Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Μελισσοκομικών Οργανώσεων, κάθε χρόνο, πάνω από το 65% της συνολικής παραγωγής μελιού της χώρας μας προέρχεται από τις μελιτώδεις εκκρίσεις των εντόμων. Από το μέλι αυτό, 5-10% υπολογίζεται ότι προέρχεται από τα μελιτώματα εντόμων που παρασιτούν τα διάφορα είδη του έλατου (Abies spp.). Στα έλατα της χώρας μας έχουν βρεθεί να παράγουν μελιτώδεις εκκρίσεις, που τις εκμεταλεύονται οι μέλισσες, πέντε είδη εντόμων που είναι τα κοκκοειδή Physokermes hemicryphus (Daim.) και Eulecanium sericeum (Lind.), αμφότερα της οικογένειας Coccidae, και οι αφίδες Mindarus abietinus Koch., Cinara abieticola (Cholodk.) και Cinara pectinatae Nördl. που και οι τρεις ανήκουν στην οικογένεια Aphididae. Από αυτά τα μελιτογόναέντομα, το πιο σημαντικό είναι το κοκκοειδές Ρ. hemicryphus, που ενδημεί σε όλα σχεδόν τα ελατοδάση της χώρας, όμως κυρίως παρασιτεί πάνω στο είδος Abies cephalonica Loud. και σε μικρότερο βαθμό πάνω στο είδος Abies borisii-regis Mattf.Οι μέλισσες εκμεταλλεύονται τις μελιτώδεις εκκρίσεις του εντόμου αυτού από τα μέσα Απριλίου έως τις αρχές Αυγούστου. To P. hemicryphus διαπιστώθηκε ότι έχει μια γενιά το χρόνο. Διαχειμάζει ως «νύμφη» δευτέρου σταδίου. Τα μεν θηλυκά κυρίως στους ακραίους κόμβους των κλάδων του έλατου, ενώ τα αρσενικά στα βελονοειδη φύλλα. Τα ακμαία εμφανίζονται την άνοιξη και οι πρώτες έρπουσες τον Ιούλιο. Οι φαινολογικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι τον Αύγουστο ο πληθυσμός του P. hemicryphus αποτελείται κυρίως από σταθεροποιηθείσες «νύμφες» πρώτου σταδίου. Οι πρώτες «νύμφες» δευτέρου σταδίου εμφανίζονται τον Αύγουστο και μέχρι τέλους Οκτωβρίου όλος ο πληθυσμός του κοκκοειδούς εισέρχεται στο δεύτερο στάδιο αναπτύξεως του και διαχειμάζει. Οι πληθυσμοί του P. hemicryphus εμφανίζουν περιοδικές διακυμάνσεις που οφείλονται σε αβιοτικούς και βιοτικούς παράγοντες. Κατά τη διάρκεια της εργασίας αυτής βρέθηκαν να παρασιτούν το P. hemicryhus τέσσεραπαράσιτα τα Pseudorhopus lestaceus (Ratz.) (Hym.: Encyrtidae), Microterus lunatus (Dalman) (Hym.: Encyrtidae), που αναφέρονται για πρώτη φορά στην πανίδα της Ελλάδας, Coccophagus lycimnia Walker (Hym.: Aphelinidae) και το Coccophagus insidiator Dalman (Hym.: Aphelinidae). Επίσης βρέθηκαν να θηρεύουν το κοκκοειδές αυτό επτά αρπακτικά από τα οποία το Brachytarsus sp. (Col.: Anthribidae) είναι το σπουδαιότερο.Παρατηρήθηκε ότι η συνύπαρξη στο ίδιο έλατο του Ρ. hemicryphus με το επίσης κοκκοειδές Eulecanium sericeum και με την αφίδα Mindarus abietinus, των οποίων οι μελιτώδεις εκκρίσεις προσελκύουν τα μυρμήγκια, εμποδίζει τις επισκέψεις των μελισσών στα δένδρα αυτά.
(EL)
Physokermes hemicryphus (Dalman) is an important honeydew producing scale insect useful to apiculture. It lives mainly on Abies cephalonica Loud. and to a lesser degree on Abies borisii regis Mattf. These fir trees exist in most fir forests of Greece. It has one generation per year. Overwintering takes place in the second instar nymph. The female overwinters under the bud scales of the forks of the fir host and the male on the needles. Adults appear in spring and crawlers in July. In August the population consists mainly of first instar nymphs. The second instar nymphs start to appear in August and by late October the whole population is at the second nymphal instar, which is the overwintering one. The insect occurs in the fir forests of Greece every year but its population level fluctuates, due to weather conditions and biological factors (parasites, predators). The coexistence on the same host plant of P. hemicryphus with the scale Eulecanium sericeum (Lindiger) and the aphid Milldams abietinus (Koch) prevents the visit of honeybees to fir trees. On the other hand it favours the augmentation of the P. hemicryphus population. Four parasites were found, from which the Encyrtidae Pseudorhopus testaceus (Razz.) and Microterus lunatus (Dalman), are recorded for the first time in Greek fauna.
(EN)
