Στην παρούσα διατριβή διαπραγματευόμαστε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μαθησιακών δραστηριοτήτων χωρικών εννοιών και αναπαραστάσεων για παιδιά προσχολικής ηλικίας με χρήση τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (τ.π.ε)Στα πρώτα στάδια της διατριβής, διερευνούμε βιβλιογραφικά την διδακτική και μαθησιακή αξία των εννοιών χάρτη – χώρου, τις σύγχρονες παραδοχές σχετικά με τη δυνατότητα εισαγωγής των μαθητών προσχολικής ηλικίας σε έννοιες και δραστηριότητες χρήσης – κατασκευής χάρτη, όπως και τον βαθμό συμπερίληψης αυτών των εννοιών στο αναλυτικό πρόγραμμα μαθητών προσχολικής ηλικίας. Στις επόμενες ενότητες διατρέχουμε τις θεωρητικές παραδοχές σχετικά με τις διαδικαστικές διευκολύνσεις και την προσθετική διδακτική αξία που εξασφαλίζουν ορισμένα υπολογιστικά περιβάλλοντα στην κατανόηση των παραπάνω εννοιών και εξετάζουμε με τη δυνατότητα που υπάρχει για επιλογή, σχεδιασμό και υλοποίηση δραστηριοτήτων κατανόησης χάρτη, χαρτογράφησης και πλοήγησης βάσει χάρτη, με την αποκλειστική ή συνεπικουρική χρήση κατάλληλων υπολογιστικών περιβαλλόντων και λογισμικών. Από την ανάλυση των βιβλιογραφικών-ερευνητικών δεδομένων διαπιστώνουμε ότι, ενώ είναι ευρέως παραδεκτή επιστημονικά και επιθυμητή παιδαγωγικά η εισαγωγή εννοιών χώρου – χάρτη και η διδακτική εμπλοκή υπολογιστικού περιβάλλοντος στις προσχολικές ηλικίες, υπάρχει αφενός ελλιπής περιγραφή διδακτικής μεθοδολογίας στα ελληνικά και διεθνή αναλυτικά προγράμματα σπουδών, και αφετέρου επιστημονικό – ερευνητικό κενό σχετικά με το περιεχόμενο, τη διάρθρωση και την στοχοθεσία των αντίστοιχων μαθησιακών δραστηριοτήτων, όπως και εγγενείς περιορισμοί και αδυναμίες στα διαθέσιμα λογισμικά.Σύμφωνα με τους παραπάνω άξονες, προχωρούμε στον πειραματικό σχεδιασμό ενός αριθμού δραστηριοτήτων Χάρτη – Χώρου σε υπολογιστικά περιβάλλοντα με αξιοποίηση Έξυπνων Κινητών Συσκευών. Από τη συνεξέταση της διεύρυνσης των προσδοκώμενων διδακτικών στόχων που θα προσέφερε η υλοποίηση των δραστηριοτήτων που σχεδιάσαμε, των ορίων σχεδιασμού που θέτουν τα υπολογιστικά περιβάλλοντα, των ορίων υποστήριξης λογισμικού που θέτει η τεχνολογία των διαθέσιμων ψηφιακών συσκευών και των πλαισίων υλοποίησης που τίθενται από το οικονομοτεχνικό πλαίσιο και τις υφιστάμενες παιδαγωγικές – διδακτικές παραμέτρους της σχολικής πραγματικότητας συνάγουμε ότι είναι εφικτός ο σχεδιασμός δραστηριοτήτων πλήρους στοχοθεσιακού εύρους σχετικά με έννοιες χώρου-χάρτη, οι οποίες είναι στα πλαίσια των επιστημονικών δυνατοτήτων των εκπαιδευτικών και μπορούν να υποστηριχθούν από τα υπάρχοντα λογισμικά και την υφιστάμενη ψηφιακή τεχνολογία, αλλά υπάρχουν εγγενείς προγραμματιστικές αδυναμίες που περιορίζουν το εύρος και την αποτελεσματικότητα σχεδιασμού μαθησιακών δραστηριοτήτων.Συνεπώς, θεωρούμε σκόπιμο και εφικτό, μέσω συνεργασίας εκπαιδευτικών και προγραμματιστών – αναλυτών, με γνώσεις κατασκευής κώδικα σε λειτουργικό Windows, Windows Mobile, Ios και Android, να διευρυνθούν κατά πολύ οι σχεδιαστικές δυνατότητες αλλά και η ευκολία υλοποίησης νέων δραστηριοτήτων, τόσο με σχετικά απλές προσθήκες κώδικα(plug-ins) σε υπάρχοντα λογισμικά όσο και με εκ νέου κατασκευή λογισμικών.Παράλληλα θεωρούμε σκόπιμη, την αξιολόγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων από την πειραματική υλοποίηση των δραστηριοτήτων που προτείνουμε, σε ικανό δείγμα σχολικών μονάδων και στη συνέχεια την επινόηση νέων δραστηριοτήτων στους ίδιους διδακτικούς άξονες, με στόχο να παραχθεί ένα σώμα δραστηριοτήτων χάρτη-χώρου σε τεχνολογικά περιβάλλοντα, οι οποίες αφού κατηγοριοποιηθούν και πιστοποιηθούν ως προς την αποτελεσματικότητα, θα συμπεριληφθούν στα επίσημα αναλυτικά προγράμματα, και θα αποτελέσουν ισχυρό μέσον προσέγγισης των εμπλεκόμενων εννοιών αλλά και διαθεματικής σύνδεσης μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων γνωστικών αντικειμένων.
In this thesis we negotiate discusses the design and implementation of learning activities spatial concepts and representations for preschool children using information and communication technologies (ICT)In the early stages of the thesis, we explore literature to determinate the teaching and learning value of map - space concepts, the modern assumptions about the possibility of introducing preschool students in concepts and activities of use - manufacture of maps, as to the degree of inclusion of these concepts in the curriculum program of preschool students.In the following sections we run through the theoretical assumptions, concerning procedural facilities and increased teaching value some computing environments provide to understand these concepts and we examine the possibility for selection, design and implementation of map comprehension activities, mapping activities and map – based navigation activities, with exclusive or auxiliary use of appropriate computing environments and software. By analysis of literature-research data we find that, while the introduction of space – map concepts and the involvement of computing teaching environment in preschool are widely scientifically accepted and pedagogically desirable, there is both an incomplete description of teaching methodology in Greek and international curricula, plus a scientific - research gap on the content, structure and targeting of relevant learning activities, as well as inherent limitations and weaknesses in the available software.According to the above axes, we proceed to the experimental design of a number of Space – Map activities in computing environments, through the use of smart mobile devices. From the joint examination of the broadening of the expected learning objectives that the implementation of the activities planned would provide, the design limits set by computing environments, the software support limits set by the technology available in digital devices and the implementation frameworks set by the economical context and existing pedagogical - teaching aspects of educational reality, we conclude that it is feasible to plan full range activities of space-map concepts, which are within the scientific capacity of teachers and can be supported by existing software and existing digital technology, but there are inherent programming weaknesses that limit the scope and design effectiveness of learning activities.Therefore, we consider it appropriate and feasible, through collaboration of teachers and programmers - analysts, with code construction knowledge in Windows, Windows Mobile, Ios and Android Operating Systems, to expand greatly the design options and the ease of implementation of new activities, both by relatively simple additions of Code (plug-ins) in existing software and with new software construction.At the same time we consider appropriate, assessment of learning outcomes from the pilot implementation of the activities proposed on reasonable sample of schools and then devising new activities in the same teaching axes in order to produce a body of Space – Map activities in technological environments, which once categorized and certified for efficiency, will be included in the official curriculum, to be a powerful instrument to approach the involved concepts as well as the interdisciplinary connection between all involved cognitive domains.
