Σχετικά με μια παλαιά μετάφραση-διασκευή στη νέα ελληνική του Lous-Sebastian Mercier
(EL)
A propos d'une ancienne traduction-adaptation de Louis-Sébastien Mercier en grec moderne
(FR)
Tonnet, Henri
Το άρθρο παρουσιάζει τη μετάφραση-διασκευή μερικών κεφαλαίων του L'andeux mille quatre cent quarante (1770) του Louis-S ebasti en Mercier απότον Στέφανο Δημητριάδη στα 'Απανθίσματα εκ τίνος βιβλίου έτερογλώσσου(1797). Αναζητά τους λόγους που οδήγησαν τον Δημητριάδη στην επιλογή των12 κεφαλαίων του γαλλικού πρωτοτύπου. Εξετάζει τις ιδιαιτερότητες της ελληνικήςμετάφρασης στις περιπτώσεις εκείνες που οι γαλλικές έννοιες και πραγματικότητεςδεν βρίσκονταν σε άμεση αντιστοιχία με τον ελληνικό πολιτισμό της εποχής.Αρκετές φορές οι μεταφραστικές επιλογές του Δημητριάδη φαίνονται επιτυχημένες("Monsieur, le fils de la maison" = ό τζελεπής, ό υιός του όσπιτίου).Σε αρκετές περιπτώσεις, όταν δεν βρίσκει την αντιστοιχία στα ελληνικά, ο Δημητριάδηςεξαλείφει από τη μετάφραση του γαλλικές λέξεις, όπως dessert. Άλλεςφορές, ο Έλληνας μεταφραστής προκειμένου να αποδώσει μια "δύσκολη" γαλλικήλέξη προσφεύγει στην περίφραση (bouchon = "σημάδι από εκείνα οπού έχουνέμπροσθά εις ταίς πόρταις τών καπηλειών"). Είναι προφανές ότι ανάλογες μελέτες«ιστορικής μεταφρασιολογίας» θα συνέβαλλαν σημαντικά στη χαρτογράφησητης ιστορίας του νεοελληνικού λεξιλογίου και θα έφερναν στην επιφάνεια τις ποικίλεςαποδόσεις και επιχειρήθηκαν πριν την οριστική καθιέρωση λέξεων και όρων(observatoire = 1794 σκοπιά [Κοδρικάς], 1797 αστρονομικός πύργος [Δημητριάδης],άστροσκόπιον 1803 [Δ. Φιλιππίδης], άστεροσκοπεΐον 1848).
(EL)
