This item is provided by the institution :

Repository :
E-Locus Institutional Repository
see the original item page
in the repository's web site and access all digital files if the item*
share



PhD thesis (EN)

2012 (EN)

Ο ρόλος των ενδοκυττάριων μοτίβων της πρωτεΐνης Delta στη σηματοδότηση Notch
The role of intracellular motifs of Delta during Notch signaling

Δασκαλάκη, Αικατερίνη Αντωνίου

Λούης, Χρήστος
Σπηλιανάκης, Χαράλαμπος
Καραγωγέως, Δόμνα
Δελιδάκης, Χρήστος
Αβέρωφ, Μιχαήλ
Καρδάσης, Δημήτρης
Ταβερναράκης, Νεκτάριος

Το σηματοδοτικό μονοπάτι Notch αποτελεί ένα εξαιρετικά συντηρημένο μηχανισμό ο οποίος συμμετέχει σε ποικιλία κυτταρικών αποφάσεων. Στη D. melanogaster οι βασικοί συμμετέχοντες σε αυτό το μονοπάτι είναι τρεις διαμεμβρανικές πρωτεΐνες απλής διέλευσης και δύο λιγάσες ουβικουιτίνης. Η πρωτεΐνη Notch, η οποία αποτελεί τον υποδοχέα της σηματοδότησης, αλληλεπιδρά με τις πρωτεΐνες Delta (Dl) και Serrate (Ser) γειτονικών κυττάρων, που είναι οι δεσμευτές. Η δέσμευση αυτή επάγει την πρωτεόλυση του υποδοχέα, τη μεταφορά ενός ενεργού τμήματος του στον πυρήνα και εν τέλει την ενεργοποίηση γονιδίων- στόχων του μονοπατιού. Για τη σωστή ενεργοποίηση του μονοπατιού, εκτός από μεταγραφικές ρυθμίσεις που λαμβάνουν χώρα, σημαντικό ρόλο παίζουν οι μετα- μεταφραστικές τροποποιήσεις των συστατικών της σηματοδότησης με την ουβικουιτινυλίωση να κατέχει κεντρική θέση. Οι Ε3 λιγάσες ουβικουιτίνης Neuralized (Neur) και Mindbomb1 (Mib1) σχετίζονται και ενδοκυττώνουν τους δεσμευτές του μονοπατιού και αυτή τους η δράση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της σηματοδότησης. Στη συγκεκριμένη εργασία μελετήθηκε ο ρόλος της ουβικουιτινυλίωσης κατά τη σηματοδότηση Notch στη D. melanogaster. Αρχικά, αναλύθηκε η ενδοκυττάρια περιοχή του δεσμευτή Dl και βρέθηκαν τέσσερα συντηρημένα μοτίβα μεταξύ των πρωτεϊνών Dl των εντόμων και τα τρία από αυτά συσχετίστηκαν με τη δράση των λιγασών. Το πρώτο αναγνωρίστηκε ως θέση αναγνώρισης και δέσμευσης από τη λιγάση Neur ενώ το δεύτερο από τη λιγάση Mib1. Επιπλέον, η συντηρημένη λυσίνη στο τρίτο μοτίβο αποτελεί θέση ουβικουιτινυλίωσης από τη λιγάση Neur. Στο συγκεκριμένο τμήμα της εργασίας δεν αποδείχθηκε μόνο η άμεση δέσμευση και ουβικουιτινυλίωση της πρωτεΐνης Dl από τις Neur και Mib1 αλλά και το γεγονός ότι οι δύο αυτές λιγάσες δεσμεύονται και ουβικουιτινυλιώνουν το δεσμευτή με διαφορετικό τρόπο. Στη συνέχεια η ουβικουιτινυλίωση των δεσμευτών συνδέθηκε άμεσα με την ικανότητα τους να σηματοδοτούν. Με τη χρήση μεταλλαγμάτων της πρωτεΐνης Dl τα οποία αδυνατούσαν να ουβικουιτινυλιωθούν από τις λιγάσες Neur ή Mib1, αναλόγως τον ιστό, παρατηρήθηκε αδυναμία σηματοδότησης Notch, γεγονός που τοποθετεί την ουβικουιτινυλίωση ένα βήμα πριν τη σηματοδότηση και αναγκαία προϋπόθεση. Τέλος, μελετήθηκε η κυτταρική κατανομή της πρωτεΐνης Dl. Ήταν ήδη γνωστό ότι η πρωτεΐνη Dl εντοπίζεται τόσο στην κορυφαία μεμβράνη των επιθηλιακών κυττάρων όσο και σε ενδοκυττωτικά κυστίδια και πως για ένα σημαντικό μέρος της ενδοκύττωσης αυτής υπεύθυνες είναι οι λιγάσες ουβικουιτίνης. Στη συγκεκριμένη εργασία αποδείχθηκε ότι η ουβικουιτινυλίωση από τις λιγάσες και όχι μόνο η αλληλεπίδραση με αυτές είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενδοκύττωση του δεσμευτή. Επιπλέον παρατηρήθηκε ότι η πρωτεΐνη Dl συνεντοπίζεται σε ενδοκυττωτικά διαμερίσματα με τους ενδοσωμικούς δείκτες Sara, Rab11 και Hrs, χωρίς όμως να στοχοποιηθεί κάποιο από τα ενδοκυττάρια μοτίβα της πρωτεΐνης για την τοποθέτηση αυτή. Παράλληλα, δεν παρατηρήθηκε κάποια σημαντική διαφορά στο ρυθμό ενδοκύττωσης του δεσμευτή από τις δύο λιγάσες ουβικουιτίνης. (EL)
The Notch signaling pathway is an evolutionary conserved mechanism which participates in a variety of cell fate decisions. In D. melanogaster, key-players in this signaling pathway are three single-pass transmembrane proteins and two E3 ubiquitin ligases. Notch protein, the receptor of the signaling, binds to Delta (Dl) and Serrate (Ser), which are the ligands. Following interaction, a proteolytic step is triggered which leads to the release of a part of the receptor, its translocation to the nucleus and finally the activation of target genes. Apart from transcriptional regulation, posttranscriptional modifications are important for the correct activation of the signaling. Ubiquitination is one of those modifications. E3 ligases of ubiquitin, Neuralized (Neur) and Mindbomb1 (Mib1), are known to trigger the endocytosis of the ligands and their function is a prerequisite for the activation of Notch signaling. In this work, the role of ubiquitination during Notch signaling was studied in D. melanogaster. Initially, the intracellular part of Dl protein was analyzed and four conserved motifs were identified. Three of them are associated with the E3 ligases. The first one was the interaction site of Neur and the second one of Mib1. The conserved lysine in the third motif was identified as the acceptor site for ubiquitination by Neur. In this part of the work it was not only proved that Dl is ubiquitinated by Neur and Mib1 directly but also that these ligases bind to and ubiquitinate the ligand in a different way. Then, ubiquitination of the ligands was connected with their ability to signal. Using Dl mutants that could not be ubiquitinated by Neur or Mib1, we were able to prove that ubiquitination is a step before signaling and a precondition for Notch pathway to be activated. Finally, we analyzed the subcellular localization of Dl protein. It was already known that Dl protein localizes at the cell surface and in endocytic dots and that ubiquitin ligases are responsible for the endocytosis of the ligand. In this work we proved that not only interaction but ubiquitination by ligases is needed for the endocytosis of the ligand. Furthermore, it was shown that Dl colocalizes with the endocytic markers Sara, Rab11 and Hrs. For this colocalization none of the known endocytic motifs is responsible. Additionally, we were unable to find any differences in the rate of endocytosis triggered by Neur and Mib1. (EN)

Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές
text

Ubiquitination
Endocytosis
Ουβικουιτινυλίωση
Δροσόφιλα
Neuralized
Mindbomb1
Ενδοκύττωση


Greek

2012-11-01


Σχολή/Τμήμα--Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών--Τμήμα Βιολογίας--Διδακτορικές διατριβές




*Institutions are responsible for keeping their URLs functional (digital file, item page in repository site)