H λαδανιά (Cistus creticus, ssp creticus L., Greuter et Burdet) είναι ένας φρυγανώδης θάμνος, ο οποίος ενδημεί στην περιοχή της Μεσογείου, κυρίως στην Κρήτη. Κατά τις θερμές ημέρες του θέρους τα φύλλα του φυτού εκκρίνουν μία αρωματική ρητίνη με φαρμακευτική δράση [1], η οποία ονομάζεται από τους γηγενείς «λάδανο» και έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στη λαϊκή ιατρική. Ένα από τα συστατικά του αιθέριου ελαίου της ρητίνης έχει ταυτοποιηθεί ως δριμανικό σεσκιτερπένιο και συγκεκριμένα ως το 1,1,4a,6-τετραμεθυλο-5-μεθυλενο-1,2,3,4,4a,5,8,8a-οκταϋδρο-ναφθαλένιο [1, 2] (σχήμα 1). Δεδομένου ότι η cis ή trans γεωμετρία του συμπυκνωμένου δεκαλινικού συστήματος δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα, το ερευνητικό μας πρόγραμμα απέβλεπε σε δύο στόχους: α) Στον σχεδιασμό ενός ευέλικτου συνθετικού σχήματος το οποίο θα περιελάμβανε ένα σημαντικό αριθμό κοινών συνθετικών ενδιαμέσων και με απλές τροποποιήσεις της συνθετικής πορείας θα οδηγούσε και στα δύο cis / trans ισομερή β) Την ολική σύνθεση των δύο ισομερών και την τελική σύγκριση των φασματοσκοπικών τους χαρακτηριστικών με αυτά του φυσικού προϊόντος Κατά την ερευνητική αυτή εργασία πραγματοποιήθηκε ο πρώτος μας στόχος, ενώ ο δεύτερος επιτεύχθηκε μέχρι του σημείου της σύνθεσης του cis ισομερούς σε καθαρότητα 85%. Σύγκριση των φασματοσκοπικών δεδομένων που προέκυψαν από την εργασία αυτή, με αυτά της βιβλιογραφίας για το trans ισομερές και για το φυσικό προϊόν πιστοποιεί ότι το τελευταίο δεν έχει την προτεινόμενη δομή.
(EL)
Labdanum (Cistus creticus, ssp creticus L., Greuter et Burdet) is a perennial shrub that grows in the Mediterranean area, especially in Crete. During the hot summer days its leaves secrete a thick, aromatic resin, called by the locals ladano. One of the components isolated from the essential oil of the resin was assigned the structure of a drimane type sesquiterpene namely 1,1,4a,6-tetramethyl-5-methylene-1,2,3,4,4a,5,8,8a-octahydro-napthalene (figure 1). Given that the stereochemistry of the fusion of the decalin ring had not been specified, the aims of the present project were twofold: a) The design of a flexible synthetic pathway towards the target molecules, which upon simple synthetic deviations would lead to both cis / trans isomers. b) The total synthesis of both targets and the comparison of their spectral profiles with those of the natural product. During this project the first target was attained and the second one was realized to the point of total synthesis of the cis isomer in 85% purity. Comparison of spectroscopic data of the synthesized cis-isomer with those from the literature on the trans analog as well as the natural product, indicates that the latter has a different structure than either the cis or trans isomers.
(EN)
