Α-ΙΟΛΟΓΗΣΗ: ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ TO ΣΧΕΔΙΟ TOY ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ · 01 ΤΡΕΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Στο «μικροσκόπιο» εκπαιδευτικοί To φτωχό και υποβαθμισμένο σχολείο της Ελλάδας των Μνημονίων, που τη μια χρονιά διδάσκει «τσαπατσούλικα» βιβλία, όπως κατήγγειλε στη Βουλή ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας αναφερόμενος στο εγχειρίδιο της κ. Ρεπούση, την άλλη δεν έχει καθόλου βιβλία όπως πέρυσι, ενώ έρχεται χρονιά που κλείνει στη Φλώρινα, επειδή δεν έχει χρήματα για πετρέλαιο όπως φέτος, από του χρόνου θα πρέπει να απολογείται για το επίπεδο των μαθητών του και το ποσοστό διαρροής τους. Η φοίτηση και διαρροή των μαθητών είναι βασικός δείκτης αξιολόγησης των σχολικών μονάδων στην πρόταση της ομάδας εργασίας που συγκρότησε το υπουργείο Παιδείας για την επιστροφή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση τριάντα χρόνια μετά την πλήρη κατάργηοή της. Η έκτασης 94 σελίδων πρόταση που συνέταξε n ομάδα εργασίας με επικεφαλής τον καθηγητή Παιδαγωγικής Ηλία Ματσαγγούρα θα αποτελέσει το βασικό καμβά για την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος. Η έκδοση Π.Δ. αποτελεί υποχρέωση του υπουργείου Παιδείας που απορρέει από το γενικό νόμο για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Οι εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες έχουν ζητήσει να μπ συνδέεται π i ΓΙΟΥΛΗ ΜΑΝΟΛΗ gmanoli@e-typos.com ] αξιολόγηση των μελών τους με τη βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξή τους. Απόλυτη σύνδεση επιβάλλει ο γενικός νόμος για την αξιολόγηση στο Δημόσιο. To νέο σύστημα έχει προγραμματιστεί να εγκαινιαστεί στην εκπαίδευση από την επόμενη σχολική χρονιά. Η πρόταση προβλέπει την αξιολόγηση των 160.000 εκπαιδευτικών όλων βαθμίδων. Η μπαγκέτα δίνεται σε Ανεξάρτητη Δημόσια Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΕ), n οποία θα λειτουργεί με καθεστώς ΝΠΔΔ. Διευκρινίζεται Η ομάδα εργασίας που συνέταξε το πόρισμα εκτιμά on το εγχείρπμα θα πετύχει αν υποστηριχθούν επιμόρφωση, σχολικοί σύμβουλοι, I υποδομές i ότι δεν πρόκειται για «ελεγκτικό ούτε παρεμβατικό μηχανισμό». Οι περιφερειακοί διευθυντές θα αξιολογούνται από στελέχη του υπουργείου Παιδείας, οι σχολικοί σύμβουλοι και οι διευθυντές εκπαίδευσης από τους περιφερειακούς διευθυντές, οι σχολικές μονάδες από τις τοπικές μονάδες της ΑΔΙΠΕ, οι διευθυντές των σχολείων από τους σχολικούς συμβούλους και οι εκπαιδευτικοί από τους σχολικούς συμβούλους και τους διευθυντές των σχολικών μονάδων. Με εμπόδια To πόρισμα της ομάδας εργασίας αναγνωρίζει τρεις μεγάλες δυσκολίες για την επιτυχία του εγχειρήματος, το οποίο υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρέπει να έχει τιμωρπτικό χαρακτήρα αλλά καθαρά διορθωτικό: • Η πρώτη είναι ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα «σύστημα συστηματικής επιμόρφωσης και επαγγελματικής στήριξης των εκπαιδευτικών και των στελεχών (π επιμόρφωση που τους παρέχεται, αναφέρει, δεν έχει συνέχεια, είναι περιστασιακή, πολλές φορές δεν είναι εστιασμένη στις ιδιαιτερότητες των ίδιων και της σχολικής μονάδας και δεν απευθύνεται σε όλους), (επηρεάζεται ιδιαίτερα από γεωγραφικές ανισότητες ι.κ φ» —:"·. j --iii. -. ·| < - j 6 x &ι1~ χ-ί cns χ = Λ 3* "r^X - sin x ' l^K 1 «πόλης-επαρχίας»). Η θεσμοθέτηση ενός συστήματος συνεχούς ενδουπηρεσιακής και ενδοσχολικής επιμόρφωσης από την Πολιτεία συνιστά την πρώτη προϋπόθεση για την επιτυχία του συστήματος αξιολόγησης που προτείνεται». • Η δεύτερη δυσκολία είναι κατά την ομάδα εργασίας ότι «ο θεσμός του σχολικού συμβούλου παρουσιάζει Ετήσια και περιοδική κρίση, επιμορφωτικά προγράμματα για τους ΠΡΟΑΚΤΕΟΙ είναι οι εκπαιδευτικοί των οποίων το έργο αξιολογείται ως «επαρκές». Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έχει διαπιστωτικό και διαμορφωτικό χαρακτήρα και διακρίνεται σε ετήσια και περιοδική. Η ετήσια έχει διτχό χαρακτήρα και διακρίνεται σε έμμεση και άμεση. Η έμμεση αξιολόγηση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας. Η σύνταξη της ετήσιας έκθεσης του σχολείου βασίζεται στη συνεκτίμηση των τεκμηρίων του σχολείου και στοιχείων από τους ατομικούς φακέλους των εκπαιδευτικών (portfolio) (διδακτικό και παιδαγωγικό έργο, συμμετοχή σε δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα κλπ.). Κάθε εκπαιδευτικός συνεκτιμά και αξιολογεί τους δείκτες του εκπαιδευτικού έργου με βάση τεκμήρια (ατομικός φάκελος/portfolio) που αφορούν τον ίδιο (συμμετοχή στην οργάνωση και διοίκηση του σχολείου, διδακτικό και παιδαγωγικό έργο, σχολική ζωή). Η έκθεση αυτοαξιολόγπσης της σχολικής μονάδας και ο ατομικός φάκελος/portfolio του εκπαιδευτικού αποτελούν τα βασικά τεκμήρια που λαμβάνονται υπόψη στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού από το διευθυντή του σχολείου και το σχολικό σύμβουλο. Η άμεση αξιολόγηση γίνεται από το διευθυντή της σχολικής μονάδας και επικενφώνεται στην υπηρεσιακή συνέπεια του εκπαιδευτικού. Η κρίση γίνεται κατ' έτος ή ανά διετία με ατομική έκθεση αξιολόγησης στο τέλος του σχολικού έτους. Οπως σημειώνεται στο πόρισμα, n ατομική έκθεση αξιολόγησης αποτελεί ουσιώδες τεκμήριο αξιολόγησης, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς σι οποίοι μετακινούνται από μία σχολική μονάδα σε άλλη Η περιοδική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συνδέεται με την επαγγελματική εξέλιξη του και με υπηρεσιακές διαδικασίες του εκπαιδευτικού συοτήματος, όπως πχ είναι n επιλογή στελεχών. Εκτακτη αξιολογική κρίση μπορεί να πραγματοποιηθεί για λόγους που εκτιμά n υπηρεσία ή ο εκπαιδευτικός. Σχολικός σύμβουλος Την ευθύνη για τη σύνταξη της τελικής αξιολογικής έκθεσης του έργου των εκπαιδευτικών έχει ο σχολικός σύμβουλος και σε αυτή χρησιμοποιείται περιγραφική κλίμακα, n οποία χαρακτηρίζει τον τρόπο επιτέλεσης του έργου τους (ελλιπώς, επαρκώς, πολύ καλά, εξαιρετικά). Οι εκπαιδευτικοί των οποίων το έργο αξιολογείται ως «επαρκές» είναι προακτέοι. Οι εκπαιδευτικοί το έργο των οποίων έχει αξιολογηθεί ως «ελλιπές» σε κάποιο πεδίο, παρακολουθούν ενισχυτικό/δ ιαμορφωτικό πρόγραμμα επιμόρφωσης και n αξιολόγηση τους στο συγκεκριμένο πεδίο επαναλαμβάνεται το επόμενο έτος. Η αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού ως «πολύ καλά» και/ή «εξαιρετικό» χρησιμοποιείται, εφόσον οι ίδιοι το επιθυμούν, κατά την κρίση της υποψηφιότπτάς τους στην κατάληψη θέσης ευθύνης. Δειλά n επιτροπή ανοίγει προς συζήτηση το Στο «μικροσκόπιο» εκπαιδευτικοί ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ και σχολεία Αν/εξπρτηιη δημόσια πρχή θα κρίνει εαος εκπαιδευεικούς όλων των βαθμίδων. διαφοροποιήσεις μεταξύ των βαθμίδων (ειδικότητα και παιδαγωγική ευθύνη στη Δ/θμια, αναλογία εκπαιδευτικών ανά ειδικότητα), αλλά και μεταξύ των περιοχών της χώρας, εξαιτίας του γεγονότος ότι n Πολιτεία δεν διαθέτει τα απαιτούμενα για τις μετακινήσεις κονδύλια». Η υποστήριξη του θεσμού του σχολικού συμβούλου από την Πολιτεία συνιστά σύμφωνα με το πόρισμα τη δεύτερη προϋπόθεση για την επιτυχία οποιουδήποτε συστήματος αξιολόγησης που εδώ προτείνεται. • Η τρίτη δυσκολία είναι ότι ο εκπαιδευτικός στην επιτέλεση του έργου του εξαρτάται άμεσα από τα δεδομένα του σχολείου (υποδομές και μέσα), είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε auto αλλά και τις απαιτήσεις της κοινωνίας (π.χ. στο Λύκειο n κοινωνία πιέζει τον εκπαιδευτικό σε διδασκαλία προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις των πανελληνίων εξετάσεων) και διαθέτει ένα «βαθμό ελευθερίας», ώστε να συνθέτει και να προσαρμόζει το έργο του στις απαιτήσεις της τάξης και στις ιδιαιτερότητες των μαθητών. Η αξιολόγηση διακρίνεται: σε ιεραρχική εσωτερική, κατά την οποία αξιολογούν θεσμικά όργανα, που ανήκουν οργανικά στο πεδίο εφαρμογής του εκπαιδευτικού έργου και οε εξωτερική, κατά την οποία αξιολογούν θεσμικά όργανα ανεξάρτητης αρχής. ■ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟ TO ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ (με ενδεικτικούς αξιολογικούς χαρακτηρισμούς) Ονοματεπώνυμο και ειδικότητα εκπαιδευτικού: Ονομα σχολείου: Ημερομηνία/-ες επίσκεψης /επισκέψεων: πεδιο t: εκπαιδευτικο περιβαλλον A. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Επαρκώς Επαρκώς^ Επαρκώς ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 1: πεδιο 2: σχεδιασμοσ, προγραμματισμοσ και προετοιμασια A. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Επαρκώς Επαρκώς Πολύ Καλά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 2: πεδιο 3: διεξαγωγη διδασκαλιασ και αξιολογησησ A. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Δ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ Επαρκώς Επαρκώς Επαρκώς Επαρκώς ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 3: πεδιο 4: υπηρεσιακη συνεπεια και επαρκεια A. ΤΟΜΕΑΣ ΤΥΠΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Πολύ Καλά Πολύ Καλά Πολύ Καλά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 4: πεδιο 5: τυπικα προσοντα και επαγγελματικη αναπτυξη A. ΤΟΜΕΑΣ ΤΥΠΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Πολύ Καλά Εξαιρετικά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 5: ονοματεπωνυμο και υπογραφη τησ σχολικησ / toy σχολικου συμβουλου ΠΕΔΙΟ 3: ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Δ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ελλιπεσ εργο Εκπαιδευτικός παραλείπει την αξιολόγηση των μαθητών n την υλοποιεί πλημμελώς ή με λανθασμένο τρόπο, π.χ. χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τους διδακτικούς στόχους και το περιεχόμενο διδασκαλίας ή την ηλικία/ τάξη, τις ικανότητες και τις γνα'κιεις των μαθητών. επαρκές Εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί για εμπέδωση ασκήσεις ανάκλησης και εφαρμογής του τύπου «Να συμπληρώσετε τα κενά», «Μα διαγράψετε/ υπογραμμίσετε...», «Να αντιστοιχίσετε ...», «Να λύσετε..». Εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί κριτήρια αξιολόγησης σύμφωνα με τους στόχους της διδασκαλίας και τους γενικότερους σκοπούς του γνωστικού αντικειμένου. Αναθέτει κατ' οίκον εργασίες ανάλογης έκτασης και δυσκολίας. πολυ καλο Εκπαιδευτικός προβλέπει εναλλακτικούς τρόπους εμπέδωσης και αξιολόγησης: π.χ για αξιολόγηση της βαθιάς κατανόησης, αξιοποιεί εναλλακτικούς τρόπους αναπαράστασης της γνώσης, αχ. περιλήψεις, διάγραμμα τα, εννοιολογικούς χάρτες, γραφήματα, προσομοιώσεις, δραματοποιήσεις καθώς και ασκήσεις διατύπωσης και διασκευής προβλημάτων και μεταφοράς της γνώσης σε νέες καταστάσεις. εξαιρετικο Επιπλέον: Αναθέτει διαφοροποιημένες ασκήσεις εμπέδωσης ή/και κατ' οίκον εργασίες βάσει ενδιαφερόντων, ρυθμού μάθησης και βαθμού δυσκολίας. Προβλέπει διαδικασίες αυτο-αξιολόγησης και ετερο-αξιολόγησης με βάση κριτήρια που θέτει ο ίδιος n οι μαθητές συνεργαζόμενοι σε μικρο-ομάδες. προκειμένου να συμβάλει στην ανάπτυξη γνωστικών και μετα-γνωστικών δεξιοτήτων. Αξιοποιεί επικουρικά φάκελο μαθητή (portfolio), όπου είναι εφικτό. « ελλιπείς» ^ι κΡιτ^>τα πεδία και n «βαθμολόγηση» ενδεχόμενο «να προβλεφθεί ότι στο μέλλον μόνον όσων το εκπαιδευτικό έργο κρίνεται ως "πολύ καλό" και/ή "εξαιρετικό" θα έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για κατάληψη θέσης στελέχους». Η επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι «ανισότητες και ασυμμετρίες στις σχολικές μονάδες της χώρας», ιδίως οι «διαφορές στο μορφωτικό κεφάλαιο των μαθητών», δυσκολεύουν την αποτίμηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. η πρόταση της λοιπόν είναι με βάαπ τις παραπάνω διαπιστώσεις να μην οδηγεί n αξιολόγηση σε «κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών με βάση τις επιδόσεις». ΚΡΙΤΕΣ του εκπαιδευτικού ορίζονται ο σχολικός σύμβουλος και ο διευθυντής του σχολείου. Τα πεδία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού είναι πέντε. Ο διευθυντής τον κρίνει μόνο για το ένα από αυτά, την «υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια», n οποία αναλύεται σε «τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις, συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας και συνεργασία με γονείς και φορείς». Τα άλλα τέσσερα πεδία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του σχολικού συμβούλου, είναι: • Εκπαιδευτικό περιβάλλον (Διαπροσωπικές σχέσεις και προσδοκίες, Παιδαγωγικό κλίμα, και Οργάνωση της σχολικής τάξης). • Σχεδιασμός, Προγραμματισμός και Προετοιμασία Διδασκαλίας (Μαθητής, Στόχοι και Περιεχόμενο και Διδακτικές Ενέργειες και Εκπαιδευτικά Μέσα). Ο τρόπος με τον οποίο ο εκπαιδευτικός σχεδιάζει, προγραμματίζει και προετοιμάζει τη διδασκαλία του μαθήματος του, τόσο στο βάθος του σχολικού έτους όσο και στα πιο ρηχά νερά μιας ευρύτερης ενότητας ή της ωριαίας διδασκαλίας. • Διεξαγωγή και Αξιολόγηση Διδασκαλίας (Προετοιμασία των Μαθητών για τπ Διδασκαλία, Διδακτικές Ενέργειες και Εκπαιδευτικά Μέσα, Μαθησιακές Ενέργειες και Εμπέδωση και Αξιολόγηση της Νέας Γνώσης). Ο τρόπος που διδάσκει ο εκπαιδευτικός (διάλεξη, παρουσίαση, επίδειξη, ερωταποκρίσεις, σωκρατική μαιευτική, διαλεκτική αντιπαράθεση, συνεργατικά σχέδια, εργαστηριακά μαθήματα, μικτές μορφές). • Τυπικά προσόντα και Επιστημονική και Επαγγελματική Ανάπτυξη. Τα εργαλεία του σχολικού συμβούλου είναι n άμεση παρακολούθηση της δουλειάς του εκπαι¬ δευτικού μέσα στην τάξη, σι συζητήσεις του μαζί του, αλλά και τεκμήρια, όπως είναι τα πρακτικά του συλλόγου διδασκόντων, βεβαιώσεις, στοιχεία ατομικού φακέλου. Εφόσον το επιθυμεί μπορεί και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός να καταθέσει στοιχεία και προσωπικές εκτιμήσεις για την ποιότητα του έργου συμπληρώνοντας την ίδια φόρμα που χρησιμοποιεί και ο αξιολογητής. Προβλέπονται τέσσερις βαθμίδες ποιότητας με βάση τις οποίες το εκπαιδευτικό έργο χαρακτηρίζεται σε κάθε τομέα ενός πεδίου ως «ελλιπές», «επαρκές», «πολύ καλό» και «εξαιρετικό». Οταν to εκπαιδευτικό έργο σε έναν τομέα αξιολογηθεί ως «ελλιπές», ο αξιολογητής προτείνει στον εκπαιδευτικό «τρόπους βελτίωσης», δηλαδή επιμόρφωση. Ο «ελλιπής» παραπέμπεται σε επανααξιολόγηση το επόμενο έτος στο συγκεκριμένο πεδίο, στο οποίο αξιολογήθηκε αρνητικά. ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ και σχολεία Αν/εξπρτηιη δημόσια πρχή θα κρίνει εαος εκπαιδευεικούς όλων των βαθμίδων. διαφοροποιήσεις μεταξύ των βαθμίδων (ειδικότητα και παιδαγωγική ευθύνη στη Δ/θμια, αναλογία εκπαιδευτικών ανά ειδικότητα), αλλά και μεταξύ των περιοχών της χώρας, εξαιτίας του γεγονότος ότι n Πολιτεία δεν διαθέτει τα απαιτούμενα για τις μετακινήσεις κονδύλια». Η υποστήριξη του θεσμού του σχολικού συμβούλου από την Πολιτεία συνιστά σύμφωνα με το πόρισμα τη δεύτερη προϋπόθεση για την επιτυχία οποιουδήποτε συστήματος αξιολόγησης που εδώ προτείνεται. • Η τρίτη δυσκολία είναι ότι ο εκπαιδευτικός στην επιτέλεση του έργου του εξαρτάται άμεσα από τα δεδομένα του σχολείου (υποδομές και μέσα), είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει υπόψη του τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε auto αλλά και τις απαιτήσεις της κοινωνίας (π.χ. στο Λύκειο n κοινωνία πιέζει τον εκπαιδευτικό σε διδασκαλία προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις των πανελληνίων εξετάσεων) και διαθέτει ένα «βαθμό ελευθερίας», ώστε να συνθέτει και να προσαρμόζει το έργο του στις απαιτήσεις της τάξης και στις ιδιαιτερότητες των μαθητών. Η αξιολόγηση διακρίνεται: σε ιεραρχική εσωτερική, κατά την οποία αξιολογούν θεσμικά όργανα, που ανήκουν οργανικά στο πεδίο εφαρμογής του εκπαιδευτικού έργου και οε εξωτερική, κατά την οποία αξιολογούν θεσμικά όργανα ανεξάρτητης αρχής. ■ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟ TO ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ (με ενδεικτικούς αξιολογικούς χαρακτηρισμούς) Ονοματεπώνυμο και ειδικότητα εκπαιδευτικού: Ονομα σχολείου: Ημερομηνία/-ες επίσκεψης /επισκέψεων: πεδιο t: εκπαιδευτικο περιβαλλον A. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Επαρκώς Επαρκώς^ Επαρκώς ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 1: πεδιο 2: σχεδιασμοσ, προγραμματισμοσ και προετοιμασια A. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Επαρκώς Επαρκώς Πολύ Καλά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 2: πεδιο 3: διεξαγωγη διδασκαλιασ και αξιολογησησ A. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Δ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ Επαρκώς Επαρκώς Επαρκώς Επαρκώς ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 3: πεδιο 4: υπηρεσιακη συνεπεια και επαρκεια A. ΤΟΜΕΑΣ ΤΥΠΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Γ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Πολύ Καλά Πολύ Καλά Πολύ Καλά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 4: πεδιο 5: τυπικα προσοντα και επαγγελματικη αναπτυξη A. ΤΟΜΕΑΣ ΤΥΠΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Πολύ Καλά Εξαιρετικά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ TO ΠΕΔΙΟ 5: ονοματεπωνυμο και υπογραφη τησ σχολικησ / toy σχολικου συμβουλου ΠΕΔΙΟ 3: ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Δ. ΤΟΜΕΑΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ελλιπεσ εργο Εκπαιδευτικός παραλείπει την αξιολόγηση των μαθητών n την υλοποιεί πλημμελώς ή με λανθασμένο τρόπο, π.χ. χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τους διδακτικούς στόχους και το περιεχόμενο διδασκαλίας ή την ηλικία/ τάξη, τις ικανότητες και τις γνα'κιεις των μαθητών. επαρκές Εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί για εμπέδωση ασκήσεις ανάκλησης και εφαρμογής του τύπου «Να συμπληρώσετε τα κενά», «Μα διαγράψετε/ υπογραμμίσετε...», «Να αντιστοιχίσετε ...», «Να λύσετε..». Εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί κριτήρια αξιολόγησης σύμφωνα με τους στόχους της διδασκαλίας και τους γενικότερους σκοπούς του γνωστικού αντικειμένου. Αναθέτει κατ' οίκον εργασίες ανάλογης έκτασης και δυσκολίας. πολυ καλο Εκπαιδευτικός προβλέπει εναλλακτικούς τρόπους εμπέδωσης και αξιολόγησης: π.χ για αξιολόγηση της βαθιάς κατανόησης, αξιοποιεί εναλλακτικούς τρόπους αναπαράστασης της γνώσης, αχ. περιλήψεις, διάγραμμα τα, εννοιολογικούς χάρτες, γραφήματα, προσομοιώσεις, δραματοποιήσεις καθώς και ασκήσεις διατύπωσης και διασκευής προβλημάτων και μεταφοράς της γνώσης σε νέες καταστάσεις. εξαιρετικο Επιπλέον: Αναθέτει διαφοροποιημένες ασκήσεις εμπέδωσης ή/και κατ' οίκον εργασίες βάσει ενδιαφερόντων, ρυθμού μάθησης και βαθμού δυσκολίας. Προβλέπει διαδικασίες αυτο-αξιολόγησης και ετερο-αξιολόγησης με βάση κριτήρια που θέτει ο ίδιος n οι μαθητές συνεργαζόμενοι σε μικρο-ομάδες. προκειμένου να συμβάλει στην ανάπτυξη γνωστικών και μετα-γνωστικών δεξιοτήτων. Αξιοποιεί επικουρικά φάκελο μαθητή (portfolio), όπου είναι εφικτό. « ελλιπείς» ^ι κΡιτ^>τα πεδία και n «βαθμολόγηση» ενδεχόμενο «να προβλεφθεί ότι στο μέλλον μόνον όσων το εκπαιδευτικό έργο κρίνεται ως "πολύ καλό" και/ή "εξαιρετικό" θα έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για κατάληψη θέσης στελέχους». Η επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι «ανισότητες και ασυμμετρίες στις σχολικές μονάδες της χώρας», ιδίως οι «διαφορές στο μορφωτικό κεφάλαιο των μαθητών», δυσκολεύουν την αποτίμηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. η πρόταση της λοιπόν είναι με βάαπ τις παραπάνω διαπιστώσεις να μην οδηγεί n αξιολόγηση σε «κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών με βάση τις επιδόσεις». ΚΡΙΤΕΣ του εκπαιδευτικού ορίζονται ο σχολικός σύμβουλος και ο διευθυντής του σχολείου. Τα πεδία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού είναι πέντε. Ο διευθυντής τον κρίνει μόνο για το ένα από αυτά, την «υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια», n οποία αναλύεται σε «τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις, συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας και συνεργασία με γονείς και φορείς». Τα άλλα τέσσερα πεδία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του σχολικού συμβούλου, είναι: • Εκπαιδευτικό περιβάλλον (Διαπροσωπικές σχέσεις και προσδοκίες, Παιδαγωγικό κλίμα, και Οργάνωση της σχολικής τάξης). • Σχεδιασμός, Προγραμματισμός και Προετοιμασία Διδασκαλίας (Μαθητής, Στόχοι και Περιεχόμενο και Διδακτικές Ενέργειες και Εκπαιδευτικά Μέσα). Ο τρόπος με τον οποίο ο εκπαιδευτικός σχεδιάζει, προγραμματίζει και προετοιμάζει τη διδασκαλία του μαθήματος του, τόσο στο βάθος του σχολικού έτους όσο και στα πιο ρηχά νερά μιας ευρύτερης ενότητας ή της ωριαίας διδασκαλίας. • Διεξαγωγή και Αξιολόγηση Διδασκαλίας (Προετοιμασία των Μαθητών για τπ Διδασκαλία, Διδακτικές Ενέργειες και Εκπαιδευτικά Μέσα, Μαθησιακές Ενέργειες και Εμπέδωση και Αξιολόγηση της Νέας Γνώσης). Ο τρόπος που διδάσκει ο εκπαιδευτικός (διάλεξη, παρουσίαση, επίδειξη, ερωταποκρίσεις, σωκρατική μαιευτική, διαλεκτική αντιπαράθεση, συνεργατικά σχέδια, εργαστηριακά μαθήματα, μικτές μορφές). • Τυπικά προσόντα και Επιστημονική και Επαγγελματική Ανάπτυξη. Τα εργαλεία του σχολικού συμβούλου είναι n άμεση παρακολούθηση της δουλειάς του εκπαι¬ δευτικού μέσα στην τάξη, σι συζητήσεις του μαζί του, αλλά και τεκμήρια, όπως είναι τα πρακτικά του συλλόγου διδασκόντων, βεβαιώσεις, στοιχεία ατομικού φακέλου. Εφόσον το επιθυμεί μπορεί και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός να καταθέσει στοιχεία και προσωπικές εκτιμήσεις για την ποιότητα του έργου συμπληρώνοντας την ίδια φόρμα που χρησιμοποιεί και ο αξιολογητής. Προβλέπονται τέσσερις βαθμίδες ποιότητας με βάση τις οποίες το εκπαιδευτικό έργο χαρακτηρίζεται σε κάθε τομέα ενός πεδίου ως «ελλιπές», «επαρκές», «πολύ καλό» και «εξαιρετικό». Οταν to εκπαιδευτικό έργο σε έναν τομέα αξιολογηθεί ως «ελλιπές», ο αξιολογητής προτείνει στον εκπαιδευτικό «τρόπους βελτίωσης», δηλαδή επιμόρφωση. Ο «ελλιπής» παραπέμπεται σε επανααξιολόγηση το επόμενο έτος στο συγκεκριμένο πεδίο, στο οποίο αξιολογήθηκε αρνητικά.
