The integration and exploitation of Information and Communications Technology (ICT) in teaching practice is viewed by the educational community as a prerequisite for a modern innovative school. In this context, large-scale teacher training projects on the educational use of ICT, have been designed and implemented lately. However, as indicated by findings of Greek and foreign empirical research, the training actions did not have the expected effectiveness in pedagogical use of ICT by the teachers involved. The integration of ICT into educational settings is more widely seen as regional action, and is applied as a complementary intervention in the established teacher-centered educational practice.
The present work, following the methodology of educational action research, will attempt to contribute to the improvement of the training process, through the design and implementation of integrated teaching scenarios, based on the principles of adult education, particularly on the transformative learning theory. The teaching scenarios are presented as a proposed module for the training of secondary education teachers in the integration of web 2.0 applications in the educational process. In this context, a pilot didactic intervention was organized with the participation of 19 teachers, in which the scenarios were initially implemented, and then an investigation was carried out based on three criteria: the effectiveness of intervention at the level of knowledge and skills transfer, at the level of transforming perceptions and attitudes of the participants and at the level of reinforcing their self-confidence in integrating ICT into teaching practice.
The results of the survey showed that the didactic intervention overall was positively evaluated by the trainees. It was considered extremely effective in acquiring knowledge and skills and all trainees experienced the transformation of their attitudes and beliefs towards the integration of ICT into the educational process, others in the larger and others to a lesser extent. Also, the intervention has greatly contributed to enhancing the participants' self-confidence in using the knowledge and skills they have acquired, without however eliminating their reservations and uncertainties.
From the investigation of the whole educational process, it turned out that trainees are more likely to achieve educational goals related to acquiring knowledge and skills. Changing attitudes, such as the one concerning the issue of making effective use of ICT to improve educational reality, is clearly a more difficult task to fulfil and requires the overcoming of fears and insecurities through complex psycho-emotional and mental processes.
Περιέχει: γραφήματα, πίνακες, εικόνες
Η ένταξη και αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη διδακτική πρακτική, αντιμετωπίζεται από την εκπαιδευτική κοινότητα ως προϋπόθεση για ένα σύγχρονο καινοτόμο σχολείο. Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν τα τελευταία έτη, μεγάλης κλίμακας έργα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, για τη διδακτική αξιοποίηση των ΤΠΕ. Ωστόσο, όπως υπαγορεύουν ευρήματα ελληνικών και ξένων ερευνών, οι επιμορφωτικές δράσεις δεν είχαν την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα στην παιδαγωγική χρήση των ΤΠΕ από τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς. Η ενσωμάτωσή τους σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα αντιμετωπίζεται περισσότερο ως περιφερειακή δράση, και εφαρμόζεται ως μία συμπληρωματική παρέμβαση στην καθιερωμένη δασκαλοκεντρική εκπαιδευτική πρακτική.
Η παρούσα εργασία επιχειρεί, ακολουθώντας τη μεθοδολογία της εκπαιδευτικής έρευνας δράσης, να συμβάλει στη βελτίωση της επιμορφωτικής διαδικασίας, μέσα από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή διδακτικών σεναρίων, που βασίζονται στις αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων, και ειδικότερα στη θεωρία μετασχηματίζουσας μάθησης. Τα διδακτικά σενάρια προτείνονται ως ενότητα προγράμματος επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη διδακτική αξιοποίηση των εφαρμογών web 2.0. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώθηκε πιλοτική επιμορφωτική παρέμβαση, με τη συμμετοχή 19 εκπαιδευτικών, στην οποία αρχικά υλοποιήθηκαν τα σενάρια και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε διερεύνηση ως προς τρεις άξονες: την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης σε επίπεδο μετάδοσης γνώσεων και δεξιοτήτων, σε επίπεδο μετασχηματισμού αντιλήψεων και στάσεων των συμμετεχόντων και σε επίπεδο ενίσχυσης της αυτοπεποίθησής τους για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη.
Τα αποτελέσματα της διερεύνησης έδειξαν ότι, η διδακτική παρέμβαση συνολικά αποτιμήθηκε θετικά από τους εκπαιδευόμενους. Κρίθηκε εξαιρετικά αποτελεσματική, ως προς την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων και όλοι οι εκπαιδευόμενοι βίωσαν τον μετασχηματισμό των απόψεων και στάσεών τους, απέναντι στην ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία, άλλοι σε μεγαλύτερο και άλλοι σε μικρότερο βαθμό. Επίσης, η παρέμβαση, συνέβαλε σημαντικά στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των συμμετεχόντων για τη διδακτική αξιοποίηση των γνώσεων και δεξιοτήτων που απέκτησαν, χωρίς ωστόσο να εξαλειφθούν απόλυτα οι επιφυλάξεις και οι ανασφάλειές τους.
Από τη μελέτη του συνόλου της εκπαιδευτικής διεργασίας αποδείχθηκε ότι τελικά οι εκπαιδευόμενοι επιτυγχάνουν ευκολότερα τους εκπαιδευτικούς στόχους που σχετίζονται με την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων. H αλλαγή στάσεων, όπως αυτή που αφορά την μεταστροφή τους στο ζήτημα της ουσιαστικής αξιοποίησης των ΤΠΕ για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, είναι σαφώς δυσκολότερη υπόθεση και απαιτεί την υπέρβαση φόβων και ανασφαλειών μέσω σύνθετων ψυχοσυναισθηματικών και νοητικών διεργασιών.
