Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη διδασκαλία της γραμματικής καθώς και τη γλωσσική γνωστική συνειδητοποίηση στα πλαίσια της διδασκαλίας των γερμανικών ως ξένης γλώσσας. Ο στόχος είναι να εξετασθεί, εάν η γραμματική διδάσκεται αποτελεσματικότερα μέσω της επαγωγικής ή της παραγωγικής μεθόδου. Το βασικό ερώτημα που θα μας απασχολήσει είναι αν ο τρόπος που θα διδαχθεί η γραμματική επιδρά στη μαθησιακή και γνωστική διαδικασία καθώς και πως θα έπρεπε να διεξαχθεί το μάθημα ώστε να επιτευχθεί μια αποτελεσματική διδασκαλία.
Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη: το θεωρητικό και το πρακτικό. Το βασικό ερώτημα που θα αναλυθεί είναι αν και κατά πόσο η θεωρία έχει αντίκρισμα στην πράξη. Η εργασία έχει χωριστεί σε έξι κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύουμε τη γραμματική, την επαγωγική και τη παραγωγική μέθοδο καθώς και τις κυριότερες θεωρίες της γραμματικής. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται το γραμματικό φαινόμενο Konjunktiv II στα κυριότερα σημεία του καθώς και μια διδακτική ώρα βασισμένη στην επαγωγική μέθοδο και τα συμπεράσματα αυτής. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται μια διδακτική ώρα με βάση τη παραγωγική μέθοδο και τα συμπεράσματα που αντλήθηκαν από αυτή. Παρουσιάζονται τα δύο τμήματα από κοινού, το διδακτικό εγχειρίδιο που θα χρησιμοποιηθεί και πως αυτό συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου. Εν συνεχεία διεξάγεται μια αξιολόγηση των δυο μεθόδων στα βασικά τους σημεία καθώς και μια ανάλυση του όρου και των βασικών του χαρακτηριστικών. Στόχος συνεπώς της εργασίας είναι να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο η επαγωγική ή η παραγωγική μέθοδος κρίνεται κατάλληλη ώστε να παραχθούν καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα. Το συμπέρασμα είναι πως και οι δύο μέθοδοι είναι κατάλληλες για την επίτευξη του στόχου και μπορούν να αποδώσουν επιτυχώς. Μέσω αυτής της διαδικασίας ενισχύεται κυρίως η αυτονομία και η μάθηση. Στο κέντρο του ενδιαφέροντος των δασκάλων λοιπόν πρέπει να είναι κάθε φορά η μέθοδος εκείνη, η οποία θα επιλέγεται με σκοπό την επίτευξη του εκάστοτε γλωσσικού στόχου.
ΠΕΡΙΕΧΕ ΠΙΝΑΚΕΣ, ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΕΙΚΟΝΕΣ
In der vorliegenden Arbeit beschäftige ich mich mit der Grammatik, die auf der sprachlichen bzw. sprachbezogenen Kognitivierung einerseits und auf der deduktiven und induktiven Art andererseits basiert. Mein Ziel ist zu überprüfen, ob diese besser, bzw. effektiver durch die induktive oder durch die deduktive Art zu vermitteln ist. Es wird in beiden Fällen das grammatische Phänomen des Konjunktivs II untersucht. Es wird dargestellt und analysiert, inwiefern der Unterrichtprozess dadurch beeinflusst werden könnte. Untersucht wird weiterhin noch wie mit dem Einsatz von jedem Verfahren zu unterrichten ist. Der weitere Zweck ist das positive Ergebnis zu erreichen, bzw. einen erfolgreichen Unterricht durchzuführen.
In dem Vordergrund steht das unterschiedliche kognitivierende Verfahren und wie genau dies realisierbar werden könnte. Die Leitfrage, die wir beantworten versuchen, ist durch welches der Lehrer zu besseren Leistungsergebnissen geführt werden kann. Sowohl durch die induktive, als auch durch die deduktive Art ist zu positiven Ergebnissen gekommen. Einerseits wurde auch die Autonomie der Lernenden gefördert und andererseits das selbstentdeckende Lernen entwickelt. So ist der Unterricht interessant gestaltet und das Interesse meiner Lernenden geweckt worden.
Der Lehrer muss in der Lage sein, die richtigen Entscheidungen zu treffen und dabei muss das richtige Verfahren ausgewählt werden, so dass auf diese Art und Weise das Lernziel erreicht werden kann. So profitieren alle Lerntypen davon; sowohl die guten Schüler, als auch die schwachen. So ist meine Arbeit in zwei Teilen geteilt worden: den theoretischen und den praktischen. Es wurde untersucht, ob und inwiefern die Theorie in der Praxis angewandt werden kann. Die Arbeit besteht aus sechs Kapiteln.
Zuerst wird in dem ersten Kapitel die Grammatik analysiert wie auch die wichtigsten grammatischen Theorien und die proaktive sprachbezogene Kognitivierung. Weiterhin wird noch die Deduktion analysiert und auch die Induktion. In dem zweiten Kapitel wird eine Unterrichtsstunde anhand von dem induktiven Verfahren analysiert, nach dem Bedingungs- und Wahlfeld. Im weiteren Verlauf wird nochmals die Unterrichtsstunde seitens der Deduktion analysiert. Danach folgen die Evaluation und meine persönlichen Fazite.
