Περιέχει: πίνακες, διαγράμματα, εικόνες
Κάθε χρόνο οι φυσικές καταστροφές πλήττουν διάφορες περιοχές του πλανήτη, καταστρέφοντας ακόμα και ολόκληρους οικισμούς ή τμήματα πόλεων. Το ερώτημα που γεννάται πάντα μετά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή, είναι αν θα μπορούσε να είχε γίνει κάτι ώστε να είχαν αποφευχθεί ή μετριαστεί οι επιπτώσεις που προκλήθηκαν και τι μπορεί να γίνει ώστε την επόμενη φορά να μην επαναληφθούν τα ίδια αποτελέσματα. Ο μετριασμός των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αυτές προκαλούν και η ανάκαμψη των πόλεων στηριζόμενες στο δικό τους ανθρώπινο, κοινωνικό και επιχειρησιακό κεφάλαιο και τους δικούς τους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς πόρους αποτελούν κεντρικούς άξονες πολιτικής για τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών. Ο εντοπισμός, η εκτίμηση και η παρακολούθηση του κινδύνου των καταστροφών είναι πλέον επιτακτική για κάθε οργανωμένη κοινωνία. Οι καταστροφές δεν μπορούν να προβλεφθούν, μπορούν όμως με σωστή διαχείριση να μειωθούν οι συνέπειες τους.
Αντικείμενο της εργασίας είναι η εκτίμηση των θεσμικών, κοινωνικών, οικονομικών και χωρικών διαστάσεων του σχεδιασμού σε προ-καταστροφικό και μετα-καταστροφικό επίπεδο, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ανθεκτικότητας μιας πόλης, ή μιας περιοχής, στην ελληνική επικράτεια. Βασικό μεθοδολογικό εργαλείο είναι η σύνταξη ενός δομημένου ερωτηματολογίου που αποτελείται από δέκα δηλώσεις σχετικά με την αστική διακυβέρνηση, την κοινωνική, περιβαλλοντική και πολεοδομική διάσταση του σχεδιασμού και την ικανότητα απόκρισης μιας πόλης απέναντι στη φυσική καταστροφή αλλά και στο σχεδιασμό ανάκαμψης μετά από αυτήν. Το ερωτηματολόγιο, το οποίο βασίζεται στο βαθμολογικό πίνακα ανθεκτικότητας για τις πόλεις που έχει δημιουργήσει το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη Μείωση των Καταστροφών (UNISD), απευθύνεται σε ειδικούς που καλούνται να αξιολογήσουν τη σπουδαιότητα κάθε δήλωσης αλλά και να εκτιμήσουν τα ειδικότερα ζητήματα που είναι σημαντικά για την υλοποίησή της. Η επεξεργασία γίνεται με τη μέθοδο DELPHI με στόχο την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων στις οποίες πρέπει να εστιάσει ο σχεδιασμός στην Ελλάδα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των πόλεων. Οι ειδικοί επιλέχθηκαν με κριτήριο τις γνώσεις τους και την εμπειρία τους στον τομέα της ανθεκτικότητας, έτσι ώστε τα αποτελέσματα να είναι έγκυρα και αξιόπιστα. Σημασία στη διαχείριση των καταστροφών έχει η σφαιρική αντιμετώπιση τους και η βελτίωση της ανθεκτικότητας σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με αυτήν. Ωστόσο, στην εργασία αυτή προσπαθήσαμε να θέσουμε μια ιεραρχία στις διαδικασίες που πρέπει να πραγματοποιηθούν ώστε να μπορέσουν οι πόλεις να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους. Σύμφωνα λοιπόν, με τα αποτελέσματα της επεξεργασίας με τη μέθοδο DELPHI πρώτη προτεραιότητα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των ελληνικών πόλεων είναι η οργάνωση. Στη συνέχεια, ακολουθεί η ανθεκτικότητα των τεχνικών υποδομών και η διασφάλιση άμεσης και αποτελεσματικής απόκρισης σε περίπτωση καταστροφής.
Every year natural disasters occur around the world, ruining communities, parts of a city or even whole cities. The question that arises after a major natural disaster is what measures could have been taken to prevent or minimize the consequences and more importantly to obviate similar disastrous results in the future. The main policy on the management of natural disasters focuses on minimizing social, economic and environmental damages after an adverse event and enabling the affected cities to achieve recovery based on their human, social and institutional resources utilizing their own economic / financial and environmental infrastructure. Detecting, monitoring and estimating disaster risk is nowadays considered mandatory for every well-structured community. Natural disasters cannot be predicted but effective management can moderate their consequences.
The objective of this study is the evaluation of institutional, social, economic and spatial parameters for the design of a risk management model in a pre- and post-disaster level, aiming for the improvement of the resilience of a city or a region in Greece.
The survey method followed in this study is based on a carefully constructed questionnaire that consists of 10 statements regarding urban governance, social, environmental and built environment dimensions for planning risk management as well as disaster response and post-event recovery of a city. The questionnaire, which is based on the Disaster Resilience scorecard of the United Nations' office for Disaster Risk Management (UNIDSR) is addressed to experts who are required to estimate the importance of each statement and evaluate the specific parameters that are crucial for its implementation. The followed processing is DELPHI method and the aim is the prioritization of the statements in which we should focus in order to improve the resilience of Greek cities. For choosing the experts, we considered their knowledge and their experience in the field of management of natural disasters, so that the results are valid and reliable. The objective in the management of natural disasters is the comprehensive approach and the improvement of resilience in all the related fields. However, in this study, we tried to set a hierarchy of the processes that should be carried out in order to achieve the improvement of resilience in Greece. According to the results of the application of the DELPHI method, the first priority of a greek city should be the organization and cooperation, the second is the improvement of infrastructures’ resilience and finally the ensuring of an immediate and effective response in the case on a natural disaster.
