δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Το νομικό καθεστώς των θαλασσίων ζωνών και των νησιών ρυθμίζεται στο σύγχρονο Διεθνές Δίκαιο από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 (στο εξής: η Σύμβαση), η οποία ορίζει και τις θαλάσσιες ζώνες που αναγνωρίζονται στα νησιά. Συχνά προκύπτουν ερωτήματα που σχετίζονται με την πρακτική των κρατών σε τέτοια ζητήματα. Έτσι, διαφορές σχετικά με τη θαλάσσια οριοθέτηση εκδηλώνονται ενώπιον διαφορετικών διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων. Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν διάσπαρτα νησιά μεταξύ γειτονικών κρατών, είναι ένα σύνθετο πρόβλημα το οποίο επηρεάζει την κρατική κυριαρχία και τα οικονομικά συμφέροντα. Η οριοθέτηση επίσης επηρεάζει δραματικά τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών κρατών λόγω των αντικρουόμενων συμφερόντων τους και της φιλοδοξίας τους να επεκτείνουν τα θαλάσσια σύνορα τους. Η κατάσταση αυτή εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τη μακρά διαπραγματευτική διαδικασία, που τελικά οδήγησε στη Σύμβαση.
Ωστόσο, οι δυσκολίες εφαρμογής και ερμηνείας των διατάξεων της Σύμβασης του 1982, και η αδυναμία εξεύρεσης μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο πλαίσιο των διμερών διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους, οδηγούν συχνά τα κράτη να παραπέμψουν τις διαφορές τους σε διάφορα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένου και του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (στο εξής: ΔΔΧ).
Από την άποψη αυτή, η νομολογία του ΔΔΧ σχετικά με τη οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών είναι κρίσιμης σημασίας. Παρά τη δημιουργία του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας, η πλειοψηφία των κρατών φαίνεται να προτιμά την παραπομπή των διαφορών τους στο ΔΔΧ, το οποίο αποτελεί ένδειξη ότι το διεθνές δικαστήριο αυτό θεωρείται ως ένα αξιόπιστο θεσμικό όργανο στον τομέα της επίλυσης διαφορών.
Ο προσδιορισμός της έννοιας και του περιεχομένου της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (στο εξής: ΑΟΖ) και του νομικού της πλαισίου αποτέλεσετο βασικό αναλυτικό εργαλείο για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης. Το νομικό καθεστώς των περίκλειστων κρατών και η διαφοροποίηση μεταξύ των θαλασσίων ζωνών της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας αποτελούν πρόσθετα σημεία της ανάλυσης. Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να αναφερθεί η περίπτωση του Καστελόριζου και τα ιδιαίτερα ζητήματα που ανέκυψαν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία με επίκεντρο την ΑΟΖ.
Η αναγνώριση της ΑΟΖ στην περίπτωση του Καστελόριζου και σε σύνδεση με τους υδρογονάνθρακες παρέχει μια σημαντική κατευθυντήρια γραμμή στην ελληνική εξωτερική πολιτική σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης και καθορίζει τις σχέσεις της με την Τουρκία. Τόσο η νομική θεωρία όσο και η διεθνής νομολογία παρέχουν εύλογα επιχειρήματα που υποστηρίζουν τις ελληνικές πολιτικές στη θαλάσσια περιοχή της χώρας.
Ενόψει των ανωτέρω, ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να αναλύσει το νομικό πλαίσιο που διέπει την ΑΟΖ και στη συνέχεια να εξετάσει την διεθνή νομολογία σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Το διεθνές νομικό πλαίσιο που διέπει την ΑΟΖ κατά συνέπεια υποδεικνύει τον βαθμό της πιθανής αξιοποίησης των εν λόγω θαλάσσιων ζωνών, εστιάζοντας στην περίπτωση της Ελλάδας.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
