Περιέχει: Πίνακες, Σχήματα.
Έντονο και πάντα επίκαιρο είναι το ενδιαφέρον στους εκπαιδευτικούς κύκλους σχετικά με τους τρόπους υποστήριξης των νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών, με τον θεσμό του mentoring να προκρίνεται συχνά, σε διεθνές επίπεδο, ως μέσο πρόσφορο και αποτελεσματικό. Ωστόσο στην Ελλάδα ο θεσμός αυτός είναι ακόμη όχι μόνο ανεφάρμοστος, αλλά και σχετικά άγνωστος στους κύκλους των εκπαιδευτικών. Η παρούσα θεωρητική και εμπειρική μελέτη θέτει ως σκοπό τη διερεύνηση των απόψεων και των στάσεων εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που υπηρετούν σε δημόσια σχολεία της ευρύτερης περιοχής της Χαλκίδας, κατά το σχολικό έτος 2017-2018, σχετικά με τον θεσμό του mentoring, ως μέσο στήριξης των νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών, υπό το πρίσμα της επικείμενης εφαρμογής του στα σχολεία της Ελλάδας, μετά την απόπειρα να θεσμοθετηθεί από το Υπουργείο Παιδείας το 2010, που δεν ευοδώθηκε τελικά. Αφού λοιπόν συσχετίστηκε σε θεωρητικό επίπεδο ο θεσμός του mentoring με τις θεωρίες περί αξιοποίησης της εμπειρίας για την πρόσκτηση νέας γνώσης, αλλά και με την ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, ως εχέγγυο για την επαγγελματική τους εξέλιξη, ορίστηκαν στη συνέχεια τα χαρακτηριστικά του Μέντορα, του Καθοδηγούμενου και της μεντορικής σχέσης. Ακολούθησε βιβλιογραφική ανασκόπηση επί του θέματος και στη συνέχεια διεξήχθη μεικτού τύπου έρευνα (ποσοτική/ποιοτική) σε 100 εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων, που απάντησαν σε ερωτηματολόγιο, ενώ ημιδομημένες συνεντεύξεις έδωσαν 2 έμπειροι και 2 νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναλύθηκαν με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS 24 (ερωτηματολόγια) και με τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου (συνεντεύξεις).
Ειδικότερα αναζητήθηκαν η σημασία και η αναγκαιότητα του θεσμού, οι προδιαγραφές της εφαρμογής του και τα οφέλη που προκύπτουν για όλους τους εμπλεκόμενους, που οδήγησε στα εξής ευρήματα: οι συμμετέχοντες διαθέτουν λίγες γνώσεις για τον θεσμό του mentoring, είτε ως Μέντορες, είτε ως Καθοδηγούμενοι, μικρή εμπειρία, σε εθελοντική πάντα βάση, και εμφανίζουν θετική στάση ως προς τον θεσμό. Είναι όμως επιφυλακτικοί ως προς τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του, λόγω της διαπιστωμένης ανεπάρκειας του εκπαιδευτικού συστήματος να υποδεχτεί και να στηρίξει τους νεοδιόριστους. Επίσης αναζητήθηκαν οι προϋποθέσεις και οι προδιαγραφές για την κατάλληλη εφαρμογή του θεσμού. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι απαιτείται επιμόρφωση των υποψηφίων Μεντόρων σε ποικίλα αντικείμενα και επίσημη θεσμοθέτηση από το Υπουργείο Παιδείας, ώστε να υπάρχει αξιοκρατία στα κριτήρια επιλογής των Μεντόρων. Αναφορικά με τα κίνητρα, το οικονομικό κίνητρο και η ελάφρυνση ωραρίου αναδείχθηκαν ως εξίσου ισχυρά κίνητρα με την ηθική ικανοποίηση της προσφοράς προς τους νεοδιόριστους, την ανάγκη για επαγγελματική καταξίωση και την ανατροφοδότηση. Και τέλος η αναζήτηση της σχέσης του θεσμού του mentoring με την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών και τη δημιουργία κουλτούρας συνεργασίας στο σχολείο, ανέδειξε την προσδοκία των συμμετεχόντων για θετικά αποτελέσματα και στους δύο τομείς. Διατυπώθηκαν ωστόσο και κάποιες επιφυλάξεις, ως προς το πώς και από ποιους θα μπορούσε να «χρησιμοποιηθεί» ο θεσμός του mentoring για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Καταληκτικά από αρκετούς συμμετέχοντες στην έρευνα προτείνεται να επεκταθεί ο θεσμός σε όλους τους εκπαιδευτικούς, όχι μόνο στους νεοδιόριστους, αλλά και στους μαθητές της σχολικής μονάδας.
Η παρούσα έρευνα ανέδειξε λοιπόν με ενάργεια την επιθυμία των εκπαιδευτικών να στηρίζονται συστηματικά οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί μέσω ενός οργανωμένου θεσμού, όπως ο θεσμός του mentoring, και σκιαγράφησε σε αδρές γραμμές το προφίλ του ιδανικού Μέντορα και τα προσδοκώμενα οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα, τόσο για τους εμπλεκόμενους στη μεντορική σχέση, όσο και για την εκπαιδευτική κοινότητα στο σύνολό της.
Intense and always topical is the interest in educational circles about ways to support newcomer teachers, with the concept of mentoring to qualify often, internationally, as an appropriate and effective means. However, in Greece this institution remains not only unenforceable, but also relatively unknown among teacher circles. This theoretical and empirical study sets out to explore the views and attitudes of secondary school teachers, employed in public schools in the region of Chalkida, during the school year 2017-2018, about the institution of mentoring as a means of supporting newcomer teachers, in view of its impending implementation in schools of Greece, after the unsuccessful attempt to be introduced by the Ministry of Education in 2010. After the theoretical association of mentoring with both the theories on the utilization of experience for the acquisition of new knowledge and the need for teachers’ training, as a guarantee for their professional development, the characteristics of a guided mentor and the mentoral relationship were defined. Then a bibliographical review on the matter took place. Next, a mixed methods (quantitative/qualitative) research was conducted in 100 secondary school teachers of all disciplines while semi-structured interviews were given by 2 experienced and 2 newcomer teachers. The survey results were analyzed using the statistical package SPSS 24 (questionnaires) and the method of content analysis (interviews).
In particular, the importance, the necessity, the specifications for the implementation and the benefits of that concept were searched for and the results were the following: the participants have little knowledge about the concept of mentoring, either as mentors or guided people and little experience as volunteers. They also display a positive attitude towards the institution, but they are skeptical in regard to its design and implementation of, due to perceived inadequacy of the educational system to welcome and support newcomers. The conditions and specifications for the proper implementation of this concept were also searched for. It is commonly accepted that the candidates’ further education on various subjects and the official establishment by the Ministry of Education are necessary in order for the selection of mentors to be meritocratic. As for the motivations, besides the economic stimulus and the reduction of the working hours, the moral satisfaction of the offer, the need for professional recognition and the feedback of the educational work seemed to be equally powerful motivations for mentors.
Finally the seek of the relationship among mentoring, teachers’ professional development and the creation of collaborative climate at schools highlighted participants’ hope for bolstering of the cooperative climate at schools and the achievement of qualitative aims in education. However, some reservations were expressed concerning the way and the people by whom the concept of mentoring could be used for teachers’ assessment. Concluding, several participants in that survey recommended the implementation of mentoring for all teachers not only the newcomer ones and maybe for the school students too.
This research has highlighted well with clarity teachers’ willingness to systematically support newcomers through an organized institution as the one of mentoring. It has also outlined the profile of the ideal mentor and the expected benefits on multiple levels, both for those involved in the mentoral relationship, and the educational community in its entirety.
