Η θέση του McTaggart ότι ο χρόνος δεν υπάρχει εξακολουθεί να απασχολεί τους φιλοσόφους της μεταφυσικής του χρόνου. Ενώ οι φιλόσοφοι υπερασπίζονται την ύπαρξη είτε της πρώτης σειράς (A series) είτε της δεύτερης σειράς (B series), ο ίδιος ο McTaggart θεωρούσε ως πραγματική την τρίτη σειρά (C series), η οποία, σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες χρονικές σειρές, είναι άχρονη. Υποστηρίζω ότι οι αρχαίες αντιλήψεις για το χρόνο, ειδικά του Αριστοτέλη και του Δαμασκίου, υπερκεράζουν τον ισχυρισμό του McTaggart ότι ο χρόνος δεν υπάρχει, καθώς εξηγούν αναδρομικά πώς η δεύτερη σειρά μπορεί να δημιουργείται από την τρίτη σειρά χωρίς την εμπλοκή της πρώτης σειράς, για την οποία έδειχνε ο McTaggart ότι έχει αντιφατικό χαρακτήρα. Η σύγκριση αυτή μάς δίνει τη δυνατότητα να δούμε όχι μόνο ότι ο Δαμάσκιος ήταν ο πρώτος παροντιστής στην ιστορία της μεταφυσικής του χρόνου, αλλά και ότι η ανάλυση του McTaggart στηρίζεται στη σιωπηλή παραδοχή ότι ο χρόνος εξελίσσεται γραμμικά.
(EL)
McTaggart’s thesis about the unreality of time still puzzles philosophers of the metaphysics of time, who defend the existence either of the A series or the B series. McTaggart himself, however, was led through his analysis to view as real what he called ‘the C series’, which, unlike the temporal A and B series, is atemporal. I argue that the ancient conceptions of time, especially of Aristotle and Damascius, overcome McTaggart’s claim about the unreality of time by explaining, retrospectively, how the B series is generated from the C series without the involvement of the A series, which has been shown by McTaggart to have a contradictory nature. This comparison enables us to see not only that Damascius was the first presentist in the history of the metaphysics of time, but also that McTaggart’s analysis rests upon the unreflected assumption that time progresses linearly.
(EN)
Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
