Οι πολιτικo-οικονομικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών κατέστησαν τη στρατηγική διαχείριση των κάθε είδους οργανισμών επίκαιρο θέμα μελέτης. Ιδιαίτερη αξία αποκτά ο κλάδος διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, καθώς συνδέεται με την ανάπτυξη, εξέλιξη και βιωσιμότητα των οργανισμών. Τα πολιτιστικά ιδρύματα, κερδοσκοπικά ή μη κερδοσκοπικά, κρατικά ή μη κρατικά, επηρεασμένα από τις αλλαγές του εσωτερικού και εξωτερικού τους περιβάλλοντος προσαρμόστηκαν στη νέα πραγματικότητα υιοθετώντας επιστημονικές πρακτικές από άλλους χώρους.
Η πολυπλοκότητα του μηχανισμού διοίκησης και διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων των οργανισμών, συγκεκριμένα των μουσειακών, αποτελεί αντικείμενο του πρώτου μέρους της εργασίας. Για το σκοπό αυτό εξετάστηκαν σε θεωρητικό επίπεδο οι έννοιες του μάνατζμεντ, της πολιτιστικής διακυβέρνησης, της διαχείρισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, και της αλλαγής στο πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Προέκυψε, λοιπόν, πως το Μουσείο, όντας πολιτιστικό αλλά και οικονομικό στοιχείο της κοινωνίας, χώρος στον οποίο συνδιαλέγονται εννοιολογικές ανασημασιοδοτήσεις, γνωσιακά πρότυπα, κοινωνικές συμπεριφορές, μεταμορφώθηκε ριζικά. Η έννοια της αλλαγής αποτυπωμένη στην ταυτότητα και την οργανωτική κουλτούρα του καθιστά τη διαχείριση των ανθρωπίνων πόρων του αναγκαία και επιτακτική. Η αναζήτηση ενός αναπτυξιακού “παράδειγματος-paradigm” που θα συγκεράσει τις παραδοσιακές δομές με τα νέα δεδομένα στη μουσειακή πραγματικότητα θα συνεισφέρει καθοριστικά, ώστε στον 21ο αιώνα να εκπληρώσει την πολυδιάστατη αποστολή του.
Στο εμπειρικό μέρος εξετάζεται η περίπτωση των Θεματικών Τεχνολογικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς με έμφαση στο Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα. Βασικό στόχο αποτελεί η ανάδειξη του διαχειριστικού τους μοντέλου ως πρότυπου βιωσιμότητας και επιτυχούς λειτουργίας των Μουσείων στο πλαίσιο της υβριδικής για τα ελληνικά δεδομένα περιφερειακής πολιτιστικής πολιτικής και ανάπτυξης.
Υπό αυτό το πρίσμα η εργασία αποτελεί, πρώτον, μια προσπάθεια/απόπειρα κριτικής παρουσίασης του διαχειριστικού μοντέλου του ΠΙΟΠ, δεύτερον, καταγραφή των στοιχείων εκείνων που καταδεικνύουν την πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητά του.
Τρίτον, εκθέτει συμπεράσματα-προτάσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το έναυσμα για μια μελλοντική μελέτη.
Due to socio-economic developments over recent decades, the strategic administration of all kinds of organisations has become a topical field of inquiry. The branch regarding human resources management acquires special significance, since it is linked to the growth, progress, and sustainability of organisations. Cultural foundations, whether for-profit or not, state-funded or not, in response to changes in their internal or external environment have adjusted to a new reality by adopting scientific practices from related fields.
The first part of this dissertation investigates the complexity of managing mechanisms for administering the human resources of organisations, in particular of museums. For this purpose, I am theoretically examining the concepts of management, cultural governance, administration or deployment of human resources, and ‘change’ within a shifting cultural landscape.
I am thus showing that the museum, as a cultural but also economic element of society, as a place for dialogue between conceptual permutations, epistemic models, and social behaviours, has been radically transformed. The concept of change, as imprinted upon the identity and the organisational ethos of the museum, makes the management of its human resources necessary and imperative. The search for a developmental paradigm that will match traditional structures with emerging dimensions in a museum’s existence will contribute decisively towards the fulfilment of its multidimensional mission in the 21st century.
In the experimental part, I examine the case of the Thematic Technological Museums of the Piraeus Bank Cultural Foundation (PBCF), with a focus on the Ioannina Silversmithing Museum. My main objective is to highlight the management model of these museums as an exemplar of sustainability and successful operation, in the context of a hybrid policy for the cultural development of the Greek countryside.
Under this perspective, the dissertation is meant, on the one hand, as an empirical attempt at a critical account of the PBCF’s management model; on the other hand, it constitutes a record of those elements that demonstrate its originality and effective-ness; third, it draws conclusions and makes suggestions that could stimulate future studies.
Περιέχει: γραφήματα
