Η Μεσογειακή μύγα, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) είναι ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς των εσπεριδοειδών και πολλών άλλων καρποφόρων δέντρων, με ευρύτατη εξάπλωση. Ανάμεσα στις μεθόδους καταπολέμησης, η βιολογική μέθοδος του στείρου εντόμου (Sterile Insect Technique) στηρίζεται στην εξαπόλυση στειρωμένων αρσενικών μαζικής εκτροφής στον αγρό με σκοπό την μείωση του αναπαραγωγικού δυναμικού του άγριου πληθυσμού. Η διαδικασία της προσαρμογής στις συνθήκες μαζικής εκτροφής προκαλεί συχνά αλλαγές στην συμπεριφορά και την φυσιολογία του εντόμου με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται σεξουαλική απομόνωση με άγριους πληθυσμούς. Στην εργασία αυτή, σε ζευγάρια εντόμων που διατηρήθηκαν σε μικρά κλουβάκια στο εργαστήριο, μελετήθηκε η συμπεριφορά σύζευξης (ηλικία, συχνότητα, διάρκεια και ρυθμός σύζευξης και επανασύζευξης) στο διάστημα των δύο πρώτων εβδομάδων ζωής και η επιβίωση στο διάστημα των επτά εβδομάδων αντίστοιχα, σε διάφορους συνδυασμούς διατροφής ενηλίκων εντόμων εργαστηριακού και άγριου στελέχους. Εξετάστηκε η επίδραση στην συμπεριφορά σύζευξης και στην επιβίωση: α) Της στείρωσης των εργαστηριακών αρσενικών με ακτινοβολία γ πηγής Κοβαλτίου στο στάδιο της νύμφης, μια ημέρα πριν την έξοδο, στελέχους γενετικού διαχωρισμού λευκού νυμφικού περιβλήματος του θηλυκού [Τ(Υ;5)1-61]. β) Της διατροφής ενηλίκων τόσο σε εργαστηριακά έντομα όσο και σε έντομα άγριου πληθυσμού που συλλέχθηκαν στο στάδιο της νύμφης από φρούτα-ξενιστές και μεταφέρθηκαν στο εργαστήριο. Οι διατροφικοί χειρισμοί περιελάμβαναν πλήρη τροφή τεχνητής εκτροφής ενηλίκων (25% υδρολυμένη πρωτείνη, 75% ζάχαρη) σε στερεά και σε ρευστή μορφή (σιρόπι) και σκέτη κρυσταλλική ζάχαρη. Μελετήθηκε επίσης η ανταγωνιστικότητα σύζευξης μεταξύ εργαστηριακών στειρωμένων αρσενικών και άγριων αρσενικών με άγρια θηλυκά (1:1:1), σε συνολική αναλογία φύλου 2:1, παράλληλα με διατροφικούς χειρισμούς. Η στείρωση δεν φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά την επιτυχία σύζευξης και την μακροζωία των εργαστηριακών αρσενικών, ενώ η δίαιτα με πρωτείνη και υδατάνθρακες σε ρευστή μορφή βρέθηκε να ενισχύει σημαντικά την σεξουαλική επίδοση και την ικανότητα επιβίωσης τους. Αντίθετα στα άγρια αρσενικά η στέρηση πρωτείνης δεν επηρέασε την ικανότητα σύζευξης και την μακροζωία ενώ αντίθετα είχε αρνητική επίδραση στην μακροζωία των άγριων θηλυκών. Η στέρηση τροφής αμέσως μετά την έξοδο του ενηλίκου επέτρεψε 2,4 ημέρες ζωής στα νεαρά ενήλικα στειρωμένα αρσενικά. Τα στειρωμένα αρσενικά βρέθηκαν ανταγωνιστικά σε σχέση με τα άγρια αρσενικά στις συζεύξεις τους με άγρια θηλυκά στον περιορισμένο χώρο του μικρού κλωβού. Η προτίμηση των άγριων θηλυκών ήταν μεγαλύτερη στα εργαστηριακά αρσενικά που τράφηκαν με πρωτείνη. Δεν παρατηρήθηκε ιδιαίτερη σεξουαλική απομόνωση ανάμεσα στα δύο στελέχη (άγριο και εργαστηριακό), ενώ η επιλεκτικότητα στη σύζευξη των άγριων θηλυκών ήταν πολύ μεγαλύτερη από ότι των εργαστηριακών θηλυκών. Συμπεραίνεται ότι η παροχή πλήρους πρωτεϊνούχου τροφής σε μορφή σιροπιού είναι θετικός παράγοντας αποτελεσματικότερης σύζευξης και επιβίωσης των εργαστηριακών αρσενικών.
(EL)
The Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata, (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) is one of the most serious, wide-spread pests of citrus fruits and many other fruits. Among the methods used to control it, the biological Sterile Insect Technique (SIT) is based on the release of sterile mass-reared males into the environment with aim to reduce the reproductive potential of the wild population. The procedure of adaptation to mass-rearing conditions often leads to changes on the insect behavior and physiology that result to sexual isolation in the wild populations. In the present work, in laboratory conditions couples of insects, which were kept in small cages, were studied in respect with copulation behavior (age, frequency, duration and rhythm of mating and remating) over the first two weeks of adult life. Survival was studied over seven consecutive weeks. Several combinations of adult nutrition and laboratory and wild flies were studied in the above study. The study included experiments on the effect of: a) Sterilization of the laboratory-reared males with γ-radiation from a Co60 gamma source on the pupal stage, one day before adult emergence of a white female pupae genetic sexing strain [Τ (Υ;5)1-61]. b) Adult nutrition of laboratory-reared and wild flies (collected on pupal stage from infested fruits). Nutritional treatments included standard mass-rearing adult food (25% hydrolyzed yeast, 75% sugar) in solid or in liquid (syrup) form and dry commercial sugar. The mating competitiveness between lab (sterilized) and wild males for wild females (1:1:1), total sex ratio 2:1, was also studied. Sterilization didn't affect substantially the mating success and longevity of the laboratory-reared males, while feeding on protein plus carbohydrate in syrup form was found to enhance their sexual performance and survival. On the contrary, deprivation of protein from wild males didn't affect their mating ability and longevity; nevertheless, it had negative effect on the longevity of wild females. Food deprivation after emergence allowed young, sterilized laboratory males to live 2,4 days only. Sterilized lab-males were found to compete adequately with wild males in matings with wild females in the cages. Wild females showed preference for protein fed laboratory-reared males. No particular sexual isolation was detected between the two strains (laboratory and wild). Wild females were more selective in their mating activity than laboratory-reared females. In conclusion, supply with standard laboratory adult food in syrup form following adult emergence, had a positive effect on mating and survival of laboratory-reared males.
(EN)
