Θέμα της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας ήταν η διερεύνηση του βαθμού στον οποίο η αξιοποίηση της μεθοδολογικής πρότασης της Γεωργίας Μέγα (2010) που στηρίζεται στο project Visible Thinking και σε μεθοδολογίες που εισάγουν την τέχνη στην εκπαίδευση, είναι δυνατό να συμβάλει στην ενεργοποίηση του στοχασμού και των μεταγνωστικών δεξιοτήτων των ενήλικων εκπαιδευόμενων του ΣΔΕ Χανίων. Συγχρόνως, επιχειρήθηκε να γίνει σύγκριση της συγκεκριμένης μεθοδολογικής πρότασης με τις ομαδοσυνεργατικές τεχνικές, που ως επί το πλείστον εφαρμόζονται στα ΣΔΕ, με αναφορά σε τέσσερις ερευνητικούς άξονες: κατάκτηση γνωστικών στόχων, ενεργητική συμμετοχή και ενδιαφέρον, ενεργοποίηση στοχασμού και καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων.
Προκειμένου να γίνει προσέγγιση του παραπάνω ερευνητικού θέματος επιλέχθηκε να πραγματοποιηθεί μια ποιοτική έρευνα και πιο συγκεκριμένα μια έρευνα δράσης, η οποία στηρίζεται στο σχεδιασμό, δράση, παρατήρηση και αναστοχασμό (Creswell, 2011). Στη συγκεκριμένη έρευνα έλαβαν μέρος δύο τμήματα του Α’ Κύκλου Σπουδών του ΣΔΕ Χανίων. Σχεδιάστηκαν δύο κύκλοι μαθημάτων (διάρκειας 10 ωρών περίπου ο καθένας) ο ένας στηριζόμενος στις αρχές της μεθοδολογικής πρότασης της Γεωργίας Μέγα (2010) (πειραματική ομάδα) και ο άλλος στηριζόμενoς στις ομαδοσυνεργατικές τεχνικές που προτείνεται να υλοποιούνται στα ΣΔΕ (ομάδα ελέγχου). Για τη συλλογή των δεδομένων αξιοποιήθηκαν τέσσερα ερευνητικά εργαλεία: ατομικό ημερολόγιο ερευνήτριας, σχάρες παρατήρησης, φύλλο αξιολόγησης κατάκτησης γνωστικών στόχων πριν και μετά τη διδακτική παρέμβαση και φύλλο αξιολόγησης διδακτικής παρέμβασης από τους εκπαιδευόμενους.
Η πραγματοποίηση της συγκεκριμένης έρευνας δράσης οδήγησε στη διαπίστωση ότι η εφαρμογή της μεθοδολογικής πρότασης της Γεωργίας Μέγα (2010), είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί αποτελεσματικά στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων και συγκεκριμένα στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι έδειξαν να απολαμβάνουν τον καινοτόμο χαρακτήρα της συγκεκριμένης διδακτικής μεθοδολογίας και κυρίως τις δραστηριότητες που αφορούσαν στην παρατήρηση και επεξεργασία έργων τέχνης. Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες ήταν, επίσης, πολύ παραγωγικές και αποτελεσματικές ως προς την κατάκτηση των γνωστικών στόχων, την πρόκληση του ενδιαφέροντος και την κινητοποίηση των εκπαιδευόμενων, αλλά και ως προς την στοχαστική τους ενεργοποίηση. Και οι δύο διδακτικές παρεμβάσεις φάνηκε να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε όλους τους ερευνητικούς άξονες που μελετήθηκαν. Η προτεινόμενη μεθοδολογία της Γεωργίας Μέγα φάνηκε, ωστόσο, να συμβάλει περισσότερο στην ενεργοποίηση του στοχασμού των εκπαιδευόμενων, στη βελτίωση των δεξιοτήτων γραπτού λόγου και στην τόνωση της αυτοπεποίθησής τους σχετικά με τα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα. Η ομάδα ελέγχου φάνηκε, τέλος, να κατανόησε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο απέκτησε νέες γνώσεις, πιθανά λόγω προηγούμενης έκθεσης της σε ανάλογες διδακτικές τεχνικές.
Κείμενο, πίνακες, σχήματα, εικόνες
The main subject of this particular study was to investigate the degree in which the use of Georgia Mega’s methodological proposal (2010) that is supported in Visible Thinking project and in methodologies that import the use of art in education, is possible to contribute in the activation of meditation and metacognition of adults trainees of the Second Chance School of Chania. Furthermore, it was attempted to perform comparisons between Mega’s methodological proposal and the experiential techniques that are, for the most part, applied in adults’ education with report in four research axes: acquisition of cognitive objectives, interest stimulation and active participation, activation of reflection - meditation and development of metacongition.
In order for the subject described above to be accomplished a qualitative research was conducted and more concretely an action research, which is supported in planning, action, observation and reflection (Creswell, 2011). In this particular action research two groups of First Circle trainees of Second Chance School of Chania took part. Two circles of courses (duration 10 hours roughly for each one) were planned. The first one was based on Georgia Mega’s methodological proposal (2010) (experimental group) and the other one was based on the experiential techniques that are proposed to be used in adults’ education (control group). In order to collect our data four research tools were developed: researcher’s individual timetable, observation checklist, leaf of evaluation of conquest of cognitive objectives before and after the educational intervention and leaf of evaluation of educational intervention for trainees.
The realisation of this particular action research led to the ascertainment that the application of Georgia Mega’s methodological proposal (2010), is possible to be applied effectively in the frame of adults’ education and particularly in Second Chance Schools. Adults trainees that took part in this particular research seemed to enjoy the innovative character of Mega’s methodology and mainly the activities that were concerned with the observation of artworks. The particular activities were, also, very productive and effective not only for the conquest of cognitive objectives, the interest stimulation and active participation, but also for their meditative activation. Both educational interventions appeared to be effective in all research axes that were studied. However, Mega’s proposed methodology appeared to contribute more to the activation of reflection of adults trainees, in the improvement of their writing skills and in the reinforcement of their self-confidence (especially of their academic skills). Finally, the control group appeared to comprehend better the way in which trainees acquired new knowledge, probably due to their previous experience in corresponding educational techniques.
