Οι περιπέτειες της μετάφρασης στις "Περιπέτειες του Πινόκιο"
(EL)
The adventures of translation in The Adventures of Pinocchio
(EN)
Drosopulos, Μary
Gavriilidis, Sofia
Η έρευνα κατά τις τελευταίες δεκαετίες στον τομέα της μετάφρασης και των πολιτιστικών σπουδών έδειξε ότι, κατά τη μεταφορά ενός λογοτεχνικού κειμένου από ένα γλωσσικό / πολιτιστικό σύστημα σε άλλο, χρησιμοποιούνται τροποποιητικοί μηχανισμοί. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η ανάλυση του πώς οι μεταφραστές διαχειρίζονται πολιτισμικά αλλότρια στοιχεία παρέχει πληροφορίες για τη δυναμική της διαπολιτισμικής λειτουργίας του μεταφρασμένου κειμένου. Το ίδιο το κείμενο είναι επίσης ενδεικτικό των ιδεολογικών αξιών που προωθεί η εγχώρια βιομηχανία βιβλίων. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της παιδικής λογοτεχνίας, μελέτες έχουν δείξει ισχυρές τροποποιήσεις στις μεταφράσεις. Αυτή η τάση έχει προκαλέσει αμφιβολίες σχετικά με τις έννοιες της διαπολιτισμικότητας και της ένταξης που φέρεται ότι συνδέονται με τη Παιδική Λογοτεχνία. Η παρούσα μελέτη εξετάζει την ποικιλομορφία της μεταφρασμένης παιδικής λογοτεχνίας αντιπαραθέτοντας τις πρόσφατες μεταφράσεις του κλασικού βιβλίου The Adventures of Pinocchio στα ελληνικά και τα τουρκικά με το αρχικό ιταλικό κείμενο. Οι μελέτες περιγραφικής μετάφρασης χρησιμοποιήθηκαν ως σημείο αναφοράς. Οι στρατηγικές των μεταφραστών εξετάζονται και σχολιάζονται σε σχέση με τις αξίες και τις αρχές του πολιτισμού-στόχου και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της περιόδου κατά την οποία εκδόθηκε κάθε μεταφρασμένη έκδοση. Η συγκριτική μελέτη των μεταφρασμένων κειμένων έδειξε ότι οι ελληνικές μεταφράσεις τείνουν να είναι πιο πιστές στο αρχικό κείμενο, ενώ οι τουρκικές μεταφράσεις εκδηλώνουν μια κλίση στις ηθικές αξίες που συνδέονται με τα εθνικά και θρησκευτικά ιδανικά.
(EL)
Research over the recent decades in the field of translation and cultural studies has shown that, during the transfer of a literary text from a linguistic/cultural system to another, modifying mechanisms are employed. According to relevant studies, the analysis of how translators manage culturally exotic elements provides insights into the dynamics of the intercultural function of the translated text; the text itself is also indicative of the ideological values promoted by the domestic book industry. Specifically, in the case of children’s fiction, studies have shown strong modifying interventions in translation. This tendency has triggered doubts over the notions of interculturality and integration allegedly connected with Children’s Literature.The present paper explores diversity in translated children’s literature by juxtaposing recent translations of the classic book The Adventures of Pinocchioin Greek and Turkish with the original Italian text. The descriptive translation studies have been used as a point of reference. Translators’ strategies are examined and commented upon in relation with the values and principles of the target culture and the sociopolitical context of the period during which each translated version was published. The comparative study of the translated texts has shown that Greek translations tend to be more faithful to the original text, while the Turkish translations manifest an inclination to moral values connected with national and religious ideals.
(EN)
