The role of Special Education and Training (SET) teachers is particularly demanding, as they are called upon to respond to a multitude of difficulties on a daily basis in the context of their complex professional identity. This makes them vulnerable to work-related stress and burnout, with negative consequences on the quality and effectiveness of the educational process, but also on their self-image as educators.
Usually, their offer and complex work do not benefit from equivalent social recognition, with the result that the professional satisfaction they experience is reflected only in the educational achievements of their students, which are often not immediately apparent.
The goal of this paper is to investigate the levels of professional satisfaction, anxiety and exhaustion of teachers working in special education structures in secondary education.
Specifically, the level of professional satisfaction and anxiety of special education teachers, the factors that cause them, as well as the effect of demographic characteristics on the three dimensions of professional burnout (emotional exhaustion, depersonalization and personal achievement) were investigated.
The sample consisted of 162 teachers from secondary schools in central-western Macedonia. The results showed that the teachers who participated in the survey experienced more than moderate professional satisfaction and low levels of work anxiety. Professional exhaustion ranged low, as moderate emotional depletion, low depersonalization and high personal attainment were found.
Finally, it was found that most of the demographic and work characteristics investigated are not related to the occurrence of occupational burnout.
Περιέχει πίνακες, σχήματα, διαγράμματα.
Ο ρόλος των εκπαιδευτικών της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Ε.Α.Ε.) είναι ιδιαίτερα απαιτητικός, καθώς καλούνται καθημερινά να ανταποκριθούν σε πλήθος δυσκολιών στα πλαίσια της πολυσύνθετης επαγγελματικής τους ταυτότητας. Αυτό τους καθιστά ευάλωτους στο εργασιακό άγχος και την επαγγελματική εξουθένωση, με αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και στην αυτοεικόνα τους ως εκπαιδευτικούς.
Συχνά, η προσφορά και το σύνθετο έργο τους δεν τυγχάνουν της ανάλογης κοινωνικής αναγνώρισης , με αποτέλεσμα η επαγγελματική ικανοποίηση που βιώνουν να αποτυπώνεται μόνο στα εκπαιδευτικά επιτεύγματα των μαθητών τους, που και αυτά πολλές φορές δεν είναι άμεσα εμφανή.
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των επιπέδων της επαγγελματικής ικανοποίησης, του άγχους και της εξουθένωσης των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε δομές της ειδικής αγωγής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Συγκεκριμένα διερευνήθηκε το επίπεδο της επαγγελματικής ικανοποίησης και του άγχους των εκπαιδευτικών της ειδικής αγωγής, οι παράγοντες οι οποίοι τα προκαλούν, καθώς και η επίδραση των δημογραφικών χαρακτηριστικών στις τρεις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης (συναισθηματική εξάντληση, αποπροσωποποίηση και προσωπική επίτευξη).
Το δείγμα αποτέλεσαν 162 εκπαιδευτικοί από σχολικές μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της κεντροδυτικής Μακεδονίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα βίωναν άνω του μετρίου βαθμού επαγγελματική ικανοποίηση και χαμηλά επίπεδα εργασιακού άγχους. Η επαγγελματική εξουθένωση κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα, καθώς διαπιστώθηκε μέτρια συναισθηματική εξάντληση, χαμηλή αποπροσωποποίηση και υψηλή προσωπική επίτευξη.
Τέλος, διαπιστώθηκε ότι τα περισσότερα δημογραφικά και εργασιακά χαρακτηριστικά, που διερευνήθηκαν, δε σχετίζονται με την εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης.
