Το πρόβλημα της παχυσαρκίας έχει πάρει πλέον διαστάσεις επιδημίας και σχετίζεται ισχυρά με αυξημένη νοσηρότητα. Αποτελεί επίσης και παράγοντα κινδύνου εμφάνισης πολλών χρόνιων νοσημάτων. Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας έχουν αυξηθεί σημαντικά. Πληθώρα επιστημονικών ερευνών έχει δείξει ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγάλες πιθανότητες να παραμείνουν παχύσαρκα και κατά την ενηλικίωση. Η αύξηση αυτή στα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας πέρα από την ανησυχία που προκαλεί, δίνει ένα επιπλέον κίνητρο στους υπεύθυνους αγωγής και προαγωγής υγείας για προγράμματα πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας. Τα αποτελέσματα προγραμμάτων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά. Για το λόγο αυτό οι επιστήμονες στρέφονται ολοένα και περισσότερο στο πεδίο της πρόληψης. Για την επιτυχή εφαρμογή ενός προγράμματος που στοχεύει στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας θα πρέπει αρχικά να μελετηθεί η επίδραση διαφόρων παραγόντων που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του φαινομένου αυτού, ούτως ώστε τα μελλοντικά προγράμματα να έχουν ως πρωταρχικό σκοπό την αλλαγή των παραγόντων αυτών. Σκοπός της μεταπτυχιακής αυτής διατριβής είναι η μελέτη της επίδρασης διάφορων περιγεννητικών παραγόντων στο βάρος, το μήκος και την περίμετρο κεφαλής κατά την γέννηση και στους έξι πρώτους μήνες ζωής σε αντιπροσωπευτικό πληθυσμό νηπίων της χώρας τα οποία συμμετείχαν στο Πανελλήνιο Πρόγραμμα «Αξιολόγησης, Ανάπτυξης, Θρέψης και Διατροφής». Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 1218 αγόρια και 1156 κορίτσια ηλικίας 12 έως 60 μηνών από 115 βρεφονηπιακούς σταθμούς της Ελλάδας, στους νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Αιτωλοακαρνανίας και Ηλείας. Οι περιγεννητικοί παράγοντες περιλαμβάνουν προγεννητικούς αλλά και μεταγεννητικούς παράγοντες Οι περιγεννητικοί παράγοντες συγκεντρώθηκαν μετά από συνέντευξη του γονέα ή κηδεμόνα και συμπληρώνονταν σε ειδικό ερωτηματολόγιο που σχεδιάστηκε για τις ανάγκες της μελέτης αυτής. Πιο συγκεκριμένα, μελετήσαμε την επίδραση που έχει η ηλικία καθώς και ο δείκτης μάζας σώματος της μητέρας πριν από την εγκυμοσύνη αλλά και μετά τον τοκετό, την επίδραση του μητρικού θηλασμού, την επίδραση του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά τη διάρκεια του θηλασμού σε ανθρωπομετρικούς δείκτες και κυριότερα στο βάρος. Τέλος, εξετάσαμε την επίδραση διαφόρων άλλων παραγόντων όπως το μορφωτικό επίπεδο των γονέων και η ηλικία. Με τη βοήθεια του στατιστικού προγράμματος SPSS (10.0) βρέθηκε ότι 6,6% των παιδιών που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν μεγαλόσωμα στη γέννηση, σύμφωνα με τον ορισμό του Κέντρου Πρόληψης και Αντιμετώπισης Ασθενειών (CDC) ενώ 9,1% των παιδιών ήταν υπέρβαρα στην ηλικία των 6 μηνών. Το ποσοστό των παιδιών που γεννήθηκαν μικρόσωμα έφτανε το 9,1% ενώ μόνο 1,5% ήταν ελλειποβαρή στην ηλικία των 6 μηνών. Όσο αφορά την επίδραση των περιγεννητικών παραγόντων που εξετάσθηκαν βρέθηκε ότι γυναίκες που είναι ελλειποβαρείς πριν από την εγκυμοσύνη έχουν 2,27 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να γεννήσουν μικρόσωμο παιδί (1,33-3,87; 95% Δ.Ε.) ενώ γυναίκες που είναι παχύσαρκες πριν από την εγκυμοσύνη έχουν 2,88 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να γεννήσουν μεγαλόσωμο παιδί (1,40-5,93; 95% Δ.Ε.) σε σχέση με γυναίκες που είχαν φυσιολογικό βάρος πριν από την εγκυμοσύνη. Επίσης, βρέθηκε ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει στατιστικά σημαντική επίδραση στη γέννηση μεγαλόσωμου παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, γυναίκες που κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν 60% μεγαλύτερη πιθανότητα να γεννήσουν μεγαλόσωμο παιδί (1,03-2,5; 95% Δ.Ε.) ενώ γυναίκες που ήταν παθητικές καπνίστριες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν 82% μεγαλύτερη πιθανότητα (1,19-2,77; 95% Δ.Ε.) να γεννήσουν μεγαλόσωμο παιδί σε σχέση με γυναίκες που δεν κάπνιζαν. Γυναίκες που φέρνουν παιδί μετά τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους έχουν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να φέρουν στον κόσμο μικρόσωμο παιδί ενώ έχουν στατιστικά σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να γεννήσουν μεγαλόσωμο παιδί σε σχέση με γυναίκες που κυοφορούν σε μικρότερη ηλικία. Πιο συγκεκριμένα, γυναίκες άνω των 35 ετών έχουν 67% μεγαλύτερη πιθανότητα να γεννήσουν μικρόσωμο παιδί (1,21-2,31; 95% Δ.Ε.) ενώ έχουν 66% μικρότερη πιθανότητα να φέρουν στον κόσμο μεγαλόσωμο παιδί (0,45-0,98; 95% Δ.Ε.) σε σχέση με γυναίκες νεαρότερης ηλικίας. Όσο αφορά στην επίδραση των μεταγεννητικών παραγόντων που εξετάσαμε, στατιστικά σημαντική συσχέτιση βρέθηκε ανάμεσα στο βάρος γέννησης και στην παρουσία υπέρβαρου στην ηλικία των 6 μηνών. Βρέθηκε ότι μεγαλόσωμα παιδιά στη γέννηση έχουν 4,34 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα (2,79-6,76; 95% Δ.Ε.) να είναι υπέρβαρα όταν συμπληρώσουν τους 6 μήνες ζωής ενώ μικρόσωμα παιδιά στη γέννηση έχουν 21% μικρότερη πιθανότητα (0,07-0,66; 95% Δ.Ε.) να είναι υπέρβαρα στην ηλικία αυτή, σε σχέση με παιδιά που γεννήθηκαν με φυσιολογικό βάρος για την ηλικία τους. Σημαντικότατο εύρημα της μελέτης αυτής είναι και η προστατευτική επίδραση του μητρικού θηλασμού στην παρουσία αυξημένου βάρους στην ηλικία των 6 μηνών. Βρέθηκε ότι παιδιά που θήλασαν αποκλειστικά τους 6 πρώτους μήνες ζωής είχαν 62% μικρότερη πιθανότητα (0,38-1,00; 95% Δ.Ε.) να είναι υπέρβαρα στην ηλικία των 6 μηνών σε σχέση παιδιά που δε θήλασαν. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής έχουν μεγάλη σημασία καθώς πρόκειται για στοιχεία που πρώτη φορά προέρχονται από ένα τόσο μεγάλο και αντιπροσωπευτικό δείγμα του ελληνικού πληθυσμού και τα οποία μπορούν να αποτελέσουν βάση δεδομένων για μελλοντικές έρευνες. Επιπλέον, είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται η προστατευτική επίδραση του μητρικού θηλασμού στο αυξημένο βάρος σε τόσο μικρή ηλικία, αφού στην πλειοψηφία τους οι αντίστοιχες έρευνες έχουν εξετάσει την επίδραση του μητρικού θηλασμού στο βάρος παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας (συνήθως σε παιδιά που έχουν συμπληρώσει το 2ο έτος ζωής). Έχουμε αποδείξει λοιπόν ότι διάφοροι περιγεννητικοί παράγοντες επηρεάζουν κυρίως το βάρος του παιδιού τόσο στη γέννηση όσο και στην ηλικία των 6 μηνών. Μελλοντικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση διαφόρων συμπεριφορών, κυρίως της μητέρας, μπορεί να έχουν ευεργετική επίδραση στον περιορισμό του φαινομένου της παιδικής παχυσαρκίας.
.jpg){kind=logo}
