Εν όψει της μεγάλης μετακίνησης προσφύγων και μεταναστών σε χώρες τις Ευρώπης, είναι υψίστης σημασίας η πραγμάτωση μιας διαλεκτικής και διεπιστημονικής προσέγγισης της «πολιτισμικής» κατάστασης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στόχος είναι οι άνθρωποι, τα έθνη, οι κοινωνίες να αποκτήσουν μια κοινωνικο-πολιτισμικά υπεύθυνη θεώρηση των πάντων, για να μπορούν να στοχαστούν κριτικά σε ζητήματα διαβίωσης και συνύπαρξης ατόμων και ομάδων με διαφορετική πολιτισμική προέλευση σε μια ανοιχτή πολυπολιτισμική κοινωνία. Η συμμετοχή τους σε αυτόν τον «δημόσιο διάλογο» αποτελεί μια σπουδαία ευκαιρία για την διάπλαση της διαπολιτισμικής τους συνείδησης. Κι επειδή η διαδικασία αυτή είναι συνεχής και αρκετά απαιτητική, η εκπαίδευση αναλαμβάνει να βρει μεθόδους μάθησης, κατάλληλες για την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων. Μία από αυτές τις μορφές, είναι η Βιωματική Μάθηση, η οποία απορρέει μέσα από την αέναη αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον και βασίζεται στις εμπειρίες του.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα περιορισμένα ευρήματα στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, η παρούσα έρευνα καλείται να μελετήσει τις απόψεις των συμμετεχόντων του Προγράμματος «Erasmus Plus – People on the move. A meeting on refugee-politics, oral history and humanitarian help» για τη συμβολή της βιωματικής μάθησης στη διαμόρφωση της διαπολιτισμικής τους συνείδησης.
Τα ερευνητικά ερωτήματα στα οποία βασίζεται η έρευνα, αφορούν στην διερεύνηση των απόψεων των συμμετεχόντων σχετικά με τις διαπολιτισμικές δεξιότητες που ανέπτυξαν από την συνύπαρξή τους σε μια πολυπολιτισμική ομάδα και με τις αλλαγές που διαπίστωσαν στον εαυτό τους, μέσω του βιωματικού τρόπου μάθησης, σε επίπεδο συμπεριφορών και στάσεων για το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα.
Η μέθοδος έρευνας που επιλέχθηκε είναι η ποιοτική, καθώς προβάλει όλες τις απόψεις, εστιάζει στα νοήματα που τα κοινωνικά υποκείμενα δίνουν στις εμπειρίες τους και αναδεικνύει τα συναισθήματα που τους γεννούνται σε σχέση με αυτές. Για την ανάλυση των δεδομένων, επιλέχθηκε η μέθοδος ανάλυσης περιεχομένου, δεδομένου ότι αποτελεί την εις βάθος ανάλυση των απαντήσεων των συμμετεχόντων στην έρευνα.
Από τα ευρήματα της έρευνας, διαπιστώθηκε πως τα άτομα μέσα από την μεταξύ τους συνεργασία και μέσω της συμβίωσής τους, αναγνώρισαν και αποδέχτηκαν τα διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά των άλλων λαών, αναπτύσσοντας παράλληλα διαπολιτισμικές δεξιότητες, χρήσιμες και για την μετέπειτα ζωή τους. Επίσης, ο βιωματικός τρόπος μάθησης, ώθησε τα άτομα να εμπλακούν ενεργά σε όλη τη διαδικασία της μάθησης, αναλαμβάνοντας ρόλους, πρωτοβουλίες, συμμετέχοντας σε δράσεις κλπ. Το γεγονός αυτό τους δημιούργησε έντονα συναισθήματα και τους οδήγησε να στοχαστούν κριτικά σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα, προκαλώντας αλλαγές στην στάση και στην συμπεριφορά τους.
γραφήματα
In light of the great flow of refugees and migrants in European countries, it is of paramount importance to realise a dialectic and interdisciplinary approach to the “cultural” situation on a national and European level. The goal is that people, nations and societies acquire a socio-culturally conscious point of view on everything, in order to be able to reflect critically on living and coexistence issues of persons and groups of different cultural origin in an open multicultural society. Their participation in this “public dialogue” constitutes a great chance for the development of their intercultural awareness. And because this process is continuous and particularly demanding, education takes over the responsibility to find learning methods that are suitable for the development of intercultural competencies. One of those forms is the Experiential Learning, which derives from the eternal interaction of the person with its environment and is based on its experiences.
Taking into consideration all the above, in combination to the limited findings in Greek and foreign literature, the present research is required to study the views of the participants to the Programme “Erasmus Plus – People on the move. A meeting on refugee-politics, oral history and humanitarian help” relating to the contribution of experiential learning to the development of their intercultural awareness.
The research questions on which this research is based appertain to the exploration of the views of the participants with regard to the intercultural competences that they developed through their coexistence in a multicultural team, as well as to the changes that they marked on themselves, through the experiential way of learning, on the level of attitudes and standpoints relevant to the topic of migration-refugees.
The research method chosen is the qualitative one, as it presents all the opinions, focuses on the meanings that the social subjects give to their experiences and points out their emotions that arise from those experiences. For the analysis of the data, the method of content analysis has been chosen, given the fact that it constitutes the in-depth analysis of the answers of the participants to the survey.
From the findings of the survey, it has been observed that the persons, through their cooperation and coexistence, recognised and accepted the different cultural features of the other nations, developing at the same time intercultural competencies, useful for their lives afterwards. In addition, the experiential way of learning has encouraged the persons to get actively involved throughout the whole learning process, taking over roles, initiatives, participating in actions etc. This fact has caused them strong emotions and has resulted in them reflecting critically with regard to the refugee issue, leading to changes in their standings and their behaviours.
