ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ To «κούρεμα» tns γνώσιν rfas αποθαρρύνονται n έρευνα και n δημιουργική πρωτοβουλία στα ελληνικά ΑΕΙ TOY ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΠΟΥΝΙΔΗ Σε καιρούς χαλεπούς και οικονομικής δυσπραγίας μια οποιαδήποτε ορθολογικά σκεπτόμενη χώρα αναζητεί τα «όπλα-εργαλεία» τα οποία θα βγάλει από τη φαρέτρα της για να τα χρησιμοποιήσει προκειμένου να την οδηγήσουν στην ανάπτυξη και στην κοινωνική ευημερία. Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μέσω του PSI οδήγησε στο M κούρεμα των ομολόγων -** <*ν * (οι κάτοχοι των οποίων θεώρησαν ότι έκαναν μια ασφαλή επένδυση των οικονομιών τους, τις οποίες είχαν αποκτήσει με κόπο και ιδρώτα), με «τελευταίο θύμα» τη δοκιμασμένη από τις περικοπές πόρων Παιδεία, και δη την τριτοβάθμια. Η μείωση, το κούρεμα χρημάτων δηλαδή από τα ελληνικά πανεπιστήμια, αφορά τους πόρους που «κερδίζουν» τα ΑΕΙ κυρίως από την ερευνητική τους ενασχόληση, και όχι εκείνα τα οποία τους δίνει ως επιχορηγήσεις n ελληνική πολιτεία και κατά βάση είναι χρήματα των ελλήνων φορολογουμένων. Δηλαδή αποτελούν πηγές κεφαλαίων που εισρέουν στα ΑΕΙ από ερευνητικά προγράμματα (ημεδαπής - αλλοδαπής), τα οποία υποβάλλονται από καθηγητές-ερευνητές του εκάστοτε ιδρύματος. Η έγκριση ενός ερευνητικού προγράμματος είναι αρκετά δύσκολη. Για παράδειγμα, σε κάθε καθηγητή αντιστοιχεί μια εγκεκριμένη πρόταση για κάθε περίπου 7-8 που καταθέτει. Από έγκυρες πληροφορίες, το κούρεμα έχει ανέλθει στο 70% των αποθεματικών που έχει κάθε ΑΕΙ στην Τράπεζα της Ελλάδος (αν δηλαδή ένα ΑΕΙ έχει αποθεματικό κεφάλαιο 5 εκατομμύρια ευρώ, μετά τη μείωση το ποσό αυτό θα είναι 1,5 εκατομμύριο ευρώ). Οι κύριες επιπτώσεις αυτής της μείωσης μπορούν να συνοψισθούν στις εξής: ■ .Μείωση των πόρων σε παραγωγικό επίπεδο (διεξαγωγή βασικής και καινοτομικής - εφαρμοσμένης έρευνας) όσο και σε λειτουργικό (αγορά απλών υλικών για τη λειτουργία εργαστηρίων). ■ Μείωση υποτροφιών σε μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες που τόσο ανάγκη έχει ένα πανεπιστήμιο, αν θέλει να είναι στοιχειωδώς σοβαρό. To φαινόμενο αυτό έχει ως ακόλουθη άμεση συνέπεια τη φυγή πολλών εξαίρετων φοιτητών στα ΑΕΙ της αλλοδαπής και την ερήμωση της χώρας μας από«έξυπνα μυαλά», τόσο χρήσιμα για την ανασύνταξή της. ■ Μείωση των κονδυλίων για συμμετοχή καθηγητών, ερευνητών και βοηθών εργαστηριακών σε συνέδρια κυρίως του εξωτερικού, γεγονός που δημιουργεί στους άξιους επιστήμονες της χώρας μας «στρες» κατωτερότητας και ελλιπούς ενημέρωσης για την εξέλιξη της ^στήμης σε όλα τα επίπεδα. ■ Αλλες σημαντικές επιπτώσεις αφορούν τις σχέσεις - συνεργασίες των ελληνικών πανεπιστημίων με τα αντίστοιχα της αλλοδαπής σε ό,τι αφορά την έλλειψη χρημάτων για επισκέψεις διακεκριμένων επιστημόνων στη χώρα μας, την έλλειψη προβολής/διάχυσης εκπαιδευτικών - ερευνητικών δραστηριοτήτων του κάθε ΑΕΙ, την αποδυνάμωση και ελλιπή υποστήριξη των μαθημάτων και, γενικά, την υποβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών τέλος, την πρακτική μόρφωση των φοιτητών μας, οι οποίοι στερούνται επισκέψεων σε επιχειρήσεις και γενικά σε χώρους που έχουν σχέση με τη μετέπειτα εργασιακή τους απασχόληση. σχέση με άλλα κράτη της Ευρώπης (ποτέ δεν έφθασε στο 5% του ΑΕΠ, παρά τις εξαγγελίες των πολιτικών). Η τριτοβάθμια εκπαίδευση, παρά τις μεγάλες δυσκολίες υποχρηματοδότησής της, με τον θεσμό των ΕΛΚΕ (Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Ερευνας) βρήκε καλές και αποτελεσματικές λύσεις για τη λειτουργία των ΑΕΙ και την αξιοπρεπή τους θέση στο παγκόσμιο στερέωμα, αλλά οι άστοχες πολιτικές των οριζόντιων και χωρίς σκέψη και τεκμηρίωση περικοπών οδηγούν την ατμομηχανή της Σπιν Ελλάδα n χρηματοδότηση rns riai6eias και cms ipas βαθμίδεε ήταν πάντα υποτονική και ελάχιστη σε σχέση με άλλα κράτη ms Ευρώπα - ποτέ δεν έφθασε στο 5% του ΑΕΠ, παρά us εξαγγελία των πολιτικών ελπίδας για ανάταση και ανάπτυξη σε μαρασμό και υπανάπτυξη. Εξάλλου, με την υπ' αριθμ. 485/1992 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και σύμφωνα με τον N. 2469/1997 (παρ. li του άρθρου 3), τα διαθέσιμα των ΝΠΔΔ συνιστούν το Κοινό Κεφάλαιο το οποίο διαχειρίζεται n Τράπεζα της Ελλάδος. Ο Σ την Ελλάδα n χρηματοδότηση της Παιδείας και στις τρεις βαθμίδες ήταν πάντα υποτονική και ελάχιστη σε λογαριασμός των ΕΛΚΕ στην Τράπεζα της Ελλάδος απέδιδε υψηλότερο ποσό τόκων απ'ό,τι στις ιδιωτικές τράπεζες. Σε πολλές περιπτώσεις n Τράπεζα της Ελλάδος δεν ενημέρωνε τα πανεπιστήμια για τη δυνατότητα της επένδυσης σε ομόλογα, τα οποία τα μετέτρεπε n ίδια, με αποτέλεσμα έτσι να επέλθει το φυσιολογικό κούρεμα των πόρων των ΕΛΚΕ. Ο Κωνστανπνοε Ζοπουνίδηε είναι καθηγητήε και πρόεδρε του Τμήματοβ Μηχανικών Παραγωγήε και AiotKnons του Πολυτεχνείου Κρήτηε To «κούρεμα» tns γνώσιν
