Η σχέση εκπαίδευσης και υγείας είναι μια σχέση αμοιβαίας συνεισφοράς. Το σχολείο κατέχει μια σημαντική θέση στην επίλυση προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Οι εκπαιδευτικοί επιφορτίζονται με το διπλό ρόλο του παιδαγωγού αλλά και του φορέα στάσεων και συμπεριφορών υγείας, είτε μεμονωμένα και με προσωπική τους πρωτοβουλία, είτε μέσω οργανωμένων προγραμμάτων αγωγής υγείας. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της εθελούσιας συνεισφοράς των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην προαγωγή συμπεριφορών υγείας στους μαθητές τους δρώντας ως πρότυπα για αυτούς, χωρίς οποιαδήποτε τυπική υποχρέωση ή οποιαδήποτε επιπρόσθετη αμοιβή. Το ενδιαφέρον εστιάστηκε ιδιαίτερα στον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής των εκπαιδευτικών καθώς έχει υποστηριχτεί ότι η θρησκευτικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην υιοθέτηση υγιών συμπεριφορών. Η ερευνητική εργασία διεξήχθη κατά το χρονικό διάστημα τριών μηνών στην αρχή του σχολικού έτους 2004-2005. Το αρχικό δείγμα των 299 εκπαιδευτικών (13,8% του συνόλου ), που επιλέχθηκε με τη μέθοδο της κατά συστάδες τυχαίας δειγματοληψίας, είναι μόνιμοι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων στο Νομό Ηρακλείου. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 202 εκπαιδευτικούς (εξαιρέθηκαν 23 άτομα και το ποσοστό συμμετοχής ήταν 73,2%). Το όργανο μέτρησης είναι ερωτηματολόγιο αυτοσυμπληρούμενο αποτελούμενο από πέντε μέρη, του οποίου η εγκυρότητα έχει ελεγχθεί. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι οι επιδόσεις των καθηγητών στην κλίμακα θρησκευτικότητας (από 0 έως 9) είχαν μέση τιμή 4,3. Το 39% των ερωτώμενων δήλωσαν ότι καπνίζουν ενώ το 74,7% καταναλώνουν χαμηλής περιεκτικότητας οινοπνευματώδη ποτά και το 32% οινοπνευματώδη ποτά υψηλής περιεκτικότητας. Οι μισοί περίπου καθηγητές δεν γυμνάζονται καθόλου. Μόνο το 25% των συμμετεχόντων υιοθετούν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Οι 3 στους 10 δήλωσαν ότι είχαν παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο Προαγωγής Υγείας και περίπου οι 6 στους 10 ότι είχαν μελετήσει κάποιο εγχειρίδιο Προαγωγής Υγείας κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών. Ποσοστό 82,5% των εκπαιδευτικών συμφωνούν ότι ο χρόνος τους είναι πιεσμένος για να ασχοληθούν με δραστηριότητες προαγωγής υγείας. Συμπερασματικά, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο βαθμός θρησκευτικότητας, η κοινωνιολογική και παιδαγωγική εικόνα των εκπαιδευτικών καθώς και ορισμένες συμπεριφορές υγείας, όπως οι διατροφικές τους συνήθειες, το κάπνισμα και η σωματική άσκηση μπορούν να αποτελέσουν προγνωστικούς δείκτες για την εθελούσια από μέρους των καθηγητών διδασκαλία θεμάτων αγωγής υγείας στο σχολείο.
(EL)
The relationship between education and health is one of mutual contribution. School possesses an important role in solving health problems faced by community. Teachers are commissioned with a double role, this of the educator and that of the carrier of health related behaviours and health attitudes, either alone and with personal initiative or through organised health education programmes. The objective of the present study is to investigate the voluntary contribution of secondary school teachers in promoting health-related behaviours to students, acting as models for them, without any typical obligation or any additional payment. Interest was focused especially on the religious lifestyle of the teachers as it has been showed that religiousness plays an important role in adapting health attitudes. The research has taken place during three months at the beginning of the 2004-2005 year school. The initial sample of 299 teachers (13,4% of total), selected by cluster random sampling, are teachers of secondary education with permanent position, at all school types of any level in Heraklion county. The final sample consisted of 202 teachers (23 subjects were excluded and the participation rate was 73,2%). The monitoring instrument used is a self-completed validated questionnaire composed of five sections. The results suggest that the teachers score in the scale of religiousness (range from 0 to 9) had a mean of 4,3. Thirty-nine per cent of the respondents were smokers, whereas 74,7% used to consume low alcohol beverages and 32% high alcohol beverages. Almost half of the teachers reported no physical activity at all. Only 25% of the participants adopted healthy nutrition. Three out of ten mentioned participation in any Health Promoting seminar and six out of ten have read any Health Promotion manual during the last three years. A rate of 82,5% of the teachers agree that their time is limited to involve in health promoting procedures. In conclusion, it could be said that the adoption of the religious lifestyle by the teachers, the teachers social and educational profile, as well as some of their health-related behaviours, such as dietary habits, smoking and physical activity, could be used as prognostic factors of the educators voluntary teaching of health education patterns at school.
(EN)
