Πως αρθρώνεται ο ρατσιστικός λόγος : μια μελέτη υπό το πρίσμα της κριτικής ανάλυσης λόγου
Κολοκυθά, Ευθυμία
Σοφία Τριλίβα
Η παρούσα εργασία διερευνά το φαινόμενο του ρατσισμού με βασικό ερευνητικό ερώτημα τον τρόπο με τον οποίο αρθρώνεται ο ρατσιστικός λόγος. Τα δύο υποερωτήματα αφορούν την ιδεολογική τοποθέτηση της Νέας Δημοκρατίας όπως παρουσιάζεται από τον κο Σαμαρά. Το δεύτερο αφορά την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί ο κος Σαμαράς μέσω της οποίας προσπαθεί να προσεγγίσει το εκλογικό σώμα. Το υπό μελέτη υλικό είναι δύο videos του κου Σαμαρά τα οποία δημιουργήθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο του 2012. Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε η Κριτική Ανάλυση Λόγου και υιοθετήθηκε η επιστημολογία του Κοινωνικού Κονστρουξιονισμού. Επίσης, έγινε αναφορά στις αντιλήψεις του Balibar σχετικά με τον ρατσισμό και τις τροποποιήσεις του φαινομένου. Βασικές θέσεις είναι ότι ο ρατσισμός αποτελεί ένα ρευστό, πολυσύνθετο φαινόμενο που τροποποιείται συνεχώς. Παράλληλα, εγγράφεται σε λόγους και πρακτικές με απόρροια τη δημιουργία διαχωρισμών μέσω της στιγματοποίησης του ‘άλλου’. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά στον νεορατσισμός, που αφορά τις αξεπέραστες πολιτισμικές διαφορές, και στη σύνδεση εθνικισμού και ρατσισμού. Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι ο ρατσισμός αρθρώνεται μέσω της ρητορικής του φόβου και της ανασφάλειας. Τα ιδεολογήματα αυτά στηρίζονται στη δημιουργία στερεοτύπων, απόδοσης αρνητικών χαρακτηριστικών των προσφύγων και κατασκευής τους ως απειλή τόσο για το έθνος όσο και για το άτομο. Η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιήθηκε εμπεριείχε την αρνητική παρουσίαση των προσφύγων ως μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα και την τεχνική της θετικής αυτοπαρουσίασης του κου Σαμαρά. Στο τέλος της έρευνας αναφέρθηκαν οι περιορισμοί της και προτάσεις για το μέλλον.
(EL)
