Ιστορικά και πολιτικά θέματα στη σύγχρονη ρωσική λογοτεχνική παραγωγή (1950-2010)
Τσάλη, Θωμαή
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Σπουδές στις Γλώσσες & τον Πολιτισμό των Χωρών της Ν.Α. Ευρώπης
Βαμβακίδου, Ιφιγένεια
Αυτή η εργασία έγινε για να απαντηθούν κάποια ερωτήματά. Εκτός από τους κλασικούς ρώσους λογοτέχνες που γνωρίζουμε και έχουν διακριθεί σε όλες τις χώρες, εμφανίστηκαν νέοι σύγχρονοι λογοτέχνες οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν στα μετέπειτα χρόνια τον νέο Πούσκιν ή Ντοστογιέφσκι και ποιο είναι το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο το οποίο επικρατούσε την περίοδο της δράσης τους; Επίσης, ψάχνω να δω αν υπήρχε λογοκρισία στη διάρκεια της δράσης τους και αν ναι, κατά πόσο τους επηρέασε και ποιους. Ποιους εμπόδισε να γράφουν ελεύθερα και ποιες ήταν οι συνέπειες της ανυπακοής;
Επομένως στο πρώτο μέρος της εργασίας αναφέρω τα ρεύματα που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο στη λογοτεχνική παραγωγή, την μετάβαση στο ρωσικό φορμαλισμό και τις ομάδες έκφρασής του. Έγινε μια προσπάθεια να διαχωριστεί η «λογοτεχνία» από τις κοινωνικές και πολιτισμικές διεργασίες και να αναλυθεί η έννοια της «λογοτεχνίας», ως ένα σύνολο κειμένων, με αιώνια αξία.
Στο δεύτερο και στο τρίτο μέρος καταγράφονται οι διώξεις και οι εκτελέσεις λογοτεχνών και κατά πόσο υπήρχε κομματικός έλεγχος και λογοκρισία στη λογοτεχνική παραγωγή. Βιβλία με κεντρικό θέμα τον Βλαντίμιρ Πούτιν κατασχέθηκαν από την αστυνομία και ο ρώσος πρόεδρος πρότεινε στους ενοχλητικούς δημοσιογράφους να κάνουν «περιτομή» με αποτέλεσμα η ρωσική Άνω Βουλή να εγκρίνει σχεδόν ομόφωνα τροπολογίες που περιορίζουν την ελευθεροτυπία. Από την άλλη μη-κυβερνητικές οργανώσεις αλλά και εκπρόσωποι της φιλελεύθερης ρωσικής αντιπολίτευσης, αντέδρασαν λέγοντας ότι οδηγούνται σε καθεστώς λογοκρισίας. Η λογοκρισία αυτή είχε σαν ένα αποτέλεσμα να γίνονται εξαιρετικά δημοφιλή τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης,
Τέλος, το τέταρτο και το τελευταίο κομμάτι αποτελείται από τις βιογραφίες και τα έργα είκοσι ένα σύγχρονων ρώσων λογοτεχνών και γίνεται μια σημειολογική ανάλυση στο περιεχόμενο κάποιων από τα έργα τους, για να δούμε κατά πόσο και ποιοι έγραφαν επηρεασμένοι από το πολιτικό καθεστώς ή για να μεταφέρουν τα προβλήματα της κοινωνίας τους και τις απόψεις τους για τα εκάστοτε γεγονότα της εποχής.
Η επιλογή της συγκεκριμένη χρονικής περιόδου για τη μελέτη της ρωσικής λογοτεχνίας έγινε για δύο λόγους. Κατά πρώτον τα τρία βιβλία του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου Ρωσική Λογοτεχνία Α’-Γ’. Εκδόθηκαν στην Αθήνα το 1977 και αναφέρονται στη ρωσική παραγωγή μέχρι και το έτος 1917. Αυτά τα βιβλία αποτέλεσαν και τον λόγο να θέλω να κάνω κάτι σαν «συνέχεια» καταγράφοντας ως ένα βαθμό σε αυτή την εργασία τα ιστορικά και τα πολιτικά γεγονότα σε σχέση με τη ρωσική λογοτεχνία από το 1950 και μετά.
Δεύτερος λόγος αποτελεί το γεγονός, ότι το θέμα αυτό είναι σύγχρονο και έχει εξεταστεί από άλλους σε μικρότερο βαθμό, με αποτέλεσμα να κάνει πιο ενδιαφέρουσα την έρευνα για τη συλλογή όλων των λογοτεχνών αυτών που θα μπορούσαν στα μετέπειτα χρόνια ή και μετά θάνατον να διακριθούν και να συμπεριληφθούν στους μεγάλους ρώσους λογοτέχνες.
