The aim of this research is to identify the pigments in six paintings of the Heptanese
School of Art of the Museum of Zakynthos. The four pantings attributed to Nikolaos
Koutouzis, a renowned artist in the Ionian Islands of the late 18th and early 19th century,
were studied in order to form the basis of comparison for the other two works attributed
to him or to his student’s circle. These six icons comprise an iconographic assortment that
adorned the temple of the church of St. George of Petroutsos in Zakynthos. These works
are currently exhibited at the Post-Byzantine Art Museum of Zakynthos, where the
measurements carried out by using two spectroscopic - non-destructive techniques Raman
spectroscopy for the analysis-identification of pigments and XRF spectroscopy for the
qualitative and quantitative data analysis of the elements. The analysis focused on the
following colour categories: yellow, red, white, black, blue and green. The application of
the above methods concluded in the following pigments: Lead – Tin Yellow type II,
Yellow Ochre, Red Lead, Red Ochre, White Lead, Gypsum, Burnt Umber and Vine
Black. In addition, Prussian Blue, Green Earth and Malachite were also detected. The
detection of the same pigments in all six works forms a first basis for discussing the
artist's identity.
Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας που
πραγματοποιήθηκε με σκοπό την ταυτοποίηση των χρωστικών σε έξι ζωγραφικά έργα
της Επτανησιακής Σχολής του Μουσείου Ζακύνθου. Τα τέσσερα έργα που αποδίδονται
στον Νικόλαο Κουτούζη, κυρίαρχη μορφή της τέχνης στα Επτάνησα του 18ου και των
αρχών του 19ου αιώνα, μελετήθηκαν με σκοπό να αποτελέσουν τη βάση σύγκρισης για
τα άλλα δυο έργα που αποδίδονται στον ίδιο ή τον κύκλο του. Τα έξι αυτά έργα
αποτελούσαν ενιαίο εικονογραφικό σύνολο που κοσμούσε το τέμπλο του ναού του
Αγίου Γεωργίου του Πετρούτσου στη Ζάκυνθο. Το σύνολο αυτό σήμερα εκτίθεται στο
Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης Ζακύνθου, όπου και πραγματοποιήθηκαν οι
μετρήσεις μέσω της φασματοσκοπίας Raman, για την ανάλυση - ταυτοποίηση των
χρωστικών και της φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων-Χ για την ποιοτική και
ποσοτική ανάλυση των στοιχείων. Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση δύο
φορητών μη καταστροφικών οργάνων. Η ανάλυση εστίασε στις εξής χρωματικές
κατηγορίες των έργων: κίτρινο, κόκκινο, λευκό, μαύρο, μπλε και πράσινο. Η εφαρμογή
των παραπάνω μεθόδων είχε ως αποτέλεσμα την ανίχνευση των ακόλουθων
χρωστικών ουσιών: Κίτρινο του Μολύβδου – Κασσίτερου, Κίτρινη Ώχρα, Κόκκινο του
Μολύβδου, Κόκκινη Ώχρα, Λευκό του Μολύβδου, Γύψος, Ψημένη Όμπρα και Μαύρο
του Κλήματος. Επιπλέον ανιχνεύθηκε Μπλε της Πρωσίας, Πράσινη γη και Μαλαχίτης.
Η ανίχνευση των ίδιων χρωστικών και στα έξι έργα αποτελεί μια πρώτη βάση για
συζήτησης για την ταυτότητα του καλλιτέχνη.
