Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η ανάλυση του φαινομένου της οικονομίας διαμοιρασμού και η επίδρασή της στον τομέα του τουρισμού και ιδιαίτερα στον κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων. Σκοπός είναι η διερεύνηση και ανάλυση του θεσμικού πλαισίου και φορολογικού καθεστώτος των ηλεκτρονικών σελίδων διαμοιρασμού τουριστικών καταλυμάτων στην Ελλάδα. Στόχος της έρευνας είναι η αναζήτηση των θετικών και αρνητικών επιδράσεων της οικονομίας διαμοιρασμού στον τουριστικό κλάδο στην Ελλάδα, καθώς και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του ψηφισθέντος νομικού πλαισίου και η αναζήτηση προτάσεων για περαιτέρω βελτίωσή του.
Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια γενική αναφορά στον τουρισμό της Ελλάδας. Παρουσιάζεται συνοπτικά η ιστορική εξέλιξη του τουρισμού στη χώρα και ιδιαίτερα του ξενοδοχειακού κλάδου, παραθέτοντας στατιστικά στοιχεία που σχετίζονται με: το ξενοδοχειακό δυναμικό, τα έσοδα ανά δωμάτιο για κάθε περιφέρεια, τη μέση τιμή δωματίου και την πληρότητα ανά κατηγορία, καθώς και τις αφίξεις κατά το διάστημα 2011-2016. Επίσης, παρουσιάζεται η εικόνα του ξενοδοχειακού κλάδου με βάση τον τύπο των τουριστικών καταλυμάτων.
Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται το φαινόμενο της οικονομίας διαμοιρασμού. Προσδιορίζονται οι λόγοι ανάπτυξης του φαινομένου, δίνοντας έμφαση στις τεχνολογικές εξελίξεις που ευνοούν το οικονομικό αυτό φαινόμενο. Στη συνέχεια αναπτύσσονται τα κίνητρα των συμμετεχόντων και οι επιπτώσεις από την ανάπτυξη της οικονομίας διαμοιρασμού. Έπειτα, παρατίθενται παραδείγματα εφαρμογής του φαινομένου και γίνεται εκτενής αναφορά για τις επιπτώσεις της οικονομίας διαμοιρασμού στην ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα.
Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται αρχικά το νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που διέπει τις ξενοδοχειακές συναλλαγές. Αναλυτικότερα, γίνεται αναφορά στη διαδικασία απόκτησης άδειας λειτουργίας των συμβατικών καταλυμάτων στην Ελλάδα καθώς και στη φορολόγησή τους. Ακολούθως, αναπτύσσεται το νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που διέπει την οικονομία διαμοιρασμού στον Ελλαδικό χώρο, δηλαδή το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς, καταγράφονται παραδείγματα φορολογικής αντιμετώπισης της οικονομίας διαμοιρασμού σε άλλες χώρες και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το θέμα.
Στο τέταρτο κεφάλαιο προβάλλεται η μεθοδολογία για την έρευνα που θα πραγματοποιηθεί σε εμπλεκομένους στην τουριστική βιομηχανία. Ειδικότερα, ερωτήθηκαν εκπρόσωποι ξενοδόχων και ιδιοκτητών ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων, ιδιοκτήτες ακινήτων που μισθώνονται μέσω της γνωστής ψηφιακής πλατφόρμας Airbnb, εφοριακοί υπάλληλοι και εκπρόσωποι τουριστικών οργανισμών (ΕΟΤ, Περιφέρεια).
Το πέμπτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την έρευνα, ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο γίνεται μια εκτενής συζήτηση των συμπερασμάτων, και παρουσιάζονται προτάσεις πολιτικής για την ορθότητα του φορολογικού ελέγχου τόσο των ψηφιακών πλατφορμών όσο και των ιδιοκτητών ακινήτων που εκμισθώνουν τα ακίνητά τους. Εν κατακλείδι, προτείνονται τρόποι για μία «εποικοδομητική συνύπαρξη» μεταξύ των συμβατικών τουριστικών καταλυμάτων και των ακινήτων που εκμισθώνονται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών οικονομίας διαμοιρασμού, καθώς επίσης και προτάσεις για περαιτέρω επιστημονική έρευνα.
Περιέχει: Σχήματα, πίνακες
The aim of this thesis is the analysis of the sharing economy phenomenon and its impact on tourism, especially on the hotel industry. The purpose of the study is to investigate and analyze the current legal and tax framework with respect to the accommodation services provided through specialized sharing economy platforms and websites in Greece. More specifically, the objective of this research is to identify both the positive and negative impacts of the sharing economy on the Greek hotel industry. Furthermore, the study seeks to evaluate the effectiveness of the current legal framework and to provide suggestions for further improvement.
In the first chapter, a general overview of the tourism sector in Greece is provided. A small synopsis is presented with respect to the development of tourism industry in the country, with emphasis on the hotel sector. Tourism statistics are also being presented including hotel sector capacity, income per room for each region, average price and capacity per hotel category, as well as the total arrivals in Greece from 2011 to 2016.
In the second chapter, an analysis of the sharing economy phenomenon is provided. Establishing the reasons that led to its growth, emphasis is given on the technological developments that favor this model. The discussion that follows presents the motivation of the participants and the impacts of the growing size of the sharing economy. Specific examples are given for sectors that have adapted this model and an extended analysis of its impact in the Greek economy is provided.
In the third chapter, both the legal and tax frameworks that cover the accommodation sector in Greece are presented. In particular, information is given on how to obtain a license for providing accommodation services in Greece, as well as the various state taxes that are imposed on those services. Thereafter, the discussion turns to the current legal and tax framework of sharing economy, not only in Greece, but also in other countries where this economic phenomenon follows a growing trend. Finally, the European Union’s instructions and considerations with respect to the sharing economy model are presented.
The fourth chapter presents the methodology that has been followed in this research, which contains interviews with people who are somehow involved in the tourism industry. More specifically hotel managers and/or owners, people that rent their houses via sharing economy platforms, government officials from the Ministry of Tourism and tax officials have been interviewed.
The results of this research are presented in the fifth chapter. In the last chapter, the main conclusions of this research are being presented along with suggestions for future actions that everyone involved in the tourism business (including the state) should take. Last but not least, suggestions for future research are offered in order for the sharing economy phenomenon to be further explored. The purpose is to smoothly adapt this model in the Greek economy without side effects.
