Η ιστορία και η φιλοσοφία της ανάπτυξης της ιατρικής ανά τους αιώνες: Μία επαναλαμβανόμενη υπόθεση....

 
Το τεκμήριο παρέχεται από τον φορέα :

Αποθετήριο :
Journal of the Hellenic Veterinary Medical Society  | ΕΚΤ eJournals
δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου
στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
κοινοποιήστε το τεκμήριο




2017 (EL)

Η ιστορία και η φιλοσοφία της ανάπτυξης της ιατρικής ανά τους αιώνες: Μία επαναλαμβανόμενη υπόθεση.... (EL)
The history of development of medicine through time: a repeated case (EN)

ATHANASSOPOULOU (Φ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ), F.

Σε όλες τις εποχές ο άνθρωπος ενδιαφέρθηκε για τη θεραπεία των ασθενειών με κάθε δυνατό τρόπο. Στον Ελληνικό κόσμο, που θεωρείται πνευματικός πρόγονος της νεότερης Ευρώπης, κατά τον 6 ° και 5 ° αι. π.Χ. υπήρχαν γενικά δυο διακριτές παραδόσεις: η μια είχε καθαρά ιερουργική καταγωγή και ασκειτο από μια συντεχνία θεραπευτών-ιερέων, που ονομάζονταν Ασκληπιάδες. Η δεύτερη, η Βακχική θεραπευτική, προέρχεται από αυτόχθονους πληθυσμούς του ανατολικού Αιγαίου περίπουτη 2η χιλιετηρίδα π.Χ. Κατ' αυτήν, οι ασθενείς επεδείκνυαν την «ιερή μανία», δηλαδή με χορό, μουσική ή και σωματική καταπόνηση έμπαιναν σε μια άλλη διευρυμένη διάσταση συνείδησης απ' όπου, όταν έβγαιναν, επεδείκνυαν μια «ειρήνευση» και νέαταυτότητα πάλι με βάση την ηθικοπλαστική αντίληψη. Η πρώτη απεμπλοκή από ιερουργίες πραγματοποιείται (στην αρχαία Ελλάδα) από τον Ιπποκράτη (460-370 π.Χ.). Γίνεται η πρώτη τομή προς την επιστημονική ιατρική που έχει ως βάση την κοσμική συντεχνία θεραπευτών. Ο Ιπποκράτης πίστευε στην «αυτο-θεραπευτική δύναμη της φΰσης» που έπρεπε να λαμβάνεται υπ'όψιν, καθώς η ιατρική απορρέει από τη διαταραχή της ισορροπίας ανθρώπου- περιβάλλοντος. Μετά τον Ιπποκράτη παρουσιάζεται ένα κενό 7 περίπου αιώνων (μέχρι τον 3° αι. μ.Χ.) όπου, όμως, μεσολαβούν σημαντικές εξελίξεις που καθορίζουν και τη μετέπειτα πορεία της ιατρικής: 1. Τον 1 ° αι. μ.Χ. ο Διοσκουρίδης στην Αλεξάνδρεια και τον 2° αι. μ.Χ. ο Ασκληπιάδης και ο μεγάλος θεραπευτής και χειρουργός Γαληνός από την Πέργαμο (130-201 μ.Χ.) μετέφεραν την «απόλυτη ιατρική ορθοδοξία» στη Ρώμη, όπου παρέμεινε δόγμα μέχρι τον 16° αι. αιώνα. Αυτή συμπίπτει και με την Αραβική ιατρική και γενικότερα και με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιατρική. Οι αντιλήψεις του Ιπποκράτη και του Γαληνού έχουν, όμως, και πολλά κοινά στοιχεία με την ανάπτυξη της ιατρικής στην Κίνα και την Ινδία. 2. Αραβες φιλόσοφοι και ιατροί (1038μ.Χ.) ανασυνδέουν την πολιτική και την ιατρική με βασική έννοια την υγιή κοινωνία. 3. Με την επίδραση του Χριστιανισμού στο Μεσαίωνα απαξιώνεται η αξία του σώματος και απαγορεύονται παντελώς η χειρουργική και η ανατομία. Το 1130 μ.Χ. απαγορεύεται η άσκηση από μονάχους της ιατρικής και αυτή αποδίδεται μόνο στον «κοσμικό κλήρο» απ' όπου τελικά πηγάζουν και οι πρώτες σχολές (10-12 μ.Χ. αιώνες) και το σύγχρονο Πανεπιστήμιο (Paris, Oxford, Bologna, Montpellier). Με την Αναγέννηση αρχίζει και η αμφισβήτηση της θεωρίας του Γαληνού. Το αρχέτυπο, όμως, του αναγεννησιακού γιατρού ήταν αναμφίβολα ο Παράκελσος. Ο Παράκελσος επαναφέρει τους συσχετισμούς και την ηθική συμπεριφορά σε σχέση με τα ιατρικά συμπτώματα και η όλη προσέγγιση του ήταν «οικοσυστηματική» ή «ψυχοσωματική». Οι θεραπευτικές αντιλήψεις και πρακτικές του αρχαίου, μεσαιωνικού και ανατολικού κόσμου είναι πολλές και ετερόκλητες και χωρίς να αποτελούν ταυτόσημο φιλοσοφικό μοντέλο, όμως, έχουν τα εξής κοινά σημεία, τα οποία τελικά άλλαξε η «επιστημονική ιατρική» που γεννήθηκε μετά την καρτεσιανή ρήξη: α) αντιστοιχία σώματος και ψυχής β) αλληλεπίδραση οργανισμού και περιβάλλοντος γ) αμοιβαιότητα και ισότητα μεταξύ ασθενούς και θεραπευτή. Οι σημαντικές εξελίξεις μεταξύ 17-18ου αιώνα (ανακάλυψη του μικροσκοπίου, ανάπτυξη των εργαστηρίων και των κλινικών) θα δώσουν τεράστια ώθηση προς την επιστημονική ιατρική που θα επιτρέψει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον ασθενή ως άτομο ολοκληρωμένο χάριν της διάγνωσηςκαι του χειρισμού «νόσων και συνδρόμων». Μια ακόμη αναταραχή της ιατρικής επέρχεται με την ανάδυση της βιολογίας ως διακριτής επιστήμης, η οποία επέφερε και την αναζωπύρωση των γνωστών βιταλιστικών αντιλήψεων που τον 18° αιώνα δεν παύουν τελείως να υπάρχουν (G. Stahl, - anima, S. Hahneman- ομοιοπαθητική). Όμως, λόγω της θετικιστικής κατεύθυνσης που έδωσε ο μέγας φυσιολόγος του 19ου αιώνα, ο C. Bernard (1813-1878) - που επέβαλε την ποσοτικοποίηση κατά το πρότυπο των θετικώνεπιστημών και στην ιατρική - και τελεσίδικα επισφράγισε ο L. Pasteur (1822-1895) με την ανακάλυψη του ρόλου των βακτηρίων,τόνωσε πάλι την επιστημονική αυτοπεποίθηση της ιατρικής. Στον 20° αιώνα, η ιατρική αποκτά επιπλέον και εξουσίες καιεμπλέκεται κοινωνικά και μέσω της διογκούμενης φαρμακοβιομηχανίας. Όμως, παρ' όλα αυτά, αδυνατεί ακόμη να ανακουφίσειικανοποιητικά τις ψυχικές διαταραχές, ενώ η εξειδίκευση διευρύνε το φάσμα των ιατρικών εφαρμογών (μοριακή βιολογία, νευροχημεία, γενετική, κατανόηση ανοσοποιητικού -νευρικού -ενδοκρινολογικού μηχανισμού), που όμως, εντάσσονται στο ίδιο μηχανιστικό μοντέλο. Η νοσηρή απόκλιση του μοντέλου αυτοΰ έτεινε προς την εμπλοκή ιατρικής-πολιτικής σε ένα πρόγραμμα πουη πειραματική του εφαρμογή επιτεύχθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα. Όμως, και πάλι, τρία διαδοχικά κύματα υπονόμευσαν τηνιατρική ορθοδοξία σε όλον τον 20° αιώνα: Ο S. Freud (1856-1939) και η ψυχανάλυση, η φαινομενολογική (υπαρξιακή) ιατρική του E. Husserl (1859-1938) και οι σύγχρονες εναλλακτικές θεραπείες (ομοιοπαθητική, βελονισμός). (EL)
At all times, man was interested in the therapy of diseases in any possible way. In the Hellenic world, that is generally regarded as the spiritual predecessor of recent Europe, two distinct traditions existed: the first had a true sacred origin and was practiced from a corporation or guild of healers/priests named zsAsklipiades. Asklipios, son of Apollo, was considered by them as their generic leader. The second, practiced by Vakhes, comes from indigenous populations of Eastern Aegean area approx. at 2000 B.C. During its practice patients went into a sacred mania ie., with dancing, music, or body exertion went into an extended consciousness from which, when they recovered, they showed a peaceful state and a new identity again due to moral comprehension. The first liberation from sacred ceremonies occurs in ancient Greece from Hippocrates and thus the first step towards scientific medicine occurs and it is practiced by cosmic healers. To Hippokrates we owe the meaning of "method" for the observation and development of the disease and its symptoms (there is a distinction between them). He believed in "the self healing capability of nature" that had to be taken into account, because medicine comes from the disruption of the balance between man and environment. After Hippocrates there is a gap of approx. 7 eons (till 3rd century D.C.) during which period important developments occur that will determine later the path of medicine: 1. During the 1st century B.C., Dioscouridis from Alexandria and in the 2ndcentury D.C. Asklipiadis and the great healer and surgeon from Pergamos, Galinos, transplanted the "absolute medical orthodoxy" in Rome where it remained as a dogma until the 16th century D.C. This is similar to Arab and recent European medicine. Hippocrates and Galinos beliefs have a lot in common with the growth of medicine in China and India. 2.Arab philosophers and healers reconnect medicine with politics and their base is the healthy society. 3. In Christianity, in the Middle Ages, the human body is discarded as not * worthy and surgery and anatomy are prohibited. In 1130 D.C. the practice of medicine by monks isprohibited and this is passed on to "cosmic clergy" from where the first schools of medicine and recent Universities originate (Paris, Oxford, Bologna, Montpellier). With Renaissance starts the questioning of the Galino's theory. The main archetype of the healer of this period was undoubtedly Paracelsus. He brings back the correlations of symptoms and moral attitude and his whole comprehension was "ecosystematic" and "psychosomatic". The healing ideas and practices of the Middle Ages and Eastern world are various and come from different origins without being an identical philosophical model, but they have the following similar points changed eventually by the "scientific medicine" born after the Cartesian debate: a) there is a bond between body and psyche, b) there is a bond of interaction between the human body and the environment, c) there is a mutual bond of equality and trust between the patient and the healer. The important developments between the 17th - 18th centuries (discovery of the microscope, growth of laboratories and clinics) will give a tremendous push to this scientific medicine and will allow to discard the patient as a whole person for the favour of the diagnosis and the manipulation of "diseases and syndromes". Another disruption from this course of scientific medicine occurs with the emergence of biology as a distinct science, which brought the uprising of the usual vitalistic beliefs that during in the 18th century did not totally stop to exist (G. Stahl-anima, S. Hahneman- homeopathy). However, due to the positivistic direction that the great physiologist of the 19th century, C. Bernard (who established in medicine the quantification according to the prototype of positive Sciences) and finally L. Pasteur established with the discovery of the bacterial role, strengthened again the self confidence of the classical/ scientific medicine. In 20th century, medicine gains also powers and is connected socially also with the growing pharmaceutical, but still is unable to heal satisfactory the mental / psychological illnesses; meantime, the recent specialization opened up a new horizon of medical applications (molecular biology, neurochemistry, clear understanding of the immunological-nervous-endocrinological mechanism) that are, however, part of the same mechanical model. The malpractice of this model involved attachment of medicine and politics in a programme that experimentally was performed in the Nazis camps. Again, three subsequent currents of developments questioned the medical orthodox theory during most of 20th century: S. Freud and psychoanalysis, the phenomenological medicine of E. Husserl and modern alternative medicines (homeopathy, acupuncture). (EN)

info:eu-repo/semantics/article
info:eu-repo/semantics/publishedVersion

Ιστορία (EL)
Ιατρική (EL)
Φιλοσοφία (EL)
Medicine (EN)
History (EN)
Philosophy (EN)


Journal of the Hellenic Veterinary Medical Society

Αγγλική γλώσσα

2017-11-20


Hellenic Veterinary Medical Society / Ελληνική Κτηνιατρική Εταιρεία (EN)

1792-2720
2585-3724
Περιοδικό της Ελληνικής Κτηνιατρικής Εταιρείας; Τόμ. 60 Αρ. 2 (2009); 125-133 (EL)
Journal of the Hellenic Veterinary Medical Society; Vol. 60 No. 2 (2009); 125-133 (EN)

Copyright (c) 2017 F. ATHANASSOPOULOU (Φ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ) (EN)



*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.