pet rabbits and rodents has raised lately, veterinarians have to cope with various medical conditions that affect them and especially those concerning their teeth in everyday practice. Rabbits', guinea pigs and chinchillas whole dentition and the incisors of the rest of the rodents are known as elodont teeth. Malocclusion, which is the most common dental condition seen in those animals occurs due to a combination of several factors and inappropriate diets. The owners frequently fail to recognize their pets' dental disease in time. Consequently, when they are finally presented to the vet, their condition is difficult to be treated and their life is in danger. The examination of the oral cavity should preferably be made under general anaesthesia. Radiological assessment is also essential in order to acquire valuable information about the teeth, roots and facial bones. As mentioned before, malocclusion is the most common dental problem that rabbits and small rodents experience whereas cheekteeth malocclusion is the most frequently recognized problem in guinea pigs and chinchillas. The common factors that contribute are: genetic predisposition (prognathism or brachygnathism), trauma and metabolic disorders. The symptoms vary from difficulty in mastication, bad breath, lesions of the tongue and oral mucosa to facial swelling, abscesses, fistulisation, ocular disease etc. Usually there are also symptoms regarding the animal's general health such as lack of appetite, emaciation and alternation of the feaces' composition. Treatment is both surgical and pharmaceutical. Occlusal equilibration may be accomplished by burring. If this is not possible, the extraction of all the incisors is recommended. In case of an abscess, debridement and extraction of the responsible tooth (usually affecting cheek teeth) is advised. Moreover, antibiotics and analgesics-antinflammatory drugs are of great help. The selection of the appropriate antibiotic should be based on aerobic and anaerobic culture and sensitivity, especially in case of an abscess. The most common antibiotics prescribed are enrofloxacin, Oxytetracycline, doxycycline, amicasin and metronidazole. The most common analgesics are opioids (e.g. fentanyl, buprenorphine, butorphanol) and NSAIDs (e.g. carprofen, meloxicam). Small mamals who are suffering from dental disease have to be treated very cautiously because of their being sensitive by nature. Especially rabbits and guinea pigs are very sensitive to the protracted loss of appetite. The preanaesthetic management is also critical. The complete blood count and serum biochemical analysis, especially in dehydrated and undernourished patients is imperative to be measured, as the iv administration of normal saline or dextrose serum and electrolytes is often needed. There is a positive correlation between feeding the animals on balanced diets (especially in calcium) and avoidance of dental problems. Therefore, prevention could be managed via the combination of appropriate diets and proper advising of the owners. The diet should consist of hay, straws and small quantities of cereals. The veterinarian should inform the owners about proper management of their pet, feeding and periodical examinations that should be done in order to prevent these pathological conditions.
(EN)
