Η ενδομητρίωση είναι μια από τις πιο σημαντικές χρόνιες ασθένειες που εμφανίζεται στο 10% περίπου των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας. Τα βασικότερα συμπτώματα αυτής της ασθένειας είναι ο πόνος στην πυελική περιοχή, ο σχηματισμός συμφύσεων και η υπογονιμότητα. Η ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενδομητριοτικού ιστού (στρώμα και επιθήλιο) σε έκτοπες –μη φυσιολογικές θέσεις. Η ενδομητρίωση είναι ορμονοεξαρτώμενη και φλεγμονώδης νόσος. Πληθώρα αυξητικών παραγόντων, κυτοκινών, κυττάρων που σχετίζονται με την ανοσοβιολογική απόκριση αλλά και ορμονών συνδέονται με την παθοφυσιολογία της νόσου και την υπογονιμότητα που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη ασθένεια.H εκκριτική ορμόνη της κορτικοτροπίνης, CRH( corticotropin releasing hormone) είναι ένα νευροπεπτίδιο 41 αμινοξέων, αρμόδιο για τις ενδοκρινείς, ανοσολογικές, και συμπεριφορικές αποκρίσεις των θηλαστικών σε συναισθηματικούς παράγοντες (stress). Η ορμόνη αυτή συντίθεται κυρίως στον υποθάλαμο, και ο πιο σημαντικός ρόλος της είναι η ρύθμιση του υποθάλαμο-υποφυσιακού επινεφριδιακού άξονα HPA( hypothalamic-pituitary-adrenal axis). Η CRH εμπλέκεται στην ρύθμιση του καρδιοαγγειακού, γανστρενετρικού, ανοσολογικού και αναπαραγωγικού συστήματος. Η δράση και έκφραση της CRH επιτελείται μέσω της σύνδεσης της με ειδικούς μεμβρανικούς υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες και την αδενυλική κυκλάση. Τρεις τύποι υποδοχέων έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και είναι οι εξής: CRHR1,CRHR2, CRHR3. Εκτός από την CRH , το πεπτίδιο της UCN(urocortin), που έχει πρόσφατα απομονωθεί και ανήκει στην οικογένεια των CRH νευροπεπτιδίων, προσδένεται πολύ ισχυρά στους CRH υποδοχείς. Εκτός από την έκφραση και τον λειτουργικό ρόλο της CRH στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στους περιφερικούς ιστούς , είναι σημαντικό να αναφερθούμε και στον ρόλο της CRH στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η CRH έχει αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες οι οποίες προκύπτουν μέσα από αλληλεπιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος και του άξονα ΗΡΑ. Η CRH παράγεται επίσης σε περιφερικές θέσεις φλεγμονής στον άνθρωπο και τον επίμυ. Η CRH, σε αντίθεση με την συστηματική της έμμεση ανοσοκατασταλτική δράση, πιστεύεται ότι δρα ως αυτοκρινής ή παρακρινής προ-φλεγμονώδης ρυθμιστής . Η τοπικά παραγόμενη CRH έχει δράσεις προ-φλεγμονώδους κυτοκίνης, ενεργοποιεί δηλαδή τις φλεγμονώδεις δράσεις των κυτοκινών και άλλων ρυθμιστών, ενώ η ανοσοεξουδετέρωσή της οδηγεί σε καταστολή της φλεγμονής. H CRH παράγεται σχεδόν από όλους τους ιστούς που συνδέονται με τη γυναικεία αναπαραγωγή, συμπεριλαμβανομένων των ωοθηκών, της μήτρας, της βλαστοκύστης και του πλακούντα. Η CRH που σχετίζεται με την αναπαραγωγή είναι μία μορφή CRH ιστών (CRH που βρίσκεται στους περιφερειακούς ιστούς) ανάλογη με την ανοσοαντιδρώσα μορφή της CRH που ανιχνεύεται σε περιφερειακές φλεγμονώδεις εστίες. Η ανοσοαντιδρώσα CRH που σχετίζεται με το αναπαραγωγικό σύστημα συμμετέχει σε διάφορες αναπαραγωγικές λειτουργίες όπως η ωορρηξία, η φθαρτοποίηση, η εμφύτευση του εμβρύου και η εγκυμοσύνη. Η ανοσοαντιδρώσα CRH έχει προ-φλεγμονώδεις ιδιότητες στις ανοσολογικές αποκρίσεις και σχετίζεται με την παραγωγή και λειτουργία κυτοκινών και αυξητικών παραγόντων σε διάφορους ιστούς του αναπαραγωγικού συστήματος. Επιπρόσθετα, η CRH και η UCN εκφράζονται σε κύτταρα ενδομητρίωσης και ενδομητριοτικές εστίες. Η έκφραση και η λειτουργία της CRH και της UCN έχει βρεθεί να είναι μειωμένη στο εύτοπο ενδομήτριο γυναικών με ενδομητρίωση και αυτό υποδεικνύει έναν πολύ σημαντικό ρόλο της CRH και της UCN στην παθογένεση της ενδομητρίωσης. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετήθηκε η έκφραση των υποδοχέων της CRH σε ιστούς ενδομητρίωσης- έκτοπο ενδομήτριο, καθώς και έγινε σύγκριση της έκφρασης όλων αυτών των μορίων(CRH, UCN και των υποδοχέων τους) σε εύτοπο-φυσιολογικό ενδομήτριο υγιών γυναικών αλλά και σε εύτοπο και έκτοπο ενδομήτριο γυναικών με ενδομητρίωση. Έτσι, σε αυτή την μελέτη της διδακτορικής διατριβής βρέθηκε για πρώτη φορά ότι οι υποδοχείς CRHR1β και CRHR2α εκφράζονται σε ιστούς ενδομητρίωσης και η έκφραση τους είναι υψηλότερη στο εύτοπο ενδομήτριο των γυναικών με ενδομητρίωση σε σχέση με το εύτοπο ενδομήτριο υγιών γυναικών. Επίσης η έκφραση των CRH, UCN, CRHR1 και CRHR2 βρέθηκε να είναι μεγαλύτερη στο έκτοπο ενδομήτριο σε σχέση με αυτή στο εύτοπο ενδομήτριο γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωση.Καθώς η ενδομητρίωση είναι μία φλεγμονώδης νόσος και χαρακτηρίζεται από την έκφραση πολλών αυξητικών παραγόντων, ιντεγκρινών, καντχερινών και λεκτινών που ρυθμίζουν την μετακίνηση των κυττάρων, την εισβολή κυττάρων, την αγγειογένεση, ανοσολογικές λειτουργίες και την απόπτωση, οι galectins, που είναι μέλη μιας μεγάλης οικογένειας λεκτινών, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην φλεγμονώδη αυτή νόσο, την ενδομητρίωση. Οι galectins είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως αντι-φλεγμονώδη θεραπεία. Σε ότι αφορά στο ανοσοβιολογικό σύστημα, οι galectins εκφράζονται από ενεργοποιημένα μακροφάγα και Β λεμφοκύτταρα. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση και επιβίωση των Τ λεμφοκυττάρων. Πιο συγκεκριμένα η galectin-1 , η οποία μελετήθηκε στην συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην έναρξη, την ενεργοποίηση και το τέλος των φλεγμονών αντιδράσεων και λειτουργεί ως προ- ή αντί- φλεγμονώδης κυτοκίνη. Η galectin-1 μπλοκάρει την ανάπτυξη των κυττάρων και επάγει την απόπτωση την ενεργοποιημένων κυττάρων του ανοσοποιητικού. Επίσης έχει βρεθεί ότι εκφράζεται στο ανθρώπινο ενδομήτριο και φθαρτό αλλά δεν έχει μελετηθεί ποτέ ως τώρα η έκφραση της στην ενδομητρίωση και αυτό αποτέλεσε ένα κίνητρο για την παρούσα διδακτορική διατριβή. Έτσι λοιπόν στην συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή, αφού επιβεβαιώθηκε η έκφραση της στην εκκριτική φάση του φυσιολογικού ενδομητρίου και πιο συγκεκριμένα ότι είναι αρκετά αυξημένη η έκφραση της στην ‘late secretory phase’, βρέθηκε ότι η galectin-1 εκφράζεται σε εστίες ενδομητρίωσης και η έκφραση της είναι υψηλότερη στο έκτοπο ενδομήτριο από ότι στο φυσιολογικο- εύτοπο ενδομήτριο των γυναικών με ενδομητρίωση καθώς και ακόμα ότι είναι υψηλότερη η έκφρασή της στο ευτοπο ενδομήτριο γυναικών με ενδομητρίωση σε σχέση με το εύτοπο ενδομήτριο των υγιών γυναικών. Επίσης, στην συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή παρουσιάζεται και η ρύθμιση της galectin-1 από τα εξής μόρια: CRH, UCN και CSF-1 στην κυτταρική σειρά Ishikawa cell line (επιθηλιακό αδενοκαρκίνωμα ενδομητρίου) καθώς και σε περιφερειακά μακροφάγα. Τα προαναφερθέντα μόρια λοιπόν αυξάνουν την έκφραση της galectin-1 σε σχέση με τον χρόνο διέγερσης της από αυτά και η επαγωγή της έκφρασης της galectin-1 από την CRH επιτελείται μέσω του υποδοχέα της, CRHR1. Αυτά λοιπόν τα αποτελέσματα, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι έχουν μεγάλη σημασία για τον ανοσοβιολογικό ρόλο της galectin-1 στην ενδομητρίωση.Ο CSF-1(colony stimulating factor), που χαρακτηρίζεται ως παράγοντας διέγερσης αποικιών μακροφάγων, παίζει σημαντικό ρόλο στην διαφοροποίηση των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων σε μακροφάγα ή άλλους τύπους κυττάρων. Τα μακροφάγα και άλλοι τύποι κυττάρων του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος ρυθμίζονται από τον τοπικά παραγόμενο CSF-1. Ο CSF-1 πάιζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση του πλακούντα. Η ενδομητρίωση είναι μία φλεγμονώδης νόσος, τα μακροφάγα έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανοσοβιολογική απόκριση και πολλές από τις κυτοκίνες που σχετίζονται με την ενδομητρίωση παράγονται από τα μακροφάγα του περιτοναίου και εστίες ενδομητρίωσης. Οι γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση παρουσιάζουν αυξημένο αριθμό περιτοναϊκών μακροφάγων και αυξημένη έκφραση του CSF-1 σε σύγκριση με τις υγιείς γυναίκες. Στην συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή παρουσιάζεται ο συνεντοπισμός της έκφρασης των μακροφάγων και της galectin-1 σε εστίες ενδομητρίωσης. Επίσης επιβεβαιώνεται η έκφραση του CSF-1 στην ενδομητρίωση και παρατηρήθηκε ότι η έκφραση του CSF-1 είναι μεγαλύτερη στις εστίες ενδομητρίωσης- έκτοπο ενδομήτριο σε σχέση με την έκφραση του στο αντίστοιχο εύτοπο- φυσιολογικό ενδομήτριο. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι η έκφραση του CSF-1 είναι μεγαλύτερη στο ευτοπο-φυσιολογικό ενδομήτριο των γυναικών με ενδομητρίωση απο ότι στο ευτοπο ενδομήτριο των υγιών γυναικών. Ακόμα παρουσιάζεται η επαγωγή της έκφρασης του CSF-1 από τα εξής μόρια: CRH, UCN και CSF-1 στην κυτταρική σειρά Ishikawa cell line (επιθηλιακό αδενοκαρκίνωμα ενδομητρίου) καθώς και σε περιφερειακά μακροφάγα. Τα προαναφερθέντα μόρια λοιπόν αυξάνουν την έκφραση του CSF-1 σε σχέση με τον χρόνο διέγερσης της από αυτά και η επαγωγή της έκφρασης του CSF-1 από την CRH επιτελείται μέσω του υποδοχέα της, CRHR1. Αυτά λοιπόν τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να συνεισφέρουν περεταίρω στην κατανόηση του ρόλου του CSF-1 και των μακροφάγων στην ενδομητρίωση.Ο Fas είναι μία τύπου-ΙΙ διαμεμβρανική πρωτεΐνη που ανήκει στην οικογένεια παραγόντων νέκρωσης όγκου (TNF- tumour necrosis factor family). Η σύνδεσή του με τον υποδοχέα του επάγει την απόπτωση. Η σύνδεση του Fas/FasL(συνδέτη / υποδοχέα) παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο FasL εκφράζεται στην επιφάνεια των εμβρυϊκών και μητρικών τροφοβλαστικών κυττάρων καθώς και σε κύτταρα του φθαρτού και του ενδομητρίου. Διάφορες μη φυσιολογικές καταστάσεις σε ό,τι αφορά sτην ανοσοανοχή της μητέρας καθώς και του εμβρυικού ημιμοσχεύματος έχουν συσχετιστεί με διάφορες δυσλειτουργίες στην εγκυμοσύνη όπως η αποβολη του εμβρύου, η προεκλαμψία και η εκλαμψία. H CRH που παράγεται τοπικά από τα κύτταρα του φθαρτού και την τροφοβλάστη λειτουργεί με αυτοκρινή ή παρακρινή τρόπο μέσω του CRHR1 και διεγείρει την έκφραση του FasL, δίνοντας την δυνατότητα σε αυτά τα κύτταρα να προκαλέσουν απόπτωση των μητρικών Τ λεμφοκυττάρων ώστε να επιτευχθεί επιτυχής φθαρτοποίηση. Ο FasL , καθώς συμμετέχει στις φλεγμονώδεις αντιδράσεις, έχει βρεθεί ότι εκφράζεται από το εύτοπο και το έκτοπο ενδομήτριο. Η υψηλή έκφραση του FasL στις εστίες ενδομητρίωσης συνεισφέρει ώστε να επιβιώνει και να αναπτύσσεται ο ιστός της ενδομητρίωσης- έκτοπο ενδομήτριο. Επίσης έχει βρεθεί ότι η έκφραση του FasL είναι υψηλότερη σε γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση προχωρημένου σταδίου σε σχέση με χαμηλότερου σταδίου ή τις υγιείς γυναίκες. Με δεδομένα όλα τα παραπάνω , στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετήθηκε η ρύθμιση του FasL στην κυτταρική σειρά Ishikawa και σε περιφερειακά μακροφάγα και βρέθηκε ότι τα εξής μόρια: CRH, UCN και CSF-1 αυξάνουν την έκφραση του σε σχέση με τον χρόνο και η επαγωγή της έκφρασης του από την CRH επιτελείται μέσω του υποδοχέα της, CRHR1.Συμπερασματικά, τα ευρήματα της παρούσας διδακτορικής διατριβής, στοχεύουν σε ένα νέο ανοσορυθμιστικό μονοπάτι, στο οποίο τα μόρια CRH, UCN, CRHR1 και CRHR2 λειτουργούν με αυτοκρινή ή παρακρινή τρόπο στο εύτοπο και έκτοπο ενδομήτριο με πιθανή την εμπλοκή τους στην παθογένεια της ενδομητρίωσης και το προφίλ υπογονιμότητας των γυναικών με ενδομητρίωση. Μέσα από αυτά τα αποτελέσματα διαφαίνεται η πιθανή χρήση θεραπευτικών μεθόδων για την ενδομητρίωση που θα μπορούσαν να εμπεριέχουν το μπλοκάρισμα των μορίων CRH, UCN, CRHR1 και CRHR2 στοχεύοντας στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών με ενδομητρίωση. Επιπροσθέτως, το ότι η galectin-1 εκφράζεται στην ενδομητρίωση, καταδεικνύει την πιθανή εμπλοκή της στην παθογένεση της ενδομητρίωσης. Έπειτα, βρέθηκε σε αυτή την μελέτη ότι τα εξής μόρια: CRH, UCN και CSF-1 αυξάνουν την έκφραση των galectin-1, CSF-1 και FasL. Καθώς αυτά τα μόρια που προκαλούν την επαγομένη αυτή έκφραση και τα μόρια που ρυθμίζονται από αυτά συμμετέχουν σε φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η ενδομητρίωση αλλά και σε αναπαραγωγικές διαδικασίες όπως η φθαρτοποίηση και η εμφύτευση του εμβρύου, αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να διαφωτίσουν περεταίρω την έλλειψη ισσοροπημένης ανοσοβιολογίας της ενδομητρίωσης και του προφίλ υπογονιμότητας των γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωση. Τέλος, μέσω αυτής της μελέτης προτείνεται η πιθανή χρήση της antalarmin, που αποτελεί αναστολέα έκφρασης του υποδοχέα CRHR1, στην προσπάθεια βελτίωσης της ανοσοβιολογικής λειτουργίας του εύτοπου και του έκτοπου ενδομητρίου.
Endometriosis is one of the most important benign chronic diseases affecting the 6-10% of women of reproductive age, being mainly associated with pelvic pain, adhesion formation and infertility. Endometriosis is characterised by the ectopic presence of endometrial stroma and epithelium. Endometriosis has been proven to be both an estrogen-dependent and a chronic inflammatory disease. In that context, endocrine/paracrine influences and immunological aspects have been investigated. Thus, several growth factors, cytokines, immune cells and hormones in eutopic and ectopic endometrium, are considered to be involved in the pathophysiology of endometriosis-related infertility.CRH (Corticotropin Releasing Hormone) is a 41-amino acid neuropeptide, synthesised in the hypothalamus, regulating the hypothalamus-pituitary-adrenal axis and its expression and biological functions are mediated by its membrane receptors, CRH-R1 (α, β, γ, c-h) and CRH-R2 (α, β, γ). CRH receptors are also activated by other endogenous agonists, such as urocortin (UCN), which is a 40-amino acid peptide belonging to the corticotropin-releasing hormone family and is structurally related to CRH. Apart from the central nervous system, CRH and its receptors are expressed in several sites of the female reproductive system, including the endometrial glands, decidualized stroma, trophoblast, syncytiotrophoblast and placental decidua. CRH and UCN are secreted at inflammatory sites, acting as proinflammatory factors. Reproductive CRH has been shown to serve as an autocrine and paracrine modulator and to participate in decidualization, embryo implantation and maintenance of human pregnancy. In addition, CRH and UCN mRNA have been found to be expressed by endometriotic cells, while endometriotic lesions show a strongly positive staining reaction for CRH and UCN. The expression and function of CRH and UCN have also been found to be impaired in eutopic endometrium of women with endometriosis. These data suggest a crucial role of CRH and UCN in pathogenesis of endometriosis. However, the relative expression of CRH, UCN and their receptors in eutopic and ectopic endometrium of endometriotic women and in eutopic endometrium of healthy women and women with endometriosis have never been investigated. Additionally, CRH receptors and in particular their subtypes have never been identified in endometriotic lesions. In this current study, the relative expression levels of these molecules in eutopic and ectopic endometrium of endometriotic and healthy women have been investigated, indicating a potential role of CRH receptors in infertility profile of endometriotic women. As a result it is shown, in this current study, that CRHR1 and CRHR2 are expressed in endometriotic tissue and their expression levels are higher in eutopic endometrium of women with endometriosis compared to their expression levels in eutopic endometrium of healthy women. Moreover, CRH, UCN CRHR1 and CRHR2 have been found to be more abundantly expressed in ectopic rather than eutopic endometrium of the same endometriotic women.As endometriosis is characterized by the release of several growth factors and expression of integrins, cadherins and lectins that regulate cell migration, invasion, angiogenesis, immune functions and apoptosis, galectins, which are characterized as members of a large family of animal lectins which bind b-galactoside should play an important role in this inflammatory disease. Galectins have strongly been implicated in inflammation and may be useful targets for anti-inflammatory therapy. As far as the immune system concerned, galectins are found in activated macrophages and B cells. They play a vital role in T cell homeostasis and survival. Galectin-1 plays a major role in initiation, activation and resolution of inflammatory responses and can act as a pro-inflammatory or an anti-inflammatory cytokine. Galectin-1 induces inhibition of cell growth and cell-cycle arrest and promotes the apoptosis of activated immune cells. Galectin-1 has been found to be expressed in human endometrium and decidua apart from other tissues but it has not been investigated in endometriotic tissue and in this current study it was a motivation in order to examine the galectin-1 expression in eutopic endometrium and in endometriotic tissue and compare it to that in eutopic endometrium of endometriotic women and healthy women. So, as a result, in this study, it is shown that galectin-1 shows much higher expression levels at the late secretory phase of eutopic endometrium and its expression levels are higher in ectopic endometrium compared to eutopic endometrium of endometriotic and healthy women. Moreover, the evaluation of its regulation by CRH, UCN and FasL was performed in Ishikawa cell line and peripheral macrophages as to possibly set new light concerning galectin-1 inflammatory role in endometriosis and infertility. So, as a result, it is shown that CRH, UCN and CSF-1 upregulate galectin-1 expression in both the cells types and the upregulative effect of the former one is mediated by CRHR1.Colony stimulating factor- 1 is a secreted cytokine, characterized as a haematopoietic growth factor which influences hematopoietic stem cells to differentiate into macrophages or other related cell types. Macrophages and other cells of the female reproductive tract are also regulated by locally produced CSF-1. CSF-1 plays an important role in placental growth and differentiation. As endometriosis is an inflammatory disease, there are several cytokines and growth factors that are implicated in this immune-disequilibrium status. As secretory cells, monocytes and macrophages are vital to the regulation of immune responses and the development of inflammation. These cytokines are produced by peritoneal macrophages, lymphocytes, mesothelial cells and endometriosis implants. Furthermore, women with endometriosis are characterised by increased number of peritoneal macrophages and by increased expression of CSF-1 compared to healthy ones. So, it was of quite interest, to examine the possible co-localization of galectin-1 and macrophage expression in endometriotic tissue, the CSF-1 expression in eutopic and ectopic endometrium of endometriotic and healthy women and how CSF-1 is regulated by CRH, UCN and CSF-1 in Ishikawa cell line and peripheral macrophages. In this current study, it is shown that there is a co-localization of macrophages and galectin-1 in ectopic sites. CSF-1 has been found to be much more highly expressed in ectopic endometrium compared to eutopic endometrium of endometriotic and healthy women. CRH, UCN and exogenously added CSF-1 have been shown to upregulate CSF-1 expression in Ishikawa cell line and macrophages and the upregulative effect of the former one is mediated by CRHR1.Fas ligand is a type-II transmembrane protein that belongs to the tumor necrosis factor (TNF family. Its binding with its receptor induces apoptosis. Fas ligand/receptor interactions play an important role in the regulation of the immune system. FasL is expressed on the surface of fetal cytotrophoblasts as well as maternal decidual cells of the placenta and maternal endometrium. Abnormalities of maternal immune tolerance to the fetal semi-allograft and vise versa have been implicated in several pregnancy malfunctions such as recurrent early miscarriage, pre-eclampsia and eclampsia. CRH produced locally by decidual cells and extravillous trophoblasts acts in an autocrine/paracrine fashion, through CRH-R1, to stimulate FasL expression and to potentiate the ability of these cells to cause apoptosis of activated maternal T lymphocytes in order proper decidualization to occur. As FasL is implicated in inflammatory processes, it has been found that Fas is expressed randomly in both eutopic and ectopic endometrial tissues. Higher expression of FasL by endometriotic tissues contributes to their survival and the development of endometriosis. It has been suggested that the levels of soluble/active FasL are higher in serum and peritoneal fluid in women with moderate to severe endometriosis than in women with early‐stage disease or in healthy women. Consequently, ectopic endometrial cells escaping from immune surveillance in the peritoneal cavity of women with endometriosis may contribute to the maintenance of the disease, so it was of high importance to study how FasL is regulated by stress neuropeptides such as CRH and UCN and by an important macrophage factor such as CSF-1, in Ishikawa cell line and peripheral macrophages. As a result, in this study it is shown that CRH, UCN and CSF-1 upregulate FasL expression in both the cell types and the upregulative effect of the former one is mediated by CRHR1.In conclusion, the findings of this current study point to a new inflammatory- modulatory pathway in which CRH, UCN, CRHR1 and CRHR2 are involved acting by an autocrine/paracrine pathway in eutopic and ectopic endometrium potentially affecting the pathogenesis of endometriosis and the infertility profile of endometriotic women. These results suggest that a new therapeutic intervention could potentially based on blockage of CRH, UCN and their receptors leading to the improvement of the quality of endometriotic women’s life. Furthermore, it is proposed that galectin-1 could play a vital role in the pathogenesis of the disease. In addition, CRH, UCN and CSF-1 have been found to upregulate galectin-1, CSF-1 and FasL expression in Ishikawa cell line and macrophages. As all the peptides causing these upregulative effects and the molecules that are regulated by them are implicated in inflammation procedures such as endometriosis and in reproductive functions such as decidualization and implantation, these results could possibly set new light to the immune disequilibrium of endometriosis and the infertility profile of endometriotic women. Finally, this study results suggest that the potential use of antalarmin could be further considered in accessing the immune disequilibrium noticed in eutopic and ectopic endometrium of women with endometriosis.
