Σκοποί και Στόχοι: Oι μέχρι τώρα ερευνητικές προσπάθειες και μελέτες σε σχέση με την ορνιθοπανίδα της Κρήτης έχουν αναδείξει την μεγάλη σημασία του νησιού για τα μεταναστευτικά, και όχι μόνο, πουλιά. Όμως μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ολοκληρωμένη έρευνα που να αναδεικνύει την αξία των υγροτόπων της Κρήτης –τεχνητών και μη- ως προσφερομένων ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής και τροφοληψίας για τα υδρόβια πουλιά. Η παρούσα εργασία προσπαθεί να δείξει τη σημασία ενός τεχνητού υγροτόπου, της λίμνης Αγυιάς, για τα υδρόβια πουλιά. Για το σκοπό αυτό η μελέτη στοχεύει: α) Στον προσδιορισμό των κατάλληλων ενδιαιτημάτων της λίμνης για τα πουλιά, μέσα από τη μέτρηση των βαθών και την αποτύπωση της βλάστησης της λίμνης, με τελικό εξαγόμενο τη δημιουργία χαρτών. β) Στη συγκέντρωση στοιχείων από τις καταγραφές των υδροβίων πουλιών το χειμώνα, σε επίπεδο είδους, φυλής και οικογένειας) για τη λίμνη Αγυιάς κατά την περίοδο της διαχείμασης και όλων μαζί των υγροτόπων της Κρήτης, που έχουν μετρήσεις υδροβίων πουλιών το διάστημα 1996-2015. Η συγκέντρωση των μεσοχειμωνιάτικων καταγραφών λειτουργεί συμπληρωματικά στην παρούσα μελέτη και αποσκοπεί στην ανάδειξη του ρόλου της λίμνης Αγυιάς σε σχέση με το δυναμικό της Κρήτης. γ) Στη μελέτη και καταγραφή της ημερήσιας δραστηριότητας συγκεκριμένων ειδών της οικογένειας των Νησσίδων (Αnatidae) κατά τη διαχείμαση και στη σύνδεση με τα προσφερόμενα ενδιαιτήματα της λίμνης Αγυιάς. δ) Στη μελέτη της αναπαραγωγής των υδροβίων πτηνών των οικογενειών Podicipidae και, Rallidae σε σχέση με τα προσφερόμενα ενδιαιτήματα λίμνης. Παράλληλα την επιλογή υγροτόπων (φράγματα Ποταμών και Αποσελέμη, λίμνη Κουρνά) σε αντιπαράθεση ως προς την πυκνότητα των ζευγαριών (ανά μήκος ακτογραμμής και εμβαδόν επιφάνειας του υγροτόπου). Μέθοδοι: Η μέτρηση βαθών πραγματοποιήθηκε με βυθόμετρο, βάρκα και χρήση GPS, ενώ η καταγραφή της βλάστησης με οπτικές παρατηρήσεις, λήψη φωτογραφιών και χρήση GPS. Για τις μελέτες της ημερήσιας δραστηριότητας και αναπαραγωγής των υδροβίων πουλιών χρησιμοποιήθηκε ο κατάλληλος εξοπλισμός (κυάλια, τηλεσκόπιο, συσκευή GPS) και πρωτόκολλα. Η δημιουργία χαρτών έγινε με το ESRI ArcGIS Desktop 10.2. Για τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS Statistics 22 και το G-test. Επίσης, για την επεξεργασία των δεδομένων και διεξαγωγή διαγραμμάτων έγινε χρήση του Microsoft Excel 2010. Αποτελέσματα: Το μέσο βάθος της λίμνης Αγυιάς να είναι στα 1,9m. και το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής μελέτης καλύπτεται από υδρόβια βλάστηση και καλαμιώνες (Phragmites australis, Arundo donax). Οι κυρίαρχες συμπεριφορές, από τη μελέτη της ημερήσιας δραστηριότητας, ήταν της ανάπαυσης και της τροφοληψίας σε όλη την περίοδο των καταγραφών. Γενικά, οι Αφρόπαπιες διέθεσαν το μεγαλύτερο μέρος της ημερήσιας δραστηριότητάς τους για ανάπαυση, ενώ αντίθετα οι Βουτόπαπιες για τροφοληψία. Oι Αφρόπαπιες κάλυπταν πολύ συγκεκριμένες και μικρής έκτασης περιοχές της λίμνης, ενώ οι Βουτόπαπιες χρησιμοποιούσαν το μεγαλύτερο μέρος της. Οι μεσοχειμωνιάτικες καταγραφες έδειξαν πως η λίμνη Αγυιάς φιλοξενεί σημαντικούς αριθμούς για τα είδη Anas strepera, A. clypeata και Aythya fuligula και ένα καλό αριθμό Anatidae σε σχέση με τους υγροτόπους της Κρήτης. Από τα αναπαραγόμενα είδη το πολυπληθέστερο είδος ήταν η Φαλαρίδα. Οι σημαντικότεροι τύποι βλάστησης και για τα τρία είδη, ήταν η Υδρόβια βλάστηση (ελεύθερο νερό) και τα Phragmites australis και Typha domingensis. Τα κυρίαρχα ενδιαίτηματα φωλεοποίησης αποτέλεσαν οι θέσεις που επικρατεί το ψαθί Typha domingensis και το καλάμι Phragmites australis. Η σύγκριση ανάμεσα στους υγροτόπους έδειξε πως η λίμνη Αγυιάς έχει τη μεγαλύτερη πυκνότητα ζευγαριών και για τα τρία είδη. Συμπεράσματα: Όλες οι επιμέρους μελέτες της παρούσας εργασίας δείχνουν πως ο βιότοπος της Αγυιάς με μικρά βάθη και ποικιλία βλάστησης είναι κατάλληλος για αναζήτηση τροφής και ανάπαυσης από τα διαχειμάζοντα και αναπαραγόμενα υδρόβια πουλιά. Επίσης παρουσιάζει μία σταθερότητα στην πυκνότητα φωλεοποίησης σε σχέση με τους υγροτόπους σύγκρισης.
(EL)
Aims and objectives: The so far research efforts and studies in relation to the avifauna of Crete have highlighted the importance of the island for migratory- and not only- birds. However until now there is no comprehensive research demonstrating the value of Cretan wetlands- artificial and no- offered as breeding and foraging habitats for waterbirds. This paper tries to show the importance of an artificial wetland, lake Agyia, for waterbirds. For this purpose the study aims to the following:
1) The identification of suitable habitats of the lake for the birds, through the measurement of depths and mapping of vegetation of the lake, in order to create maps.
2) The collection of data from the midwinter counts of waterbirds (at species, order and family level) during wintering period for Lake Agyia and all wetlands of Crete that have counts from 1996 to 2015. The concentration of midwinter counts data is complementary in this study and intends to highlight the role of Lake Agyia relative to the potential of Crete.
3) The study and recording of the diurnal-time activity budget for specific species belonging to Anatidae family during wintering period and the connection with the offered habitats of Agyia lake.
4) The study of the reproduction of waterbirds of Podicipidae and Rallidae families relative to the offered habitats of the lake Agyia. Also there were chosen wetlands (Potamoi and Aposelemis dams, Kournas Lake) in order to compare the density of couples(per shoreline and surface area).
Methods: The measurements of depths were carried out with sounder, boat and GPS device, while vegetation recordings with visual observations, photographs and GPS. For t and breeding studies we used appropriate equipment (binoculars, telescope, GPS device). ArcGIS Desktop 10.2. was used for the creation of the maps. For the statistical analysis of the results IBM Statistics 22 and G-test were used. Also Microsoft Excel 2010 for processing the data and carrying out diagrams.
Results: The average depth of Agia lake is 1,9m. The study area is mostly covered by aquatic vegetation and reeds (Phragmites australis, Arundo donax). The dominant behaviors, by studying the daily activity, was resting and feeding throughout the period of the recordings. Generally, dabbling ducks allocated most of their daily activities to rest, while the pochards to forage. The dabbling ducks covered very specific and small areas of the lake, while pochards used the most of it. The midwinter recordings showed that Agyia lake hosts significant numbers for the species Anas strepera, A. clypeata and Aythya fuligula and a good number of Anatidae species in relation to wetlands of Crete. From breeding species the most multitudinous was Coot. The major vegetation types and three species were Aquatic vegetation (free water), Phragmites australis and Typha domingensis. The dominant nesting habitats were positions dominated by Typha domingensis and reed Phragmites australis. The comparison among the wetlands showed that Agyia lake has the largest density of pairs for all three species.
Conclusions: All individual surveys of this study show that Agyia biotope, with the shallow depths and variety of vegetation, is suitable for foraging and resting for both wintering and breeding waterbirds. It also shows a stability in the nesting density compared with the other wetlands of the study.
(EN)
