«Πραγματικότητα» και «μυθοπλασία» στην εποχή της επικοινωνίας και της πληροφορίας
(EL)
«Réalité» et «fiction» à l'âge de la communication et de l'information
(FR)
Politou-Marmarinou, Eleni
Η συγγραφέας στη μελέτη της προχωρεί σε διερεύνηση των νέων σχέσεων που δημιουργούνται ανάμεσα στη μυθοπλαστική πεζογραφία και την εμπειρική πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται στην εποχή μας με την ανάπτυξη των τεχνολογιών της άμεσης επικοινωνίας και της μαζικής διάδοσης της πληροφορίας. Υποστηρίζει ότι για τον προσδιορισμό της μυθοπλαστικής πεζογραφίας, η σχέση με την πραγματικότητα, ανεξάρτητα με τη μεταβλητότητα της σχέσης αυτής, αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση. Ωστόσο, οι νέες τεχνολογίες (τηλεόραση, Internet κτλ.) διευρύνουν στις διαστάσεις του πλανήτη ολόκληρου τα όρια της πραγματικότητας, ταυτισμένης ως τώρα με το βίωμα και τις εμπειρίες ενός «γνωρίζοντος υποκειμένου», παρέχουν συχνά μέσω της επιλογής και της σκηνοθετημένης παρουσίασης της πληροφορίας διαστρεβλωτική εικόνα του κόσμου, εισάγουν επιπλέον την έννοια της εικονικής πραγματικότητας, η οποία, όμως, από άποψη ψυχολογική, αποθηκεύεται στη μνήμη ως αυθεντική γνώση. Όλα αυτά καθιστούν προβληματική την έννοια της ίδιας της πραγματικότητας και θέτουν ερωτήματα του τύπου: • Σε σχέση με ποια πραγματικότητα θα προσδιορίζεται πλέον η λογοτεχνική μυθοπλασία, τόσο στο επίπεδο της γραφής και της ποιητικής της όσο και στο επίπεδο της πρόσληψης της; • Ποια είναι —ή θα είναι— η στάση της λογοτεχνικής μυθοπλασίας απέναντι σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα; • Από πού οι μυθιστοριογράφοι αντλούν —ή θα αντλούν— τα βιώματα, το προκειμενικό υλικό και τη θεματική τους; Ως απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα η συγγραφέας αφενός προβαίνει σε ορισμένες διαπιστώσεις ως προς τον χαρακτήρα των παραγόμενων μυθοπλαστικών έργων των τελευταίων ετών (έργα επιστημονικής φαντασίας, μυθιστορήματα τρόμου, έργα που παρέχουν μια ισοπεδωτική και παγκοσμιοποιημένη αναπαράσταση του κόσμου) και αφετέρου, καταθέτει ορισμένες σκέψεις της ως προς τον πιθανό μελλοντικό χαρακτήρα της πεζογραφίας (καταγγελία της απόστασης ανάμεσα στην υπαρκτή και στη διαμεσολαβημένη πραγματικότητα μέσω της παρωδίας ή, αντίθετα, εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας αναφοράς σε μια πραγματικότητα αναπόφευκτα συγχεόμενη πλέον με τα είδωλα της και προσφυγή στον ποιητικό αυτοστοχασμό που προσφέρουν η κατάδυση στα ψυχικά βάθη του υποκειμένου και η παράδοση στη μαγεία των ονειρικών εικόνων του υποσυνειδήτου).
(EL)
