Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με τους χώρους παροχής υγειονομικής
περίθαλψης ή νοσοκομειακές λοιμώξεις (Ν.Λ) τείνουν να αποτελέσουν
σοβαρό παράγοντα κινδύνου για τους ασθενείς, καθώς συμβάλλουν
σημαντικά στην αύξηση των δεικτών νοσηρότητας και θνησιμότητας
τους και πολλαπλασιάζουν το κόστος νοσηλείας. Η αυξημένη επίπτωση
των Ν.Λ σε ασθενείς των ΜΕΘ συνιστά ένα δυσεπίλυτο καθημερινό
πρόβλημα των κλινικών ιατρών. Η συστηματική επιτήρηση και η άμεση
εφαρμογή μέτρων για την πρόληψη και τον έλεγχο των Ν.Λ είναι άμεση
και αναγκαία προτεραιότητα όλων όσων ασχολούνται με παροχή
υπηρεσιών υγείας. Η παρούσα μελέτη επιτήρησης της επίπτωσης Ν.Λ
στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ενηλίκων του Γ.Ν Ρόδου
βασίζεται στο πρωτόκολλο του European Centre for Disease Prevention
and Control (ECDC) ΄΄EUROPEAN SURVEILLANCE OF HEALTHCAREASSOCIATED
INFECTIONS IN INTENSIVE CARE UNITS HAI ICU Protocol v
2.2΄΄.
Σκοπός της μελέτης: Η εφαρμογή της επιτήρησης σε ένα νοσοκομείο
της περιφέρειας (ΡΟΔΟΣ) με στόχο την απόκτηση εμπειρίας στην
εφαρμογή των πρωτοκόλλων του ECDC, την αξιολόγηση των οδηγιών ως
προς την καταγραφή, τη συλλογή δεδομένων, την εξοικείωση με τα
πρωτόκολλα καταγραφής, την ανάλυση των αποτελεσμάτων και την
εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν την αναγνώριση των
προβλημάτων των Ν.Λ και τέλος τον σχεδιασμό παρεμβάσεων για την
επίλυση τους. Η μελέτη αυτή θα αποτελέσει ερέθισμα κινητοποίησης για
συστηματική εφαρμογή καταγραφών Ν.Λ σε ΜΕΘ σε εθνική κλίμακα.
Μεθοδολογία: Η μελέτη, πραγματοποιήθηκε στην Μονάδα εντατικής
θεραπείας Ενηλίκων του Γ.Ν Ρόδου και η διάρκειά της ήταν 6 μήνες.
Χρησιμοποιήθηκε το πρωτόκολλο του ECDC HAI ICU Protocol v2.2.
Πραγματοποιήθηκε συστηματική καθημερινή επιτήρηση για όλους τους
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
2018
[ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΙΔΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ]
12
ασθενείς της ΜΕΘ Ρόδου μέχρι την έξοδό τους. Μελετήθηκαν τρεις
κατηγορίες Ν.Λ: οι πνευμονίες (PN), οι βακτηριαιμίες (BSI) και οι
λοιμώξεις ουροποιητικού (UTI), καθώς και η συσχέτισή τους με
παρεμβατικές συσκευές (αναπνευστικές συσκευές, κεντρικούς
ενδοαγγειακούς καθετήρες, καθετήρες ουροδόχου κύστεως).
Καταγράφηκαν οι συχνότητες παθογόνων που αναγνωρίστηκαν ως
αιτιολογικοί παράγοντες ανάπτυξης Ν.Λ στη ΜΕΘ, καθώς και η αντοχή
τους έναντι συγκεκριμένων αντιμοκροβιακών ομάδων βάση
πρωτοκόλλου. Επίσης, καταγράφηκαν όλα τα χορηγούμενα αντιβιοτικά
στους νοσηλευόμενους ασθενείς για το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα
– ασχέτως Ν.Λ - και η κλινική ένδειξη χορήγησής τους.
Αποτελέσματα: Δεκατέσσερις από τους 28 ασθενείς που
περιελήφθησαν στη μελέτη ανέπτυξαν 17 επεισόδια Ν.Λ. Το 52,9% των
επεισοδίων Ν.Λ αφορούσαν βακτηριαιμίες (9,5 επεισόδια μικροβιαιμίας
ανά 1000 ασθενο-ημέρες), το 23,5% βακτηριαιμίες σχετιζόμενες με
κεντρικό φλεβικό καθετήρα (ΚΦΚ) (4,22 λοιμώξεις ανά 1000 ημέρες
κεντρικού καθετήρα), το 11.8% λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος
σχετιζόμενες με καθετήρα (2,1 λοιμώξεις ανά 1000 ημέρες
ουροκαθετήρα) και το 11,8% πνευμονίες σχετιζόμενες με (ενδο)
τραχειακό σωλήνα (2,44 λοιμώξεις ανά 1000 ημέρες αναπνευστικής
συσκευής). Η αδρή θνητότητα ήταν 39,3%. Η εμφάνιση Ν.Λ δεν
επηρέασε σε βαθμό στατιστικά σημαντικό την επιβίωση των ασθενών.
Διαπιστώθηκε συγκριτικά μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στη ΜΕΘ
ασθενών που ανέπτυξαν Ν.Λ έναντι αυτών που δεν είχαν (p<0,002),
καθώς και ασθενών με μεγαλύτερο αριθμό επεισοδίων Ν.Λ (0, 1 και 2
επεισόδια) (8 vs. 26,45 vs. 49,33 ημέρες, p<0,05). Τα είδη παθογόνων με
την μεγαλύτερη συχνότητα ήταν: Acinetobacter baumanii (17,6%),
Klebsiella Pneumoniae (58,8%%), Pseudomonas aeruginosa (17,6%) και
Staphylococcus aureus (6%), χωρίς να διαπιστωθεί στατιστικά σημαντική
συσχέτιση μεταξύ κατανομής παθογόνων και είδους Ν.Λ (p=0,137).
Όσον αφορά τη μικροβιακή αντοχή, στελέχη Acinetobacter και Klebsiella
εμφάνισαν τις μεγαλύτερες αντοχές. Συγκεκριμένα το Acinetobacter είχε
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
2018
[ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΙΔΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ]
13
100% αντοχή στις κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς και στις καρβαπενέμες
και η Klebsiella 67 % αντίστοιχα. Ένα στέλεχος Klebsiella απομονώθηκε
με αντοχή και στην κολιμυκίνη (αντοχή 11%). Από τα αντιβιοτικά που
χρησιμοποιήθηκαν, το 14,3% συνταγογραφήθηκε ως επιβεβαιωμένη με
καλλιέργεια βάση αντιβιογράμματος θεραπεία, το 85,1%% ως εμπειρική
θεραπεία και το 0,6%% ως προφύλαξη. Η πιο συχνή ένδειξη χορήγησης
αντιμικροβιακής αγωγής ήταν η Ν.Λ (p<0,05), ενώ οι συχνότερες κλινικές
εντοπίσεις λοίμωξης ήταν η πνευμονία (32,5%), η κλινική σήψη (22,7%),
η επιβεβαιωμένη μικροβιαιμία (9,1%) και η λοίμωξη ΚΝΣ στα πλαίσια
τραύματος (15,6%). Οι συχνότερα χορηγούμενες ομάδες αντιβιοτικών
ήταν: για κάλυψη Gram(+) βανκομυκίνη (7,2%) και λινεζολίδη (8,4%),
ενώ για κάλυψη Gram (-) οι καρβεπενέμες (17.5%), αναστολείς β-
λακταμάσης (7,1%), κεφαλοσπορίνες (11%), κινολόνες (5,2%) και η
κολιμυκίνη (15%).
Συμπεράσματα: Οι Ν.Λ παρατείνουν το χρόνο νοσηλείας, αλλά δεν
επηρεάζουν ανεξάρτητα την τελική έκβαση των ασθενών. Τα παθογόνα
με τις μεγαλύτερες αντοχές που αναπτύχθηκαν σε ΜΕΘ περιφερειακού
Νοσοκομείου παραμεθόριας περιοχής ήταν στελέχη Acinetobacter και
Klebsiella. Η συχνότερη ένδειξη αντιβιοτικής συνταγογράφησης
αφορούσε Ν.Λ. Παρά το γεγονός ότι χωρίς τη χρήση ηλεκτρονικού
φακέλου ασθενών η πραγματική επίπτωση των Ν.Λ σχετιζόμενων με
συσκευή δεν μπορεί επαρκώς να τεκμηριωθεί, διαπιστώνεται μεγάλο
περιθώριο βελτίωσης, μέσα από την επιτήρηση και τη λήψη μέτρων
περιορισμού και πρόληψης Ν.Λ.
(EL)
Background: Infections related to health care or hospital infections
(HAIs) tend to be a serious risk factor for patients as they contribute
significantly to increasing their morbidity and mortality rates and
multiplying the cost of hospitalization. The increased incidence of HAI in
ICU patients demands a systematic surveillance and an immediate
implementation of measures for their prevention and control. The
present study of HAI incidence in the intensive care unit of General
Hospital of Rhodes based on the European Centre for Disease Prevention
and Control (ECDC) EUROPEAN SURVEILLANCE OF HEALTHCAREASSOCIATED
INFECTIONS IN INTENSIVE CARE UNITS protocol focuses
on these axes. The purpose of the study is to: 1) apply surveillance to the
General District Hospital of Rhodes in order to gain experience in the
implementation of the ECDC protocols 2) evaluate the instructions for
recording, data collection and familiarization with the recording
protocols, analyzing the results and drawing conclusions; 3) identify the
problems of HAI and finally designing interventions to solve them. This
study will also be the basis for the implementation of national-level
records.
Methodology: The study was conducted at the Adult Intensive Care Unit
of General Hospital of Rhodes for six consecutive months. The ECDC
protocol HAI ICU Protocol v2.2 was used. Surveillance was performed for
all ICU patients stayed more than two days until discharge from the unit.
Three classes of HAI, pneumonia (PN), bacteremia (BSI) and urinary tract
infections (UTI) and their association with relevant devices (respiratory
devices, central intravascular catheters, urine catheters) were studied.
The frequencies of pathogens identified as causative agents of HAI
growth in ICU Rhodes were recorded, as well as their resistance.
Antibiotic stewardship was also performed for the surveillance time
period.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
2018
[ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΙΔΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ]
15
Results: 52.9% of the HAI recorded were blood stream infections (BSI),
23.5% were catheter-related BSI (CR-BSI), 11.8% were catheterassociated
urinary tract infections and 11.8% intubation devices related
pneumonia episodes. The incidence rate was 2.44 episodes of pneumonia
per 1000 intubation days, 9,5 episodes of BSIs per 1000 patient days,
4.22 CR-BSIs per 1000 central venous catheter days and 2.1 urinary
infections per 1000 urine catheter days. The gross mortality was 39.3%.
The most frequent identified pathogens were: Acinetobacter baumanii
(17.6%) Klebsiella pneumoniae (58.8%) and Pseudomonas aeruginosa
(17.6%) with carbapenemes resistance 100%, 67%, and 67%
respectively. Of the antibiotics used, 14.3% was used as causative
therapy, 85.1 %% as empirical therapy and 0.6 % as pharmaceutical
prophylaxis. The most frequently used antibiotic groups were:
carbapenemes (17.5%), β-lactamase inhibitors (7.1%), cephalosporins
(11%), quinolones (5.2%) and colistin (10.7%).
Conclusions: This study demonstrates that an actual incidence of HAIrelated
devices cannot be substantiated. HAI prolong the ICU length of
stay but are not independently related to mortality. In our single-center
series, HAIs are associated with high rates of multivalent pathogens
Klebsiella and Acinetobacter and an extensive use of empirical antibiotic
treatment. Prevention measures, continued surveillance, and
implementation of bundles are urgently needed
(EN)
