Σκοπός της μελέτηςΗ καταγραφή του τελικού αναστήματος νεαρών ενηλίκων ελλήνων ανδρών και η διερεύνηση του κατά πόσο υπάρχει πληθυσμιακή τάση για βελτίωση του τελικού αναστήματος συγκρίνοντας τα αποτελέσματα της μελέτης μας με αυτά προηγούμενων μελετών. Η διερεύνηση τυχόν διαφορών στο τελικό ανάστημα σε άτομα που προέρχονται από διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο καθώς και από διαφορετικές περιοχές της χώρας. Παράλληλα, μελετήθηκε η επίπτωση του υπερβάλλοντος βάρους, της παχυσαρκίας και του ελλιπούς βάρους. Υλικό Από τον Μάιο του 2006 έως τον Φεβρουάριο του 2011 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις του ύψους και του βάρους 17032 Ελλήνων νεοσυλλέκτων στρατιωτών, ηλικίας 18 έως 28 χρονών, σε διάφορα κέντρα κατάταξης των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Υπολογίστηκε το μέσο ύψος και η επίπτωση του μη φυσιολογικού βάρους, ανά περιοχές της χώρας και συσχετίστηκαν με το μορφωτικό επίπεδο, την επαγγελματική κατάσταση της μητέρας, το συνολικό αριθμό των μελών της οικογένειας και το μέγεθος της κύριας κατοικίας. ΑποτελέσματαΤο μέσο ύψος (± SD) των νεοσυλλέκτων στρατιωτών ήταν 178,3 (± 6,8) εκ. και ο μέσος όρος του Δείκτη Μάζας Σώματος (± SD) των νεοσύλλεκτων στρατιωτών ήταν 25,3 (4,3) kg/m2. Από το 1990 ως το 2011 το μέσο ύψος των νεοσυλλέκτων αυξήθηκε από 175,7 εκ. σε 178,3 εκ., που αντιστοιχεί σε 1,3 εκ. ανά δεκαετία, ενώ από το 1969 έως το 1990 το μέσο ύψος είχε αυξηθεί από 167,9 εκ. σε 175,7 εκ., που αντιστοιχεί σε 3.5 cm ανά δεκαετία. Όσον αφορά τον μέσο Δείκτη Μάζας Σώματος, παρουσίασε στατιστικά σημαντική αύξηση τα τελευταία 17 χρόνια, από 23,8 kg/m2 το 1969 και το 1990, το 2011 αυξήθηκε σε 25,3 kg/m2.Τις μεγαλύτερες τιμές μέσου όρου αναστήματος παρουσιάζουν οι νεοσύλλεκτοι που κατάγονται από τη Θεσσαλία και τα νησιά του Ιονίου, ενώ τις μικρότερες τιμές οι νεοσύλλεκτοι από την ανατολική Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα. Υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο συνδέεται με υψηλότερο μέσο όρο αναστήματος. Η εργασία της μητέρας (σε 2 επίπεδα) επηρεάζει σημαντικά το μέσο ανάστημα των νεοσυλλέκτων. Ο μέσος όρος αναστήματος των νεοσυλλέκτων έχει αντιστρόφως ανάλογη σχέση με τον αριθμό των μελών της οικογενείας που ανήκουν. Μεγαλύτερος αριθμός δωματίων συνδέεται με μεγαλύτερο κατά μέσο όρο ανάστημα. Τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας παρατηρούνται στη Κρήτη. Τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στη δυτική Μακεδονία. Οι αγροτικές περιοχές εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά παχύσαρκων νεοσυλλέκτων. Τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας παρουσιάζονται στους νεοσύλλεκτους με ≤ 9 έτη εκπαίδευσης.Η επίπτωση της παχυσαρκίας στους νεοσυλλέκτους εμφανίζει δυσανάλογη σχέση με το επίπεδο μόρφωσης των γονέων τους. Ο αριθμός των μελών σε μια οικογένεια είναι αντιστρόφως ανάλογος με την επίπτωση της παχυσαρκίας. Τα τελευταία 80 χρόνια, έχει επιτευχθεί σημαντική αύξηση του μέσου αναστήματος των νεαρών ενηλίκων ανδρών. Ωστόσο, τα τελευταία 17 χρόνια, ο ρυθμός βελτίωσης επιβραδύνεται. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι ο Ελληνικός ανδρικός πληθυσμός δεν έχει εξαντλήσει ακόμη το γενετικό του αυξητικό δυναμικό. Συγχρόνως, πρέπει να σημειωθεί η κατά περιοχές της χώρας παρατηρούμενη σημαντική διαφορά του μέσου αναστήματος. Επίσης, τα στοιχεία μας δείχνουν ένα ανησυχητικά υψηλό ποσοστό επίπτωσης υπέρβαρων και παχύσαρκων, με τους νέους Έλληνες άνδρες να παρουσιάζουν μια διαχρονική πληθυσμιακή τάση για μεγαλύτερο ΔΜΣ, κατά τα τελευταία 17 χρόνια. Συγκεκριμένα, σχεδόν το 40% του δείγματος είχε ΔΜΣ ≥25 kg/m2. Τέλος, τα αποτελέσματα μας δείχνουν με σαφήνεια την επίδραση του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος στην αύξηση των νεοσυλλέκτων κατά την παιδική τους ηλικία.
The main objective of our study is to examine the secular trend in body height of young Greek men and to correlate the body height with demographic, socio-economic indicators and childhood conditions. We also examined the prevalence of non physiological weight and correlated it with demographic and socioeconomic factors. The body height and weight were measured in 17032 recruits of the Greek Army, aged 18-28 years. The mean height and the prevalence of non physiological BMI were calculated per country prefectures, and they were correlated to the level of education (according the years of schooling), place of residence (Metropolitan cities, urban semi urban and rural), parental job, maternal occupational status, family size and ratio between number of members of a family and number of bedrooms. ResultsThe mean height (± SD) of the conscripts is 178.3 (± 6.8) cm and the mean BMI (± SD) 25.3 (± 4.3). From 1990 until 2011, the mean height of the recruits soldiers was increased with a rate that corresponded to 1.3 cm per decade. While from 1968 until 1990, the mean height had been increased from 167.9 cm to 175.7 cm, corresponding to 3.5 cm per decade. Examining demographic indicators, we showed that place of residence correlated positively with height. High prevalence of obesity and underweight was observed in rural areas, whereas urban and metropolitan cities presented a high prevalence of overweight. As far as socioeconomic indicators are concerned, educational level of the recruits, as well of their parents, correlated positively with recruit’s mean height. High prevalence of obesity and underweight was observed among recruits with ≤ 9 years of education, whereas among recruits with ≥ 13 years of education a high prevalence of overweight was observed. Prevalence of obesity had an inverse relationship with parental educational level, whereas prevalence of overweight and underweight proportionate was greater the higher the educational level was. Examining childhood conditions, maternal unemployment correlated negatively with height and prevalence of underweight and positively with prevalence of overweight and obesity. Large families correlated negatively with height while the ratio between number of members of a family and number of bedrooms correlated positively with height. Significant low prevalence of obesity and high prevalence of underweight observed among recruits who grew in large families. Ratio between number of members of a family and number of bedrooms correlated negatively with prevalence of obesity and underweight. ConclusionsIn Greece, in the last 80 years a continuous significant increase of men’s final body height is observed. However, in the last 17 years a deceleration in the velocity in which final stature increases was observed. It appears that the male Greek population has still not exhausted his genetic potential. At the same time, it should be noted that there exist significant differences in the mean height among geographical regions of Greece. We documented an alarming high prevalence of overweight and obesity among young Greek men. Specifically, nearly 40% of our sample has a BMI ≥ 25 kg/m2. Demography, socio-economic status, childhood conditions have a statistically significant influence on body height and weight.
