ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) είναι μια χρόνια, αναπτυξιακή, νευροβιολογική διαταραχή, που εκδηλώνεται σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να ερευνηθεί η αυτοαποτελεσματικότητα των Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, γενικής και ειδικής αγωγής, ως προς τη σχολική, κοινωνική και συναισθηματική λειτουργικότητα μαθητών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Στην έρευνα συμμετείχαν 200 δάσκαλοι γενικής και ειδικής αγωγής, δημόσιων δημοτικών σχολείων του νομού Αττικής και συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο για τις αντιλήψεις και τις γνώσεις τους για τη ΔΕΠ-Υ, την αυτοαποτελεσματικότητα, την επάρκεια ικανοτήτων των εκπαιδευτικών σχετικά με τη ΔΕΠ-Υ και τα δημογραφικά τους στοιχεία. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι οι δάσκαλοι γενικής αγωγής έχουν περισσότερες γνώσεις για τα χαρακτηριστικά και τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ, από τα αίτια και την αντιμετώπιση της διαταραχής και χαμηλότερη αυτοαποτελεσματικότητα απέναντι στη διαχείρισή της από τους εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής που εμφανίζουν κυρίως υψηλότερη αυτοαποτελεσματικότητα ως προς τη διαχείριση της ΔΕΠ-Υ. Η υψηλή αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας των δασκάλων στη διαχείριση της ΔΕΠ-Υ επηρεάζει θετικά, τόσο το είδος του περιβάλλοντος που δημιουργούν, όσο και τις διάφορες εκπαιδευτικές πρακτικές που εισάγονται στην τάξη. Οι δάσκαλοι με υψηλή αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας εφαρμόζουν καινοτόμες προσεγγίσεις διαχείρισης της σχολικής τάξης, μεθόδους και στρατηγικές διδασκαλίας που ενθαρρύνουν την αυτονομία των μαθητών, διαμορφώνουν ένα υποστηρικτικό μαθησιακό περιβάλλον και κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, ενισχύοντας τα κίνητρα και την ακαδημαϊκή τους επίδοση. Η ειδικότητα, το φύλο, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο και τα χρόνια προϋπηρεσίας δε φάνηκε να επηρεάζουν με στατιστικά σημαντικό τρόπο τις γνώσεις, τις στάσεις και την αυτοαποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών. Ο ηγέτης είναι ο βασικός παράγοντας στη δημιουργία της κουλτούρας της συνεργασίας και επιτυχίας της διδασκαλίας. Τέλος, εντοπίστηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της αυτοαποτελεσματικότητας και των γνώσεων και στάσεων των εκπαιδευτικών.
Λέξεις κλειδιά: Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), δάσκαλοι γενικής-ειδικής αγωγής, αυτοαποτελεσματικότητα, σχολική-κοινωνική-συναισθηματική λειτουργικότητα μαθητών με ΔΕΠ-Υ
(EL)
ABSTRACT Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a chronic, developmental, neurobiological disorder, manifested in preschool and school-age children. The purpose of this work was to investigate the self-efficacy of Primary Education teachers, general and special education, in the school, social and emotional functioning of students with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). The survey involved 200 Master and Special Education Teachers, public elementary schools in the prefecture of Attica and completed a questionnaire on their concepts and knowledge about ADHD, self-efficacy, the competence of teachers in ADHD and its demographics elements. The results of the survey show that general education teachers have more knowledge of the characteristics and symptoms of ADHD, than causes and treatment of the disorder and lower self-efficacy towards its management by special education teachers who have mainly higher self-efficacy in the management of ADHD. The self-effectiveness of teachers in ADHD management affects positively both the type of environment they create and the various educators practices introduced into the classroom. Highly self-effective teachers apply innovative classroom management approaches, teaching methods and strategies that encourage students' autonomy, form a supportive learning environment, and keep learners' interest in the learning process, boosting their motivation and academic performance. The specialty, gender, age, marital status, educational level and years of service did not appear to affect statistically significant knowledge, attitudes and self-effectiveness of teachers. The leader is the key factor in creating a culture of cooperation and success of teaching. Finally, a statistically significant positive correlation between self-efficacy and knowledge and attitudes of teachers was identified.
Key words: Attention Deficit-Hyperactivity Disorder (ADHD), general-special education teachers, self-efficacy, school-social-emotional functioning of ADHD students
(EN)
