Σκοπός: Η εκτίμηση της συχνότητας εμφάνισης παθολογικών τιμών των καρκινικών δεικτών CA15-3, CA125, CA19-9 και CEA κατά τη διάγνωση και την υποτροπή/επιδείνωση ή ύφεση ασθενών με αιματολογικές κακοήθειες. Επίσης, η συσχέτισή τους με το φορτίο της νόσου στη διάγνωση και υποτροπή/επιδείνωση ή ύφεση των παραπάνω νοσημάτων. Υλικό- Μέθοδοι: Μελετήθηκαν 268 ασθενείς, ηλικίας 16-95 ετών, οι οποίοι έπασχαν από 14 αιματολογικές κακοήθειες: μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα(ΜΔΣ), ιδιοπαθή θρομβοκυττάρωση, αληθή πολυκυτταραιμία, πρωτοπαθή μυελοΐνωση, χρόνια μυελογενή λευχαιμία(ΧΜΛ), λέμφωμα Hodgkin’s και Non- Hodgkin’s(NHL), χρόνια λεμφογενή λευχαιμία(ΧΛΛ), πολλαπλούν μυέλωμα(Π.Μ.), οξεία μυελογενή λευχαιμία(ΟΜΛ), οξεία λεμφογενή λευχαιμία(ΟΛΛ), μαστοκυττάρωση, λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων και υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο. Οι καρκινικοί δείκτες προσδιορίστηκαν με την ανοσολογική μέθοδο της ηλεκτροχημειοφωταύγειας, που στηρίζεται στην αρχή της διπλής ανοσοσήμανσης, στον αναλυτή Hitachi Modular E170, υπομονάδα Elecsys. Αποτελέσματα: Ο καρκινικός δείκτης CA15-3 παρουσίασε παθολογικές τιμές στη διάγνωση των αιματολογικών κακοηθειών, με εξαίρεση τα ΜΔΣ και την ΟΜΛ, οι οποίες συσχετίζονται με υψηλό φορτίο νόσου στη διάγνωση της ιδιοπαθούς θρομβοκυττάρωσης(p<0,05), αληθούς πολυκυτταραιμίας(p<0,05) και NHL(p<0,001). Ο καρκινικός δείκτης CA125 είχε παθολογικές τιμές στη διάγνωση των NHL και του Π.Μ., οι οποίες συσχετίζονται με υψηλό φορτίο νόσου στη διάγνωση των NHL(p<0,01). Οι CA19-9 και CEA δεν παρουσίασαν παθολογικές τιμές στη διάγνωση των αιματολογικών κακοηθειών. Ο CA15-3 παρουσίασε παθολογικές τιμές κατά την υποτροπή/επιδείνωση των αιματολογικών κακοηθειών, με εξαίρεση την ΟΜΛ και την ΟΛΛ. Οι τιμές αυτές συσχετίζονται με το βαθμό υποτροπής/επιδείνωσης των ΜΔΣ(p<0,001), της ιδιοπαθούς θρομβοκυττάρωσης(p<0,01), των λεμφωμάτων Hodgkin’s(p<0,05), των NHL(p<0,001) και της ΧΛΛ(p<0,01). Ο CA125 παρουσίασε παθολογικές τιμές κατά την υποτροπή/ επιδείνωση του Π.Μ., των NHL και της ΧΛΛ. Οι τιμές αυτές συσχετίζονται με το βαθμό υποτροπής/επιδείνωσης των NHL(p<0,01) και της ΧΛΛ(p<0,05). Ο CEA είχε παθολογικές τιμές κατά την υποτροπή/επιδείνωση του Π.Μ. Ο CA19-9 δεν είχε αξιόλογα ευρήματα στην υποτροπή/επιδείνωση των αιματολογικών κακοηθειών. Οι παθολογικές τιμές του CA15-3 υποχώρησαν σε φυσιολογικά επίπεδα κατά την ύφεση των αιματολογικών κακοηθειών, με εξαίρεση τα ΜΔΣ , την πρωτοπαθή μυελοΐνωση και την ΟΜΛ. Η υποχώρηση των τιμών αυτών συσχετίζεται με το βαθμό ύφεσης των Hodgkin’s λεμφωμάτων(p<0,05), των NHL(p<0,001), της ΧΛΛ(p<0,01) και της ιδιοπαθούς θρομβοκυττάρωσης (p<0,01). Οι παθολογικές τιμές του CA125 υποχώρησαν σε φυσιολογικά επίπεδα κατά την ύφεση του Π.Μ., των NHL και της ΧΛΛ. Η υποχώρηση των τιμών αυτών συσχετίζεται με το βαθμό ύφεσης των NHL(p<0,01) και της ΧΛΛ(p<0,05). Οι CA19-9 και CEA δεν είχαν αξιόλογα ευρήματα στην ύφεση των αιματολογικών κακοηθειών.Συμπεράσματα:Ο CA15-3 είναι βοηθητικός δείκτης στη διάγνωση των αιματολογικών κακοηθειών, εκτός από τα ΜΔΣ και την ΟΜΛ. Μπορεί να προσδιορίσει την υποτροπή/επιδείνωση ή την ύφεση σε ιδιοπαθή θρομβοκυττάρωση, ΜΔΣ, NHL, Hodgkin’s λεμφώματα και ΧΛΛ. Ο CA125 είναι βοηθητικός δείκτης στη διάγνωση των NHL και του Π.Μ. Μπορεί να προσδιορίσει την υποτροπή/ επιδείνωση ή την ύφεση σε NHL, Π.Μ. και ΧΛΛ. Ο CEA μπορεί να συμβάλλει στην ανίχνευση υποτροπής/επιδείνωσης στο Π.Μ. Ο CA19-9 δεν έχει αξία στη διάγνωση και παρακολούθηση των αιματολογικών κακοηθειών. Απαιτείται η διεξαγωγή περισσοτέρων μελετών για επιβεβαίωση των ευρημάτων αυτής της διατριβής.
Purpose: Τo estimate the incidence of abnormal values of tumor markers CA 15-3, CA125, CA19-9 and CEA at diagnosis and relapse/deterioration or remission of patients with hematological malignancies. Also, correlating them with the burden of disease at diagnosis and relapse/deterioration or remission of the above diseases. Material-methods: Studied 268 patients, aged 16-95 years, who suffered from 14 hematological malignancies: myelodysplastic syndromes (MDS), idiopathic thrombocytosis, polycythemia vera, primary myelofibrosis, chronic myelogenous leukemia (CML), Hodgkin's and Non- Hodgkin's(NHL) lymphomas, chronic lymphocytic leukemia (CLL), multiple myeloma (M.M.), acute myelogenous leukemia (AML), acute lymphocytic leukemia (ALL), mastocytosis, hairy cell leukemia and hypereosinophilic syndrome. Tumor markers were determined by electrochemiluminescence immunoassay method, based on the principle of double immunofluorescence conducted by analyzer Hitachi Modular E170, subunit Elecsys.Results: Tumor marker CA15-3 showed pathological values at diagnosis of hematological malignancies, except MDS and AML, which correlate with high disease burden at diagnosis of essential thrombocytosis(p <0,05), polycythemia vera(p <0.05) and NHL(p <0,001). Tumor marker CA125 had abnormal values at diagnosis of NHL and M.M, which correlate with high disease burden at diagnosis of NHL(p <0,01). CA19-9 and CEA showed no pathological values at diagnosis of hematological malignancies. CA15-3 showed pathological values at relapse/ deterioration of hematological malignancies, except for AML and ALL. These values correlate with the degree of relapse/deterioration of MDS(p <0,001), idiopathic thrombocytosis(p <0,01), lymphoma Hodgkin's(p <0,05), NHL(p <0,001) and CLL (p <0,01). CA125 showed pathological values at relapse/deterioration of M.M, NHL and CLL. These values correlate with the degree of relapse/deterioration of NHL(p <0,01) and CLL(p <0,05). CEA had pathological values at relapse/deterioration of M.M. CA19-9 had no significant findings at relapse/deterioration of hematological malignancies. Pathological values of CA15-3 decreased to normal levels during the remission of hematological malignancies, apart from MDS, primary myelofibrosis and AML. Decline of these values correlate with the degree of remission of Hodgkin's lymphomas(p <0,05), NHL(p <0,001), CLL(p <0,01) and idiopathic thrombocytosis (p <0,01). Pathological values of CA125 decreased to normal levels during the remission of M.M, NHL and CLL. Decline of these values correlate with the degree of remission of NHL(p <0,01) and CLL(p <0,05). CA19-9 and CEA had no significant findings at remission of hematological malignancies.Conclusions: CA15-3 is a surrogate marker at diagnosis of hematological malignancies, other than MDS and AML. It can determine relapse/deterioration or remission in idiopathic thrombocytosis, MDS, NHL, Hodgkin's lymphomas and CLL. CA125 is a surrogate marker at diagnosis of NHL and M.M. It can determine relapse/deterioration or remission in NHL and CLL. CEA can help detect relapse/ deterioration in M.M. CA19-9 has no value in diagnosing and monitoring of hematological malignancies. Required to conduct more studies to confirm the findings of this doctoral thesis.
