Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση του τρόπου απεικόνισης και
μεταφοράς του συναισθήματος της θλίψης από απώλεια – μέσω της μη-λεκτικής
επικοινωνίας – στις παιδικές ταινίες κινουμένων σχεδίων. Με μεθοδολογικό εργαλείο
τους δείκτες ανάλυσης της τροπικότητας που δημιουργήθηκε και προσαρμόστηκε από
το έργο των Kress και van Leeuwen (2006), η παρούσα μελέτη αποτελεί μια
πολυτροπική κοινωνικοσημειωτική ανάλυση, εφαρμοσμένη στην εικόνα, στο χρώμα,
στις εκφράσεις του προσώπου, στην κίνηση και στον ήχο. Η διερεύνηση των
συναισθηματικών συγκρούσεων σε τέσσερις ταινίες μεγάλου μήκους αναδεικνύει τον
κινηματογράφο ως πολύτιμο πόρο στη διαδικασία κοινωνικοποίησης των παιδιών και
την αξία της εικόνας και άλλων σημειωτικών τρόπων ως επιμορφωτικό και
εκπαιδευτικό μέσο της κοινωνικής λειτουργίας του συναισθήματος της θλίψης. Κατά
την εξέταση του υλικού διαπιστώθηκε σημαντική αξιοπιστία στην απεικόνιση των
εκφράσεων της θλίψης στο πρόσωπο και σε άλλες κινησιο-φυσιολογικές μεταβολές
που μεταδίδουν σημαντικές πληροφορίες της συναισθηματικής κατάστασης των
χαρακτήρων. Τα ευρήματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τον σημαντικό κοινωνικό
και εκπαιδευτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ψυχαγωγικός κινηματόγραφος
κινουμένων σχεδίων πάνω σε ζητήματα που δεν προσεγγίζονται εύκολα από την
οικογένεια και το σχολείο, όπως είναι ο θάνατος. Μεταξύ των συμπερασμάτων,
ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η θλίψη που βιώνεται κατά τη
διάρκεια και μετά από μια θλιβερή ταινία ανταποκρίνεται στην καλλιέργεια της
ενσυναίσθησης. Όπως αναμενόταν, κατά τη διασύνδεση της κατασκευής νοήματος με
την κοινωνία αναδύονται ζητήματα που διαπραγματεύονται οι ταινίες και επιθυμούν
οι δημιουργοί να επικοινωνήσουν στο κοινό. Στα θέματα αυτά συμπεριλαμβάνονται η
απώλεια και ο θάνατος, η αξία της περιπέτειας, η σημασία της προστασίας του
περιβάλλοντος, η δύναμη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η αξία της οικογένειας,
η φιλία και η ανυπέρβλητη δύναμη της αγάπης.
Περιέχει πίνακες, εικόνες, διάγραμμα
The purpose of this research is to investigate the ways of representing and
communicating the feeling of sadness from loss - through non-verbal communication
– in children’s animated films. With the modality markers as the methodological tool
of the analysis, abstracted and adapted from the work of Kress and van Leeuwen
(2006), this research is a multimodal social semiotic analysis applied to the image,
color, facial expressions, kinesics and sound. The investigation of emotional conflicts
in four features stresses out the importance of cinema as a valuable resource in the
process of socialization of young children and the value of image and other semiotic
ways as a training and educational tool in the social function of the emotion of
sadness. During the examination of the material, considerable reliability was found in
the depiction of the expressions of sadness and grief on the human face and other
physiological changes that convey important information about the emotional state of
the characters. The findings are particularly encouraging for the important social and
educational role that animation can play on issues that are not easily approached by
family and school, such as death. Among the conclusions, it is of particular interest
that when sadness is experienced during and after a sad film, the cultivation of
empathy is enhanced. As expected, when interconnecting meaning with society,
several negotiable issues emerge that the writers/directors want to communicate with
the public. These include loss and death, the spirit of adventure, the importance of
environmental protection, the power of science and technology, family values,
friendship and the unsurpassed power of love.
