The present study aimed to contribute to our knowledge regarding the nomological network of procrastination by developing and empirically testing an integrated model explaining how personality (e.g. conscientiousness, neuroticism, chronic procrastination) factors along with situational factors (task aversion) relate to volition (self-regulation, self-control, volitional development, self-access) leading to procrastination. A total of 865 Greek undergraduate students (M age = 21.84 years. SD = 4.18, 69.9% females) from Greek universities located both in the capital and in the province completed a set of demographical characteristics, the Greek version of the Procrastination Assessment Scale –Students (PASS, Solomon & Rothblum, 1984, adapted by Sotiropoulou, 1994), the General Procrastination Scale (Lay, 1986), the short form of Volitional Competences Inventory (Κuhl & Fuhrman, 2004) and the conscientiousness and neuroticism subscales of the Trait Personality Questionnaire (TPQue: Tsaousis, 1996). An inspection of the fit indices of the structrural equation model revealed that the theoretical model fitted well to the data (x 2 / df = 4.13 < 5, df = 292, CFI = 0.91 & GFI = 0.90 > 0.90, RMSEA = 0.06 & SRMR = 0.05 < 0.08). As expected, conscientiousness positively related to volition and negatively related to chronic procrastination. The opposite pattern of results was found in the case of neurotism, though it was excluded from the final model due to the very small size of the aforementioned associations. Results also revealed that chronic procrastination negatively related to volition, while it was positively related to academic procrastination. Negative associations were also found between volition with task aversion and academic procrastination. Task aversion was also positively related to academic procrastination. Mediational analyses revealed that volition partially mediated the relationship between chronic and academic procrastination, while task aversion fully mediated the relationship between volition and academic procrastination. A 47% of the studends were characterized as chronic procrastinators, while 40.5% of the participants procrastinated towards meeting their academic obligations. Factor analysis revealed 4 reasons why Greek students engaged in academic procrastination, namely: “fear of failure”, “task aversion”, “fear of success /peer pressure” and “lack of assertiveness/ time management skills”, which explained 45, 07% of the total variance. The majority of the students (63,8%) also expressed a desire to participate in a future anti-procrastination intervention program. No significan gender differences were found at the mean chronic procrastination [t (460,05)=1.38, p=.17] or academic [t(832)=1.80, p = .07] procrastination level. Students were also more likely to procrastinate more as they were passing from 19 to 20 yrs of age, while this tendency remained stable during the later years. The findings of the current study could have impications for theory, education, assessment and anti-procrastination interventions.
Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η δημιουργία και η επαλήθευση ενός θεωρητικού μοντέλου για την αναβλητικότητα σπουδών συνδυάζοντας για πρώτη φορά παράγοντες της προσωπικότητας (ευσυνειδησία, νευρωτισμός, γενική αναβλητικότητα) και της περίστασης (aπέχθεια έργου) με τη διερυνόμενη βιβλιογραφία πάνω στη βούληση (αυτοέλεγχος, αυτορρύθμιση, βουλητική ανάπττυξη, πρόσβαση στον εαυτό). Στην έρευνα συμμετείχαν 865 φοιτητές (Μ.Ο. ηλικίας = 21.84 έτη, Τ.Α. = 4.18, 69.9% γυναίκες) από Πανεπιστήμια της Αθήνας και της επαρχίας, οι οποίοι συμπλήρωσαν ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων, την Κλίμακα Γενικής Αναβλητικότητας (Lay, 1986), την ελληνική εκδοχή της Κλίμακας Αξιολόγησης της Αναβλητικότητας για Φοιτητές (Solomon & Rothblum, 1984, προσαρμογή Χατζηδήμου, 1994), την Κλίμακα Βουλητικών Ικανοτήτων (Κuhl & Fuhrman, 2004) καθώς και τις υποκλίμακες ευσυνειδησία και νευρωτισμός του Τεστ Χαρακτηριστικών Προσωπικότητας (Τσαούσης, 1996). Η επισκόπηση των δεικτών καλής προσαρμογής του δομικού μοντέλου εξίσωσης έδειξε ότι το θεωρητικό μοντέλο είχε καλή προσαρμογή στα δεδομένα (x 2 / df = 4.13 < 5, df = 292, CFI = 0.91 & GFI = 0.90 > 0.90, RMSEA = 0.06 & SRMR = 0.05 < 0.08). Όπως αναμενόταν, η ευσυνειδησία συσχετίστηκε θετικά σε σημαντικά υψηλό βαθμό με τη βούληση και αρνητικά με τη γενική (χρόνια) αναβλητικότητα, ενώ το αντίθετο πρότυπο συσχετίσεων βρέθηκε στην περίπτωση του νευρωτισμού, αν και το μέγεθος των συσχετίσεων ήταν σαφώς μικρότερο, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της μεταβλητής από το τελικό μοντέλο. Η γενική (χρόνια) αναβλητικότητα συσχετίστηκε επίσης αρνητικά με τη βούληση και θετικά με την αναβλητικότητα σπουδών. Καταγράφηκε ακόμη μια αρνητική συσχέτιση μεταξύ της βούλησης με την απέχθεια έργου και την αναβλητικότητα σπουδών, ενώ θετική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ της απέχθειας έργου με την αναβλητικότητα σπουδών. Ο έλεγχος των διαμεσολαβητικών επιδράσεων αποκάλυψε ότι η βούληση διαμεσολαβεί μερικώς την σχέση μεταξύ γενικής (χρόνιας) αναβλητικότητας και αναβλητικότητας σπουδών και η απέχθεια έργου διαμεσολαβεί πλήρως τη σχέση μεταξύ βούλησης και αναβλητικότητας σπουδών. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι το 47% των φοιτητών μπορούν να χαρακτηριστούν ως χρόνιοι αναβλητικοί, ενώ το 40.5% ήταν αναβλητικοί ως προς τις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις . Η ανάλυση παραγόντων ανέδειξε τέσσερις παράγοντες αιτιών αναβολής των ακαδημαϊκών υποχρεώσεων, οι οποίοι εξηγούν το 45, 07% της διακύμανσης: (α) φόβος αποτυχίας/αρνητικής αξιολόγησης, (β) απέχθεια καθήκοντος/ αντίδραση σε εξωτερικά επιβεβλημένα καθήκοντα, (γ) φόβος επιτυχίας/ επιρροή συνομηλίκων και (δ) δυσκολία διεκδίκησης/ διαχείρισης του χρόνου. Η πλειοψηφία των φοιτητών (63,8%) ανέφερε επίσης ότι θα ήθελε να συμμετάσχει σε ένα παρεμβατικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της αναβλητικότητας. Δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στους Μ.Ο. μεταξύ αντρών και γυναικών ως προς τη γενική (χρόνια) αναβλητικότητα[t(460,05)=1.38, p=.17] ή την αναβλητικότητα σπουδών [t(832)=1.80, p = .07]. Καταγράφηκε επίσης μια μικρή αύξηση της τάσης των φοιτητών να αναβάλλουν κατά την μετάβαση από το 19ο στο 20ο έτος της ηλικίας, η οποία παρέμεινε σταθερή και σε μεγαλύτερη ηλικία. Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας έχουν δυνητικώς προεκτάσεις για τη θεωρία, την εκπαίδευση, την αξιολόγηση και την παρέμβαση για την καταπολέμηση της αναβλητικότητας.
