Στόχος της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση του ρόλου της ηλικίας, του φύλου, της ενδο-εθνικής ταύτισης και της πολιτικής τοποθέτησης στην ανάκληση του αναπαραστασιακού εκούσιου (=μνήμη) και ακούσιου (=λήθη) ιστορικο-εθνικού παρελθόντος της Ελλάδας, σε συνθήκες περηφάνιας, τραύματος και ντροπής. Στην πειραματική έρευνα πεδίου συμμετείχαν 254 άνδρες και γυναίκες διαφορετικών ηλικιών οι οποίοι, μετά την ανάγνωση κειμένου που παρουσίαζε συνοπτικά το παρελθόν της Ελλάδας -απομονώνοντας γεγονότα είτε περηφάνιας είτε τραύματος είτε ντροπής-, σημείωναν τρία γεγονότα που επιθυμούν να θυμούνται και τρία γεγονότα που επιθυμούν να ξεχάσουν για πάντα από την ιστορία της Ελλάδας. Το ενδιαφέρον εύρημα στην παρούσα μελέτη συνδέεται με την ανάδυση τεσσάρων εκούσιων και ακούσιων οργανωτικών αρχών σκέψης του ιστορικού παρελθόντος της Ελλάδας: α) μιας ισχυρής και κυρίαρχης μνήμης, β) μιας ηγεμονικής μνήμης περηφάνιας, γ) μιας τραυματικής λήθης, και δ) μιας λήθης ντροπής. Οι παραπάνω τρόποι σκέψης είναι συναινετικοί και δεν εξαρτώνται ούτε από την ηλικία ούτε από το φύλο ούτε από την πολιτική ταυτότητα ούτε από την ενδο-εθνική ταύτιση των συμμετεχόντων. Οι όποιες διαφορές στην πρόσληψη του ιστορικού παρελθόντος αφορούν «ατομικές διακυμάνσεις» και όχι εθνικές συλλογικές κατασκευές. Το αποτέλεσμα αυτό συνάδει με την ιδέα μιας «υπερκείμενης», «επιτακτικής» ή «ηγεμονικής» εθνικής ταυτότητας, η οποία κατασκευάζεται έναντι άλλων εθνικών ταυτοτήτων και «επιλέγει» στρατηγικά -θεσμικά και επικοινωνιακά- να θυμάται ένα θετικό, ένδοξο κυρίαρχο και ηγεμονικό παρελθόν, που κάνει τα μέλη της ενδο-ομάδας να αισθάνονται υπερήφανα, ενώ αποφασίζει να μην επικοινωνεί το τραυματικό (=λήθη φάρμακο) και κυρίως το ντροπιαστικό παρελθόν της (=λήθη φαρμάκι).
(EL)
The present study aims at exploring the role of age, gender, intra-national identification and political positioning in the recollection of the representational voluntary (=memory) and involuntary (=oblivion) historical-national past of Greece in conditions of pride, trauma and shame. In this experimental field study participated 254 men and women of different ages, who, after having read a text of a concise presentation of the Greek past -cutting off events either of pride, or of trauma and shame- noted three events that they wish to remember and three events that they wish to forget for ever from the Greek history. The interesting finding of the present study is associated with the emergence of four voluntary and involuntary organizing principles of thought about the historical past of Greece: a) a powerful and ruling memory, b) a regal memory of pride, c) a traumatical oblivion and, d) ashameful oblivion. The above ways of thinking are consensus and independent of the age, gender, political positioning and participants’ intra-national identification, as well. Any possible differences in perceiving the historical past concern individual variations rather than national collective concepts. This result is in line with the idea of a superior, urgent or regal national identity, which is constructed against other national identities and strategically «select» -institutionally and communicatively- to remember a positive, glorious, ruling and regal past, which makes ingroup members feel proud, while it decides not to communicate its traumatical (remedy oblivion) and, mainly, the shameful past (wormwood oblivion).
(EN)
Hellenic Psychological Society (HPS)
