ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΚΟΠΟΣ: Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διεθνώς αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από τη χρήση των παραδοσιακών (αυτόχθονων) μεθόδων θεραπείας. Έρευνες έχουν δείξει ότι 31% -70% του πληθυσμού της γης κάνει χρήση ή στηρίζει τη φροντίδα υγείας του στις παραδοσιακές ιατρικές μεθόδους. Στις πρώτες σειρές κατάταξης των νοσημάτων για τα οποία παρατηρείται αυξημένη χρήση Παραδοσιακών Θεραπευτικών Πρακτικών (Π. Θ. Π). βρίσκονται τα Νοσήματα Αναπνευστικού Συστήματος (Ν. Α. Σ.). Στην Ελλάδα δεν έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές σχετικές έρευνες. Σκοπός λοιπόν της μελέτης αυτής είναι η καταγραφή της γνώσης και της χρήσης του παραδοσιακού συστήματος υγείας σε αναπνευστικά προβλήματα, σε επιλεγμένο πληθυσμό της Κρήτης. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΜΕΘΟΔΟΣ: Η μελέτη ολοκληρώθηκε σε 3 φάσεις. Αρχικά έγινε συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση με σκοπό την δημιουργία ενός καταλόγου παραδοσιακών ιατρικών πρακτικών. Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν εθνογραφικές συνεντεύξεις (n=6) σε Σπήλι και Αρχάνες προκειμένου να διερευνηθεί η ύπαρξη και δράση πρακτικών ιατρών. Η τελευταία φάση περιλάμβανε την συμπλήρωση ερωτηματολογίου άτομα του Δήμου Αρχανών που έπασχαν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π. ) και ’σθμα (n=48). Το ερωτηματολόγιο που τους δόθηκε, περιλάμβανε δημογραφικές, κλινικές (είδος και βαρύτητα νοσήματος, φαρμακευτική αγωγή) και άλλες μεταβλητές που αφορούσαν στην γνώση, χρήση αλλά και αντίληψη σχετικά με την χρήση Παραδοσιακών Θεραπευτικών Πρακτικών (Π.Θ.Π.). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από την βιβλιογραφική ανασκόπηση δημιουργήθηκε κατάλογος με 174 Π.Θ.Π.. Από το σύνολο αυτό 135 (78%) Π.Θ.Π ήταν γνωστές και 60 (34%) σε χρήση τα τελευταία 3 χρόνια. Το ποσοστό χρήση Π.Θ.Π. την τελευταία τριετία ήταν 97,4% (n=47) χρησιμοποιούσαν Π.Θ.Π . Η μέση χρήση Π.Θ.Π. ανά ερωτώμενο ήταν 9,8 (Σ.Α ± 6,2). Η πιο συχνή φαρμακοτεχνική μέθοδος ήταν το ρόφημα (62,1%). Οι περισσότερες Π.Θ.Π αφορούσαν το κρυολόγημα (73,2%) και το πονόλαιμό (43%). Ο αριθμός χρήσης συσχετίστηκε με το επίπεδο γνώσης (p = 0,013). Η βασική αιτία χρήσης Π.Θ.Π ήταν η ανακούφιση των συμπτωμάτων, και της μη χρήσης η σοβαρότητα της ασθένειας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Οι Παραδοσιακές Θεραπευτικές Πρακτικές εξακολουθούν να βρίσκονται σε χρήση από άτομα αγροτικών περιοχών της Κρήτης, η γνώση τους όμως μειώνεται και συχνά δίνουν την θέση τους σε υπηρεσίες και θεραπείες της σύγχρονης (δυτικής) Ιατρικής . Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες που θα συμβάλλουν στην διάσωση, προαγωγή και ασφαλή ανάπτυξη της Παραδοσιακής Θεραπευτικής.
(EL)
INTRODUCTION - AIM :A growing interest on the use of traditional (indigenous) healing practices has been observed during the past few decades. The literature reports that 31% -70% of world population use traditional medical practices and healing techniques in meeting its primary health needs. Chronic Diseases of Respiratory Disorders have been reported as one of the main causes in using Traditional Healing (T.H.). This subject is still neglected in Greece. The aim of this study is the investigation of the knowledge and the use of traditional health system with relevance to respiratory disorders, in Crete. POPULATION METHOD: The study included 3 phases. Initially, a systematic review of the current literature with the aim to identify the most frequently reported healing practices, was conducted. Then ethnographic interviews (n = 6) in Spili and Archanes investigated actions undertaken by local traditional healers. Afterwards48 inhabitants of Archanes Municipality with a diagnosis of COPD and Asthma (N=48) were interviewed with the aim to explore available knowledge, attitudes and practices in regards to the use of Indigenous System. A questionnaire with 64 items serves this purpose. RESULTS: The systematic review contributed to the composition a list of 174 practices. 78% pf practices (n=135) were well-known and 34% (60) were in use for the past 3 years. The prevalence of used traditional remedies was 97,4 % (n=47). Traditional remedies were given frequently under the form of a medical herb tea (62,1% of a total) and common cold or flu (72,3%) and sorethroat (43%) were included among the predominal indicators. The knowledge and the usage of healing practices positively associated (p <5%). The main cause of utilization was the symptoms relief but the main reason of not usage was the severity of illness. DISCUSSION CONCLUSIONS: There are some indicators that the Indigenous Knowledge System and traditional Healing Practices are still in the use in contemporary Crete, but it is quickly disappearing and it is being replaced by the Western one.
(EN)
