Αντικείμενο της παρούσας διατριβής ειδίκευσης είναι η γεωμορφολογική και
περιβαλλοντική μελέτη του δυτικού τμήματος της βόρειας Εύβοιας και η επίδραση
που έχουν η γεωμορφολογία και η γεωλογία στις χρήσεις γης της περιοχής μελέτης.
Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ολοκλήρωση της είναι ο γεωλογικός και
ο τοπογραφικός χάρτης του Ι.Γ.Μ.Ε. και της Γ.Υ.Σ. αντίστοιχα, κλίμακας 1:50000,
τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Εδαφικής Κάλυψης CORINE 2000 (CORINE
land cover project) και οι υπαίθριες παρατηρήσεις. Η επεξεργασία των
δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Γ.Σ.Π/G.
I.S).
Η περιοχή δομείται κατά το μεγαλύτερο μέρος της από ασβεστόλιθους και δολομίτες
Μεσοζωϊκής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλων ρηξιγενών ζωνών με
γενική διεύθυνση Α-Δ. Ειδικότερα, το κεντρικό τμήμα της περιοχής που
συγκροτείται από δολομιτικούς ασβεστόλιθους, εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό
καρστικοποιημένο.
Από γεωμορφολογική άποψη η περιοχή χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη καρστικών
και παράκτιων γεωμορφών. Η καρστική μορφολογία που παρατηρείται στην περιοχή
μελέτης συνδέεται κυρίως με τη λιθολογία και την τεκτονική δομή της περιοχής,
δεδομένου ότι οι μεγάλες καρστικές γεωμορφές ακολουθούν τη διεύθυνση των κύριων
ρηγμάτων.
Σε ότι αφορά την παράκτια μορφολογία της χερσονήσου παρατηρείται ότι οι ακτές
παρουσιάζονται στην πλειονότητά τους ως κροκαλο-αμμώδεις, ενώ κατά θέσεις
γίνονται αποκλειστικά αμμώδεις. Παρατηρείται επίσης η εμφάνιση ακτόλιθων,
ασύμμετρων αμμορυτίδων και συγκεντρικών αμμωδών ζωνών (berms).
Η μελέτη του μορφολογικού ανάγλυφου πραγματοποιήθηκε με την επεξεργασία των
ψηφιακών δεδομένων των υψομέτρων και των κλίσεων. Αξιοσημείωτη είναι η
γειτνίαση που παρατηρείται μεταξύ περιοχών με μικρές (0ο2ο, 2ο5ο) και μεγάλες
τιμές κλίσεων (15ο–35ο, 35ο–55ο), η οποία συμπίπτει με τις μεγάλες ρηξιγενείς
ζώνες της περιοχής (διεύθυνσης Α-Δ). Συμπερασματικά, το συνδυασμένο αποτέλεσμα
της κατανομής του ανάγλυφου, των μορφολογικών κλίσεων και του προσανατολισμού
των πρανών, αλλά και η λιθολογική δομή της περιοχής, έχει διαμορφώσει τις
χρήσεις γης.
Οι χάρτες τρωτότητας που κατασκευάστηκαν για να εντοπιστούν πιθανές περιοχές
υψηλού κινδύνου (π.χ. εκδήλωση κατολισθήσεων), οδήγησαν στη δημιουργία τριών
κατηγοριών τρωτότητας (Χαμηλή, Μεσαία και Υψηλή). Από το συνδυασμό του χάρτη
τρωτότητας των λιθολογικών ενοτήτων με το χάρτη τρωτότητας του προσανατολισμού
των πρανών, διαπιστώνεται ότι χαμηλή τρωτότητα επικρατεί στο ανατολικό και
δυτικό τμήμα της Χερσονήσου, μέτρια στο βόρειο και υψηλή στο νότιο τμήμα. Οι
ζώνες υψηλής τρωτότητας εντοπίζονται σε ανθεκτικούς σε αποσάθρωση σχηματισμούς.
Τέλος, σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην
περιοχή, διαπιστώθηκε ότι οι πιο πιθανές πηγές ρύπανσης είναι οι σκουπιδότοποι,
οι πλωτές εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας στο βόρειο τμήμα της
χερσονήσου καθώς και το Club Mediterrane, στο οποίο παρατηρείται
συσσώρευση μεγάλων όγκων απορριμμάτων, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς
μήνες.
(EL)
The aim of the present master thesis is the geomorphological and environmental
study of the western part of Northern Evia and its impact on the land use of
the study area.
For this study were used digital geological and hydrographical data derived
from the geological and topographical maps with a scale 1: 50.000, of IGME and
the Military Geographical Service respectively. In addition, digital elevation
data were used for the terrain analysis of the morphology of the study area.
The results of the geomorphological analysis were combined with field
observations and the updated data (2000) for the land cover and the land use,
derived from the CORINE land cover project, of the E.U., for Greece. GIS
software was used for data processing.
The area consists mainly of limestone and dolomites Mesozoic age and is
characterized by the existence of large fault zones with general direction E-W.
In particular, the central part of the region composed of dolomitic limestone,
appears largely karstified.
The area under study is characterized by the development of karst and coastal
landforms. The karstic morphology observed in the area is mainly associated
with the lithology and tectonic structure of the region, as large karst
landforms follow the direction of the main faults.
Regarding the coastal morphology of the peninsula it is observed that the
shores are presented in their majority as cobble-to-sandy, while at certain
positions are exclusively sandy. The presence of beach rocks, asymmetrical sand
ripples and berms are also observed.
The study of morphological relief was based on the processing of digital data
of altitudes and gradients. Noteworthy is the proximity that exists between
regions with small (0ο2ο, 2ο5ο) and large gradient values (15ο–35ο, 35ο–55ο),
coinciding with the major fault zones of the region of an E-W direction. In
conclusion, the combined effect of the relief distribution, the morphological
gradients, the orientation of the slopes and the rock formation, has developed
land use.
The susceptibility maps constructed to identify possible high risk areas (eg
landslides phenomena), led to the creation of three classes of susceptibility
(Low, Medium and High). Combined susceptibility maps, correlating the rock
formations to the orientation of the slopes resulted that low susceptibility
exists in the eastern and western part of the peninsula, moderate in the north
and high in the south. High susceptibility areas identified in resistant to
erosion formations.
Finally, regarding the environmental observations made in the area, it was
found that the most likely sources of pollution are waste dumps, floating fish
farming installations in the northern part of the peninsula and the Club
Mediterrane, where there is accumulation of large waste volumes, especially
during the summer.
(EN)
