Η εξάπλωση της Ερέτριας στο βορειο-ελλαδικό χώρο και το Αιγαίο: η ίδρυση αποικιών στις ακτές του Θερμαϊκού κόλπου και της χερσονήσου της
Παλλήνης
(EL)
Καραγιάννης, Χρήστος
aegean
Οι ανασκαφικές έρευνες, που πραγματοποιήθηκαν στην βόρεια Ελλάδα τα τελευταία χρόνια συγκεκριμένα στη χερσόνησο της Χαλκιδικής και στα δυτικά παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, απέδειξαν το σπουδαίο και πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι Ευβοείς, όπως αναφερόταν και από τις αρχαίες γραπτές μαρτυρίες, στη διαμόρφωση της πρώιμης ελληνικής κοινωνίας μέσω των μακρινών ταξιδιών τους και των εξωτερικών επαφών κατά τη διάρκεια του ελληνικού αποικισμού. Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται το θέμα της εξάπλωσης των Ερετριέων στο βόρειο Αιγαίο με την ίδρυση των αποικιών της Μεθώνης στις ακτές του Θερμαϊκό Κόλπο, όπως και της Μένδης, Νεάπολης, Αιγής και Αφύτιος στην χερσόνησο της Παλλήνης. Σκοπός είναι η αναλυτική παρουσίαση των αποικιών από την εποχής ίδρυσής τους μέχρι και την Ρωμαϊκή περίοδο, οπότε επιβιώνει χρονολογικά και παρακμάζει η πλειοψηφία των αρχαίων πόλεων. Αναπτύσσονται διεξοδικά τα ιστορικά στοιχεία, η τοπογραφία και η ακμή της οικονομίας τους, που στις περιπτώσεις των αποικιών Μένδης και Αφύτιος αποδεικνύεται από την έντονη παραγωγή των νομισματοκοπείων τους. Συμπεραίνεται ότι μετά από την πτώση του Μυκηναϊκού κόσμου, η Εύβοια είναι πρωτοπόρος και ισχυρή δύναμη στα θαλάσσια εμπορικά δίκτυα στο βόρειο Αιγαίο και τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου. Οι αποικίες των Ερετριέων γνωρίζουν μεγάλη οικονομική άνθιση κατά την Αρχαϊκή και Κλασική εποχή, ώστε να εξελιχθούν σε μεγάλη εμπορική δύναμη, που διατηρούσε επαφές με κέντρα του Αιγαιακού χώρου, όπως μαρτυρά η διάδοση της κεραμικής και οι ιδεολογικές διαστάσεις, που προκύπτουν από την μελέτη της. Tους αποίκους δεν τους προσδιορίζει μόνο η ιδιότητα των απλών εμπόρων, καθότι είναι η αριστοκρατία της εποχής, η οποία μεταφέρει μαζί της όχι μόνο αντικείμενα, αλλά και ό,τι τα χαρακτηρίζει καλλιτεχνικά και πνευματικά.
