Η ασκαριδόλη, (ενδοϋπεροξείδιο του α-τερπινενίου), είναι ένα φυσικό προϊόν με ανθελονοσιακές ιδιότητες. Από μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, διαπιστώθηκε ότι ενώ σε οργανικούς διαλύτες εμφανίζει υψηλή δραστικότητα, δε συμβαίνει το ίδιο και σε υδατικό διάλυμα. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στη λιποδιαλυτότητά της, οπότε υπάρχει ανάγκη σύνθεσης πιο πολικών υδατοδιαλυτών παραγώγων για μελέτη της ανθελονοσιακής τους δραστικότητας. Χρησιμοποιώντας σαν «αντίδραση-κλειδί» την ελεγχόμενη επαναδιευθέτηση (ισομερείωση) των φυσικών προϊόντων νοπόλη, νοποϊκού μεθυλεστέρα, περιλικής αλδεϋδης και περιλικού μεθυλεστέρα, καταλυόμενη από το ζεόλιθο Na-Y, παρασκευάστηκαν πολικά συζυγή 1,3-κυκλοεξαδιένια τα οποία αποτελούν τις πρόδρομες ενώσεις σύνθεσης των ενδοϋπεροξειδίων. Η αντίδραση αυτή ισομερείωσης αναπτύχθηκε στο εργαστήριο μας και αποτελεί μια νέα μεθοδολογία. Κατόπιν, με φωτοξείδωση (αντίδραση με 1Ο2) των πολικών διενίων συντέθηκε μια σειρά ενδοϋπεροξειδίων, παραγώγων της ασκαριδόλης, των οποίων η μελέτη της σχέσης δομής δραστικότητας αναμένεται να δώσει αρκετές πληροφορίες στην προσπάθεια σύνθεσης νέων ανθελονοσιακών ενώσεων.
(EL)
Ascaridole a monoterpene natural product (endoperoxide of α-terpinene) has weak antimalarial properties against malaria parasites. However, its reactivity in vitro is comparable to the currently used drug artemisinin. This may be attributed to is high lipophilicity. We attempted to develop a new methodology for the synthesis of polar ascaridole derivatives for in vivo antimalarial studies. By using as a key-step the selective rearrangement of the natural products nopol, methyl nopoate, perillyl aldehyde and methyl perillate, promoted by zeolite Na-Y, we prepared a series of polar conjugated 1,3-cyclohexadienes, which are precursors to the endoperoxides. The rearrangement protocol is a novel methodoly and is moderate to highly selective depending on the substate. The polar cyclohexadienes were photooxygenated (reaction with 1Ο2) to produce nearly quantitatively a series of ascaridole-type endoperoxides. The structure-biological activity relationship will shed new light to the synthesis of new antimalarial compounds.
(EN)