Εισαγωγή. Η αναζήτηση παραγόντων που καθορίζουν την ποιότητα ζωής εξαρτημένων ατόμων λόγω σωματικών ή ψυχικών δυσλειτουργιών, αποτελεί στοιχείο για την προαγωγή υγιούς γήρανσης.
Σκοπός. Η εκτίμηση της συχνότητας (επιπολασμός) της λήψης κατ’ οίκον φροντίδας εξυπηρετούμενων ατόμων μεταξύ πληθυσμών-χωρών της Ευρώπης και η σχέση της με τα επίπεδα της ποιότητας ζωής τους, της ικανοποίησης από τη ζωή και των προσδοκιών που αναπτύσσουν για το μέλλον τους.
Υλικό και Μέθοδοι. Το δείγμα ανάλυσης ανήλθε σε 28296 άτομα ηλικίας 50+ ετών, 12 Ευρωπαϊκών χωρών του 2ου κύματος (2006-7) της μελέτης Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe – SHARE. Συγκροτείται από αντιπροσωπευτικά, στρωματοποιημένα, σύνθετα δείγματα ενηλίκων, επιλεγμένα αναλογικά σε κάθε χώρα με δειγματοληψία πιθανοτήτων (weights). Μέσω σταθμισμένων κλιμάκων ερωτηματολογίου εκτιμήθηκαν οι σχετικές παράμετροι ενώ εφαρμόστηκε πολυμεταβλητή ανάλυση συγκρίσεων μέσω διαδικασίας σύνθετων δειγμάτων.
Αποτελέσματα. Tο 4,5% των ατόμων λάμβανε επαγγελματική ή αμειβόμενη νοσηλευτική ή προσωπική φροντίδα, το 4,8% επαγγελματική ή αμειβόμενη κατ’ οίκον φροντίδα για δουλειές του σπιτιού και σε σημαντικά (p<0,05) χαμηλότερη συχνότητα ή 1,2% λήψη φροντίδας μέσω του προγράμματος «Βοήθεια Στο Σπίτι». Συνολικά, ο επιπολασμός εξυπηρετούμενων ατόμων, εκτιμήθηκε στο 8,3%, με σημαντικά (p<0,05) υψηλότερο ποσοστό στις γυναίκες (10,6%), στους έχοντες ηλικία 80+ ετών (31,4%), οι μη έχοντες κάποια εκπαίδευση (11,8%) ή με 3+ χρόνια νοσήματα (16,8%) ή συμπτώματα υγείας (17,5%). Υψηλότερο ποσοστό ατόμων με Λήψη Φροντίδας βρέθηκε στο δείγμα της Γαλλίας (18,1%) και μικρότερο στην Ελλάδα (2,1%). Μεγαλύτερη συχνότητα είχαν τα άτομα με υπέρταση (39,9%) και αρθρίτιδα-οστεοαρθρίτιδα (39,4%) έναντι των άλλων νοσημάτων (p<0,05). Στην ποιότητα ζωής, μόλις το 1,2% του συνολικού δείγματος εκτιμήθηκε με υψηλή ή πολύ υψηλή. Υψηλότερη όμως μέση βαθμολογία Κλίμακας Ποιότητας ζωής είχαν οι συμμετέχοντες με Λήψη Φροντίδας, έναντι εκείνων που δεν είχαν καμία λήψη (28,02 έναντι 26,79, αντίστοιχα, p<0,001) αλλά αντίθετα χαμηλότερη μέση βαθμολογία Κλίμακας Ικανοποίησης από τη ζωή (7,07 έναντι 7,44, αντίστοιχα, p<0,001). Στη βαθμολογία των Κλιμάκων Προσδοκιών δεν βρέθηκε σημαντική διαφοροποίηση (p>0,05). Τέλος, στα άτομα που έλαβαν φροντίδα, η μεγαλύτερη μέση διαφορά πιθανοτήτων (+53) για χειρότερη προσδοκώμενη ζωή (66,0) έναντι καλύτερης (14,0), διαπιστώνεται σε εκείνα του δείγματος της Ελλάδας.
Συμπέρασμα. Η λήψη φροντίδας σε εξυπηρετούμενα άτομα 50+ ετών αποτελεί ένδειξη βελτίωσης της ποιότητας ζωής τους. Η διάθεση εντατικής και συνεχόμενης παροχής φροντίδας πρέπει να αποτελεί μέρος του συνολικού σχεδιασμού για την προαγωγή της υγείας εξυπηρετούμενων ή εξαρτημένων ατόμων.
(EL)
Introduction. The search of quality of life determinants of people with dependancy due to physical or psychological disabilities is of paramount importance to promote healthy ageing.
Objective. To estimate the prevalence of people receiving home care among those in need in European populations/countries, and its association with quality of life, life satisfaction and future expectations.
Methods. A total of 28296 individuals aged 50+ years from 12 European countries comprised the study sample, which was part of the 2nd phase of the Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe – SHARE study. It consists of representative, stratified, complex samples of adults, selected from each country through weighted sampling. Relative parameters were assessed using weighted questionnaires, whereas multivariate analyses for complex samples were applied.
Results. Professional or paid nursing or personal care was received by 4.5%, professional or paid home care for housework was received by 4.8%, whereas a significantly lower prevalence (p<0.05) of those receiving care in the context of the program “Home Care” was observed (1.2%). In total, the prevalence of people receiving care was estimated at 8.3%, with a significantly higher percentge of women (10.6%), those aged 80+ years (31.4%), those with no education (11.8%) or with 3 or more chronic diseases (16.8%) or with health symptoms (17.5%). The highest percentage of those receiving care was observed in the sample of France (18.1%) and the lowest in the sample of Greece (2.1%). A higher frequency was observed among those with hypertension (39.9%) and with arthritis/osteoarthritis (39.4%) compared to those with other diseases. Only 1.2% of the total sample was found to have high or very high quality of life. Those receiving home care, however, were found to score higher in the Quality of Life Index, compared to those not receiving any kind of care (28.02 versus 26.79, respectively, p<0.001); however, they had a lower mean score in the Life Satisfaction Index (7.07 versus 7.44, respectively, p<0,001). There was no significant difference in the Expectations from Life Index (p>0.05). Among those receiving care, the highest mean difference of probabilities (+53) for worse life expectancy (66.0) versus better (14.0) was documented in the samples of Greece.
Conclusion. Receiving of home care by people aged 50+ is an indicator of improved quality of life. Providing of intensive and continuous care needs to be part of health promotion planning for dependent people or those in need of care.
(EN)
