Τις τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί υποβάθμιση της ποιότητας των υπόγειων νερών σε πολλές παραθαλάσσιες περιοχές που χαρακτηρίζονται από έντονη αγροτοτουριστική ανάπτυξη. Μία απ' αυτές τις περιοχές είναι τα Μάλια που βρίσκονται στα Βόρεια παράλια της Κρήτης, ανατολικά της πόλης του Ηρακλείου. Στη συγκεκριμένη διατριβή μελετήθηκε η χωροχρονική μεταβολή των συγκεντρώσεων ανιόντων, κατιόντων, pH, ηλεκτρικής αγωγιμότητας και ολικού οργανικού άνθρακα, στα υπόγεια νερά της περιοχής των Μαλίων. Οι φυσικοχημικές παράμετροι που μελετήθηκαν αποτελούν ρύπους προερχόμενους από χρήσεις γης όπως είναι η γεωργία και η οικιστική ανάπτυξη, καθώς και από υπεράντληση των υπόγειων νερών. Τα αναλυτικά δεδομένα προέρχονται από 17 πηγάδια-γεωτρήσεις κυμαινόμενου βάθους 5 έως 100 μέτρα περίπου, από τα οποία λαμβάνεται δείγμα κάθε μήνα. Για τον προσδιορισμό των συγκεντρώσεων των ιόντων στα δείγματα των νερών χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της ιοντικής χρωματογραφίας. Ο ολικός οργανικός άνθρακας μετρήθηκε με τον αναλυτή οργανικού άνθρακα O.I. Analytical Model 700 TOC Analyzer. Μέσω της στατιστικής ανάλυσης κύριων συνιστωσών (PCA), αναζητήθηκαν οι κύριες συνιστώσες που καθορίζουν την ποιότητα του υπόγειου νερού στην περιοχή. Από την PCA προέκυψε ότι η υποβάθμιση της ποιότητάς του υπόγειου νερού οφείλεται κυρίως στη διείσδυση θαλασσινού νερού και δευτερευόντως στα αγροχημικά και τα οικιακά απόβλητα. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση ομαδοποίησης (CA) σε συστάδες των θέσεων δειγματοληψίας, για να προσδιοριστούν οι γεωγραφικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από διαφορετική ένταση υφαλμύρυνσης και διαφορετικό βαθμό ρύπανσης από αγροχημικά και αστικά απόβλητα. Από γραφική απεικόνιση της εποχιακής διακύμανσης των φυσικοχημικών παραμέτρων που μελετώνται, δεν παρατηρήθηκε συγκεκριμένη τάση. Από ποιοτική αξιολόγηση των νερών, με βάση τη συγκέντρωσή τους σε νιτρικά ιόντα, προέκυψε ότι στο φρεάτιο υδροφόρο το νερό είναι ακατάλληλο για πόση, σε αντίθεση με το βαθύτερο υδροφόρο. Τα χαρακτηριστικά των νερών όσον αφορά στην ηλεκτρική αγωγιμότητα και τα χλώρια, ικανοποιούν σε γενικές γραμμές τις προδιαγραφές για άρδευση καλλιεργειών.
(EL)
During the past decades, a degradation of groundwater quality in many coastal areas characterized by intensive agricultural and tourist development has been observed. One such area is that of Malia on the north coast of Crete, east of Heraklion. This dissertation has studied spatial and temporal fluctuation in concentration levels of anions, cations, pH, electrical conductivity and total organic carbon in the groundwater of the Malia area. The physicochemical parameters studied comprise pollutants from land usage such as agriculture and land development, as well as from groundwater overexploitation. The analytical data are derived from 17 wells-boreholes varying in depth from 5 to 100 meters, sampled monthly. The method of ion chromatography was used to determine ion concentrations in water samples. Total organic carbon was measured with the O.I. Analytical Model 700 TOC Analyzer. The principal components determining groundwater quality in the area were discovered via the Principal Component Analysis (PCA) statistical method. PCA showed that the degradation of groundwater quality is due mainly to seawater intrusion and, to a secondary degree, to pollution from agrochemichal and household waste. Cluster Analysis (CA) was applied in order to determine the geographical areas characterized by different levels of salinization and different degrees of pollution from agrochemichal and urban waste. No specific trend was observed from graphs of seasonal variation of physicochemical parameters. Water quality evaluation, based on nitrate ion concentration, demonstrated that the water in the shallow water table is unfit for drinking, as opposed to that in the deeper water table. Water quality with respect to electrical conductivity and chlorates meets irrigation standards along general lines.
(EN)
