Το εικονογραφικό θέμα «Χριστός η Αμπελος» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη
(EL)
The Iconographical Subject ''Christ the Vine'' in Byzantine and Post-byzantine Art
(EN)
MANTAS, Apostolos G.
Το εικονογραφικό θέμα του Χριστού-Αμπέλου καθιερώθηκε στην Κρήτη κατά τον 15ο αιώνα από τον ζωγράφο Άγγελο Ακοτάντο. Η εμφάνιση και χρήση του τύπου συμπίπτει με τη σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας, ενώ και τα στοιχεία που τον απαρτίζουν συνηγορούν στη διατύπωση της θέσης ότι αποτελεί την εικαστική έκφραση των επιχειρημάτων της ενωτικής συνόδου. Στους επόμενους αιώνες η αναπαραγωγή του τύπου γνωρίζει τουλάχιστον τρεις εικονογραφικές παραλλαγές. Παράλληλα, το συμβολικό του περιεχόμενο ποικίλει και αναπροσαρμόζεται ειδολογικά, στη μνημειακή τέχνη, στην υφαντουργία ή τη μικροτεχνία. Τέλος, η παράσταση εμπλουτίζεται και με παλαιοδιαθηκικά στοιχεία ή την περιστερά του Αγίου Πνεύματος.
(EL)
The iconography of Christ the Vine emerged and crystallized in Crete during the 15th century by the painter Angelos Akotantos. The development of the type coincided with the Council of Ferrara-Florence. Additionally, the certain features of the type corroborate the assertion that the latter was actually used as the pictorial representation of the arguments that were expressed in the pro-Unionist Council. In the following centuries, the reproduction of the type evolved in at least three iconographic variations. It should be noted that its symbolic meaning differs and changes according to the genre it is in, i.e. monumental painting, embroidery or minor arts. Finally, the type can either be associated with Old Testament elements or the dove of the Holy Spirit.
(EN)
