Εσωκομματική πολιτική και στρατηγική του κράτους: το "συμμετοχικό" εγχείρημα του ΠΑΣΟΚ (2004-2009)
(EL)
Intra-party politics and state strategy: PASOK's "participatory" project (2004-2009)
(EN)
Ελευθερίου, Κώστας
Τάσσης, Χρύσανθος
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν καταγραφεί μία σειρά από μετασχηματισμοί στο επίπεδο των κομματικών οργανώσεων, οι οποίοι έχουν ερμηνευθεί ως ‘εκδημοκρατισμός’ ή ως ‘συγκεντροποίηση’ της εσωκομματικής πολιτικής. Το ΠΑΣΟΚ είναι ο βασικός εισηγητής των συγκεκριμένων αλλαγών στο ελληνικό κομματικό σύστημα και το ‘συμμετοχικό’ εγχείρημα της περιόδου 2004-2009 μια φιλόδοξη προσπάθεια προώθησης ενός διαφορετικού μοντέλου κομματικής οργάνωσης. Στο άρθρο αυτό θα μελετηθούν οι οργανωτικές καινοτομίες της περιόδου, υπό το αναλυτικό πλαίσιο των ‘τριών οργανωτικών διαστάσεων’ της Scarrow (1996) και της θεωρίας του ‘κόμματος καρτέλ’ των Katz & Mair (1995). Θα υποστηριχτεί ότι η οργανωτική ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ κατατείνει στην ενίσχυση της ηγεσίας και του ‘κεντρικού κόμματος’ έναντι της ‘μαζικής οργάνωσης’, στην αποδυ- νάμωση των συλλογικών οργάνων του Κινήματος, κεντρικών και περιφερειακών, στη διαμόρφωση ενός μοντέλου εσωκομματικής δημοκρατίας βασιζόμενου στην αδιαμεσολά- βητη σχέση ανάμεσα στον Πρόεδρο και το μέλος/’φίλο’ και στην ανάδειξη της διαβοό- λευσης ως βασικής αρχής λήψης αποφάσεων. Η αυτονόμηση της ηγεσίας και της κομματικής γραφειοκρατίας από το ‘οργανωμένο’ κόμμα είναι αποτέλεσμα της αλληλοδιείσδυ- σης των δύο πρώτων με το κράτος, κυρίως μέσω της κατανομής των κρατικών πόρων στην οργάνωση. Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατηγική του κράτους καθορίζει το περιεχόμενο του ‘συμμετοχικού’ εγχειρήματος και καθιστά το ΠΑΣΟΚ ‘πειραματικό σωλήνα’ για τις μετέπειτα κυβερνητικές πρακτικές.
(EL)
Over the past two decades, a series of transformations have been recorded at the level of party organizations, which have been interpreted as a 'democratization' or 'centralization' of intra-party politics. PASOK is the principal demonstrator of these organizational changes in the Greek party system and the 'participatory project' of the 2004-2009 period constitutes an ambitious effort to promote a different model of party organization. This article will examine the organizational innovations introduced during this period through Scarrow’s (1996) ‘three organizational dimensions’ analytical framework and Katz and Mair’s ‘cartel party theory’ (1995). It will be argued that the organizational restructuring of PASOK resulted in the strengthening of leadership and the 'party in central office' versus the 'party on the ground', the weakening of PASOK's collective bodies, both central and regional, and the formation of a model of party democracy based on the unmediated relationship between the President and the members/friends and the emergence of deliberation as a basic principle of the intra-party decision-making process. The autonomy of party leadership and bureaucracy is the consequence of their interpenetration with the state, primarily through the allocation of state subsidies to the organization. In this context, the state strategy determines the content of the 'participatory project' and makes the party in opposition a 'test tube' for its subsequent governmental practices.
(EN)
Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας; Τόμ. 27 (2011): Εκλογές πρώτης, δεύτερης και τρίτης τάξης: κόμματα, ηγεσία, αποχή; 55-81
(EL)
Science and Society: Journal of Political and Moral Theory; Vol. 27 (2011): Εκλογές πρώτης, δεύτερης και τρίτης τάξης: κόμματα, ηγεσία, αποχή; 55-81
(EN)
