Teaching is undeniably associated with learning and constitutes an important part of educational research. In the course of years, teaching is influenced by social, economic, political and technological developments. This is also the reason, why we meet various types, methods, models and teaching strategies. In our days, the Systemic Theory, which began from Biology and in the past few years has been also included in the Social Sciences, brings changes in the educational process. Ιts objective is a holistic approach of knowledge with a cross - disciplinary way, as it tries to give practical solutions in social aspects, to optimise the operation of school units and finally to lead to the School Development. However, in our country, as in other countries, the guide of teacher as far as teaching is concerned, is the Curriculum, as this is proposed by the Ministry of Education, Research and Religions, and teachers cannot overlook it. Therefore, the aim of the following research is to check the degree of influence of Systemic Theory in Science education in Primary School. For the needs of the research there was developed a frame of analysis based on the Systemic method and theory, in order to analyze the science Curriculum and by extension, the science teaching. Thus, therefore, from the Systemic analysis of the Curriculum, that was separated in 541 units of analysis, it was resulted that the Systemic Theory has begun and influenced the science teaching in Primary school, but this hasn’t been achieved with systematic way. There were also observed enough discrepancies between the units of the Curriculum with regard to the promotion or not of the systemic principles. It has also appeared that a lot of basic principles of the Systemic Theory are absent from the Curriculum. To conclude, it must be realised that both the School Unit and the student should be taken into consideration as systems, be studied as such and constantly aim at their improvement and development in order to be led to the School Development.
Keywords: Teaching, Systemic Theory, Curriculum, School Development
Η διδασκαλία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μάθηση γι’ αυτό και αποτελεί σημαντικό μέρος της εκπαιδευτικής έρευνας. Στην πορεία των χρόνων η διδασκαλία επηρεάζεται από τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτός είναι και ο λόγος που συναντά κανείς διάφορα είδη, μεθόδους, μοντέλα και στρατηγικές διδασκαλίας. Στις μέρες μας, η Συστημική Θεωρία, η οποία ξεκίνησε από τον κλάδο της Βιολογίας και τα τελευταία χρόνια έχει ενταχθεί και στις κοινωνικές επιστήμες, έρχεται να φέρει αλλαγές και στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στόχος της είναι η ολιστική δόμηση της γνώσης με διεπιστημονικό τρόπο, θέλοντας να δώσει πρακτικές λύσεις στα κοινωνικά ζητήματα, να βελτιστοποιήσει τη λειτουργία των σχολικών μονάδων και να οδηγήσει τελικά στη Σχολική Ανάπτυξη. Ωστόσο, στη χώρα μας, όπως και σε πολλές άλλες, ο οδηγός του εκπαιδευτικού για τον τρόπο διδασκαλίας του είναι το Αναλυτικό Πρόγραμμα, όπως αυτό προτείνεται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, και δεν μπορεί να το παραβλέψει. Σκοπός, λοιπόν, της παρούσας έρευνας είναι να ελεγχθεί ο βαθμός επιρροής της Συστημικής Θεωρίας στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών του δημοτικού σχολείου. Για τις ανάγκες της έρευνας αναπτύχθηκε ένα πλαίσιο ανάλυσης βασισμένο στη συστημική μέθοδο και θεωρία, προκειμένου να αναλυθεί το Αναλυτικό Πρόγραμμα των Φυσικών Επιστημών και κατ’ επέκταση η διδασκαλία τους. Έτσι λοιπόν, έπειτα από τη συστημική ανάλυση του Α.Π., το οποίο χωρίσθηκε σε 541 μονάδες ανάλυσης, προέκυψε πως η Συστημική Θεωρία έχει ξεκινήσει και επηρεάζει τη διδασκαλία των Φυσικών επιστημών του δημοτικού σχολείου, χωρίς όμως αυτό να γίνεται με συστηματικό τρόπο. Επίσης, παρατηρήθηκαν αρκετές αναντιστοιχίες μεταξύ των ενοτήτων του Α.Π. σχετικά με την προώθηση ή μη των συστημικών αρχών. Φάνηκε, ακόμη, πως από το Α.Π. απουσιάζουν πολλές από τις βασικές έννοιες και αρχές της Συστημικής θεωρίας. Κλείνοντας, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι για να οδηγηθούμε στη Σχολική Ανάπτυξη θα πρέπει, τόσο η σχολική μονάδα, όσο και ο μαθητής, να ληφθούν υπόψη ως συστήματα, να μελετώνται ως τέτοια και να επιχειρείται διαρκώς η βελτίωση και τελικά η ανάπτυξή τους.
Λέξεις – κλειδιά: Διδασκαλία, Συστημική Θεωρία, Αναλυτικό Πρόγραμμα, Σχολική ανάπτυξη
