Οι σύγχρονες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα (οικονομική κρίση, ανεργία, αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών) έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο είναι αντιμέτωπο με την έλλειψη των απαραίτητων οικονομικών πόρων, την υποβάθμιση των υλικοτεχνικών υποδομών, την απουσία προγραμμάτων επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και την περιορισμένη ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Λαμβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη πραγματικότητα, η παρούσα έρευνα αποσκοπεί σε μια συστηματική καταγραφή των αναγκών που αντιμετωπίζουν οι νηπιαγωγοί οι οποίες υπηρετούν στα νηπιαγωγεία όλης της επικράτειας στην τρέχουσα συγκυρία. 600 νηπιαγωγοί από όλη την Ελλάδα συμπλήρωσαν ηλεκτρονικά ένα ερωτηματολόγιο με 50 ερωτήσεις σχετικές με βασικές δομές και λειτουργίες του σύγχρονου ελληνικού νηπιαγωγείου, όπως η καταλληλότητα του χώρου και η υλικοτεχνική υποδομή των νηπιαγωγείων, η λειτουργία του ολοήμερου νηπιαγωγείου, ο μετασχηματισμός του προγράμματος σπουδών, η συνεργασία με τους γονείς καθώς και για τις επιμορφωτικές ανάγκες τους. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της έρευνας πραγματοποιήθηκε ύστερα από συνεργασία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) με το Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ). Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν σημαντικές ελλείψεις στο επίπεδο της υλικοτεχνικής υποδομής και στο χώρο μέσα και έξω από το νηπιαγωγείο. Όμως, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι νηπιαγωγοί μπορούν να υπερβούν τις δυσκολίες και να οργανώσουν ένα πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον για τα παιδιά με διαφορετικές περιοχές παιχνιδιού και μάθησης. Επίσης, παρόλο που η πλειοψηφία των νηπιαγωγών αναγνωρίζει τη σημασία του ελεύθερου παιχνιδιού, οι μισές δηλώνουν ότι οι οργανωμένες δραστηριότητες κυριαρχούν στο ημερήσιο πρόγραμμα, υπογραμμίζοντας την έλλειψη ευελιξίας στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Σχετικά με τη συνεργασία νηπιαγωγείου-οικογένειας, οι νηπιαγωγοί δηλώνουν ότι καταφέρνουν να επικοινωνούν με τους γονείς συστηματικά και αποτελεσματικά. Όμως, φαίνεται να προτιμούν τη συμμετοχή των γονέων ως εθελοντών και ακροατών παρά ως συνδιαμορφωτών του εκπαιδευτικού προγραμματισμού του νηπιαγωγείου. Η πλειοψηφία των νηπιαγωγών δίνει έμφαση στη συνεχιζόμενη επαγγελματική μάθηση που συνδέεται τόσο με τη διδακτική συγκεκριμένων γνωστικών αντικειμένων όσο και με ευρύτερα θέματα γενικής παιδαγωγικής γνώσης. Η έρευνα αποτελεί ένα πρώτο βήμα στην προσπάθεια συσχέτισης της εκπαιδευτικής πολιτικής με ερευνητικά αποτελέσματα, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στην ανάληψη πρωτοβουλιών που αφορούν στην καλύτερη λειτουργία των νηπιαγωγείων στη χώρα μας και στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου που παρέχεται στην προσχολική εκπαίδευση.
(EL)
Current socio-economic conditions in Greece (financial crisis, unemployment, increase of single-parent families) have a strong influence on the Greek educational system which is dealing not only with a major lack of resources, teachers’ in-service training programs and staff renewal but also with infrastructure issues. The study is focusing on important facets of early childhood education under the light of these circumstances and is aiming to explore kindergarten teachers’ views and beliefs about the current situation and their needs. 600 kindergarten teachers from all over Greece completed an on-line questionnaire with 50 questions structured in relation to the quality of space and infrastructure, the function of all-day kindergarten classes, the transformation of the programme of studies, school-family collaboration and kindergarten teachers’ professional development needs. The design and conduct of the specific study was organized by the Institute of Educational Policy in Greece in collaboration with the University of Western Macedonia, Greece. Data reveal important infrastructure deficiencies of kindergarten schools both inside and outside classrooms. However, results show that kindergarten teachers are able to overcome infrastructure deficiencies and organise a rich learning environment with many different learning/playing areas. Although the majority of teachers recognises the important role of free-play in preschool education, half of them state that adult-directed activities are dominant in the daily programme, underlining the lack of flexibility in kindergartens’ timetable. Concerning family-school collaboration teachers declare that they manage to communicate with children’s families systematically and effectively. However, they seem to prefer engaging parents in school life as volunteers or listeners rather than as co-planners of the educational programme they deliver. Results show that the great majority of kindergarten teachers give emphasis to continuing professional education related both to subject areas and general pedagogic issues. Τhis research forms a first step in the attempt to relate findings to educational policy proposals that concern the improvement both of kindergartens’ function and educational provision.
(EN)
