Objectives: Epidemiological studies have reported that elevated levels of air pollution in urban communities are associated with increased morbidity and mortality. The mucosa of the nasal epithelium is highly exposed through breathing to all the airborne irritating agents that exist in the indoor and outdoor urban air. Therefore, the morphological pattern of this mucosa is greatly affected. Our aim was to evaluate histological and cytological changes of the nasal epithelium, in relation to urban air pollution. Methods: Human nasal mucosa was obtained from 63 persons living in the greater area of Athens, a city with significant air pollution problems. Twelve persons from rural area were used as comparing subjects considered within the normal expected range. People suffering from any nasal disease have been excluded from this study. Specimens were investigated using Shandon cytoblock system. Four-micrometer sections were prepared from paraffin-embedded tissue blocks and stained with hematoxylin and eosin, and with the antibody p53. DNA spatial distribution was studied by staining with propidium iodide and examination by confocal microscopy. Results: The histological findings of people living in the greater area of Athens were summarized as: 1) Increase of transitional epithelium 2) Increase of squamous cell metaplasia 3) Disorders of longitudinal cell axis and cell orientation 4) Decrease of cell adhesion 5)Positive reaction of the antibody p53 6) Abnormal nuclear chromatin distribution. Conclusions: Our data referred to specific lesions that can be considered as biomarkers, which differentiate the histological findings from rural to urban areas.
Στην παρούσα μελέτη με τη χρήση μιας πρωτότυπης, ανώδυνης και μη τραυματικής μεθόδου μελετήθηκαν οι ιστολογικές αλλαγές και οι κυτταρικές αλλοιώσεις του ρινικού επιθηλίου και συσχετίσθηκαν με την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Σύμφωνα με διάφορες επιδημιολογικές μελέτες, αυξημένα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων σχετίζονται με άνοδο της νοσηρότητας και της θνησιμότητας. Οι επιπτώσεις τους στο αναπνευστικό σύστημα είναι σημαντικές, ειδικότερα στη ρινική κοιλότητα, που αποτελεί το πρώτο τμήμα εισόδου του ατμοσφαιρικού αέρα στον ανθρώπινο οργανισμό. Η μελέτη αυτή αποσκοπεί στην ανίχνευση ιστολογικών αλλοιώσεων, μέσω μιας ανώδυνης μεθόδου, σε κατοίκους πόλεων εκτεθειμένους σε ατμοσφαιρικούς ρύπους. Παράλληλα θα μπορούσε να αποτελέσει το θεωρητικό υπόβαθρο, για την ανίχνευση προ καρκινωματωδών καταστάσεων, στο ρινικό επιθήλιο, σε διάφορες ομάδες του πληθυσμού. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ρινικές βιοψίες ατόμων, κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής και μονίμων κατοίκων υπαίθρου. Άτομα, τα οποία παρουσίασαν οποιαδήποτε νόσο της ρινός, αποκλείσθηκαν από την μελέτη μας. Μετά λοιπόν από έκπλυση της ρινικής κοιλότητας με φυσιολογικό ορό, συλλέχθηκε υλικό από την κάτω ρινική κόγχη, με την βοήθεια ενός μικρού ειδικού πλαστικού ξέστρου ’’Rhinoprobe’’. Η σκήνωση του υλικού σε κύβους παραφίνης έγινε με τη μέθοδο Shandon Cytoblock System. Στην συνέχεια μελετήθηκαν τα δείγματα με χρώση αιματοξυλίνης-ηωσίνης και με ανοσοϊστοχημεία, με την χρήση του αντισώματος p53. Από την στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψαν τα ακόλουθα βασικά συμπεράσματα : Από τα κλινικά συμπτώματα, παρατηρείται στους κατοίκους του λεκανοπέδιου, μια στατιστικά σημαντική αύξηση του αισθήματος της ρινικής καταρροής. Κατά την κλινική εξέταση, παρατηρείται στους κατοίκους του λεκανοπεδίου υπερτροφία της κάτω ρινικής κόγχης και στατιστικά σημαντική ερυθρότητα του ρινικού βλεννογόνου. Κατά την ιστολογική εξέταση προέκυψαν: Διαταραχή της αρχιτεκτονικής του ψευδοπολύστοιβου κροσσωτού επιθηλίου στους κατοίκους του λεκανοπεδίου Αττικής. Πλακώδης μετάπλαση του μεταβατικού επιθηλίου. Μεταβολή του άξονα προσανατολισμού των επιθηλιακών κυττάρων σε σχέση με τη βασική μεμβράνη. Απώλεια της συνοχής των κυττάρων. Αύξηση της έκφρασης του αντισώματος p53 στους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Ανισομερή κατανομή της χρωματίνης στους κυτταρικούς πυρήνες στην μελέτη με συνεστιακή σαρωτική Laser μικροσκοπία. Τα ανωτέρω αποτελέσματα αποτελούν σημαντικούς δείκτες για την μελέτη της επίδρασης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο ρινικό επιθήλιο. Μας επιτρέπουν δε την αξιολόγηση της κατάστασης του επιθηλίου των κατοίκων των πόλεων σε σχέση με αυτούς της υπαίθρου.
