Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί επέκταση της χρήσης του Υπολογιστικού Τομογράφου(ΥΤ). Ο ΥΤ είναι η κυριότερη πηγή ακτινοβολίας ανάμεσα σε όλες τις ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις. Για αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια κατευθυντήρια οδηγία για την προστασία από ιοντίζουσες ακτινοβολίες σημείωσε την ανάγκη μείωσης της δόσης στον ασθενή.
Προσπάθειες για τη μείωση της δόσης από ΥΤ έχουν γίνει από διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν προτείνει τον καθορισμό επιπέδων αναφοράς για τις πιο συχνές εξετάσεις ΥΤ με σκοπό την ανάπτυξη στρατηγικών για τη μείωση της δόσης από ΥΤ. Τα επίπεδα αναφοράς πρέπει να προκύπτουν από έρευνες μεγάλης κλίμακας. Για αυτό το λόγο οι ποσότητες της δόσης που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι εύκολο να υπολογιστούν, αλλά να αντανακλούν σωστά τη δόση στον ασθενή και να επιτρέπουν τον υπολογισμό του κινδύνου που προέρχεται από τη χρήση της ακτινοβολίας. Η ποσότητα που χρησιμοποιείται ευρέως στη Δοσιμετρία από ΥΤ είναι ο Computed Tomography Dose Index, CTDI, το Γινόμενο Δόσης Μήκους (Dose Length Product, DLP) το οποίο συνυπολογίζει τον όγκο του ασθενή ή του ομοιώματος που έχει ακτινοβοληθεί κατά τη διάρκεια μιας πλήρους εξέτασης.
Ο κύριος σκοπός αυτής της εργασίας είναι η μέτρηση του CTDI και του DLP για τις πιο συχνές εξετάσεις ΥΤ στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών. Ακόμα υπολογίζεται το μέσο μήκος εξέτασης και η μέση ενεργός δόση για κάθε εξέταση. Επίσης ελέγχεται η αξιοπιστία των ενδείξεων της δόσης στην κονσόλα του ΥΤ.
Επιλέχτηκαν τέσσερις εξετάσεις ΥΤ λόγω της συχνότητας τους, αυτές είναι: η εξέταση κεφαλής, θώρακα, κοιλίας και αυχένα. Τα πρωτόκολλα αυτών των εξετάσεων συγκρίνονται με τις συστάσεις της European Commission.
Συνολικά συλλέχτηκαν δεδομένα από 120 ασθενείς, 30 για κάθε εξέταση. Δεδομένα που αφορούσαν τις παραμέτρους της σάρωσης κάθε ασθενή συλλέχτηκαν από την κονσόλα του ΥΤ, ο οποίος είναι ένας GE LightSpeed 16. Επιπλέον συλλέχτηκαν δεδομένα σχετικά με το φύλλο, την ηλικία και το βάρος του ασθενή που υποβλήθηκε σε εξέταση.
Υπολογίστηκε η μέση τιμή του CTDIw, του DLP και της ενεργού δόσης για κάθε πρωτόκολλο και συγκρίθηκαν με τα όρια που προτείνει η European Commission σαν DRL.
Επιπλέον, έγινε αξιολόγηση της τιμής της δόσης όπως αυτή εμφανίζεται στην κονσόλα του ΥΤ. Για αυτό το λόγο έγιναν μετρήσεις σε ένα ομοίωμα κεφαλής και σε ένα ομοίωμα σώματος κατάλληλο για την δοσιμετρία ΥΤ. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε ένας θάλαμος ιονισμού και ένα ηλεκτρόμετρο. Έτσι μετρήθηκε η τιμή του CTDI για κάθε πρωτόκολλο χρησιμοποιώντας τις ίδιες παραμέτρους σάρωσης. Οι τιμές που μετρήθηκαν συγκρίθηκαν με τις ενδείξεις του ΥΤ αλλά και με τις τιμές που έχει δημοσιεύσει το Imaging Performance Assessment of CT scanners (ImPACT).
Recent developments in CT technology has resulted in a continuing expansion of CT practice. CT has become a major source of exposure in diagnostic radiology. Therefore, the European Union, in an ionizing radiation protection directive, has classified computed tomography as a high dose diagnostic procedure and has pointed to the need to reduce the dose to the patient.
Efforts towards dose reduction in CT have been recommended by international organizations. The European Commission (EC) have recommended the setup and the implementation of CT dose guidance levels for the most frequent examinations to promote strategies for the optimization of CT doses. These dose guidance levels should be derived using data from a wide scale survey. Therefore, it is of great interest whether there are dose quantities whose values are easy to obtain, which can correctly reflect the patient dose and allow assessment of the risk associated with the CT examination. The most widely used CT Dose Quantity is the computed tomography dose index (CTDI). Another important dose quantity is the Dose Length Product (DLP), which includes the patient, or the phantom volume irradiated during a complex examination.
The main purpose of this study is the measurement of CTDI and DLP during the most frequent CT examinations at the University Hospital of Patras. Also scan lengths used for the same type of examinations will be monitored. For the same types of examinations effective doses will be calculated.
Four CT examination was selected because of their frequency, Routine Head, Routine Chest, Routine Abdomen and Cervical Spine. The protocols of these exams were compared with the European Commission’s recommendations.
Data were collected from 120 patients, 30 for each examination. Data on the scanning parameters and the patient dose were selected from the CT scanner, a GE LightSpeed 16. Moreover, data were collected about the sex, the age and the weight of the patient undergone the examination.
The mean values of CTDIw, DLP and Effective Dose were calculated for each protocol and were compared with the recommendations of European Commission.
Moreover, an evaluation of the dose indication of the CT scanner was made. Using a head and a body CT Dose phantom made by PMMA, an ionization chamber and an electrometer, the CTDI was measured for each examination protocol. These values were compared with the indications of CT and the correspondent values published by ImPACT.
