85 σ.
Βιβλιογραφία: σ. 74-85
Introduction: Sleep is an active process and sleep disorders affect the homeostasis of human body. Saliva is an essential body fluid and salivary flow disorders conceal a range of possible causes, but also follows a circadian rhythm. A characteristic case of dry mouth is morning hyposalivation/xerostomia which concern a large percentance of general population. Paradoxically, although the obvious possible relation, the association of sleep disorders with xerostomia is not extensively investigated in the international bibliography. Objective: To investigate the association between sleep disorders, morning hyposalivation and subjective feeling of dry mouth.
Materials and Methods: It is about a prospective, observational, cross-sectional clinical study of a homogenous population sample which consists ofGreek soldiers with good general health that serve their military duty in units of Xanthi, Greece. After the application of ophthalmic modified Schirmer test, adapted for the oral mucosa,the sample was divided into study group (n=63) (MST<25mm/3min) and control group (n=110) (MST≥25mm/3min). In order to assess daytime sleepiness, risk of obstructive sleep apnea, sleep quality, sleep bruxism and subjective feeling of dry mouth, all the participants filled in the following scales in Greek version: Epworth Sleepiness Scale(ESSgr), Pittsburgh Sleep Quality Index(GR-PSQI), Berlin Questionnaire(Greek BQ), a sleep bruxism questionnaire and Xerostomia Inventory(XI) respectively. Results: As long as PSQI scores a statistically significant difference(p<0,001) was found between study group(7,16±3,18) and control group(5,24±3). A statistically significant difference was not obtained for the scores of Epworth Sleepiness Scale(study group 7,35±3,18; control group 6,6±3,51)(p=0,290), Berlin Questionnaire(study group HR 13,1%, LR 86,9%; control group HR 5,5%, LR 94,5%)(p=0,080) sleep bruxism questionnaire(study group Bruxers 17,5%, Non-Bruxers 82,5%; control group Bruxers 15,5%, Non Bruxers 84,5%)(p=0,730). Xerostomia Inventory scores introduced statistically significant difference between the groups of Epworth Sleepiness Scale(LNDS 18,17±5,5,HNDS 19,7±5,70,Mild EDS 22,15±5,34, Moderate EDS 22±7,21, Severe EDS 21,80±10,35)(p=0,049), PSQI(good sleeper 17,66±4,57, poor sleeper 21,21±6,48)(p<0,001), Berlin Questionnaire(HR 24,29±6,04, LR 18,91±5,58)(p=0,001) and sleep bruxism questionnaire(Bruxer 23,21±8,39, Non Bruxer 18,67±4,95)(p=0,004). Conclusions: Patients with morning hyposalivation exhibit poor sleep quality compared with control group. Subjective feeling of dry mouth is associated with excessive daytime sleepiness, poor sleep quality, high risk of obstructive sleep apnea and sleep bruxism.
Εισαγωγή: Ο ύπνος είναι μία ενεργή διαδικασία, η διαταραχή της οποίας επηρεάζει την ομοιοστασία του ανθρώπινου οργανισμού. Το σάλιο αποτελεί ένα βιολογικό υγρό, η διαταραχή της έκκρισης του οποίου υποκρύπτει ποικιλία αιτίων αλλά και ακολουθεί τους κιρκάδιους ρυθμούς. Μια χαρακτηριστική περίπτωση ξηροστομίας αποτελεί η πρωινή υποσιαλία/ξηροστομία που αφορά μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού. Παραδόξως παρά το προφανές της πιθανής συσχέτισης τους η συμβολή της διαταραχής του ύπνου και της ξηροστομίας δεν έχει μελετηθεί εκτενώς στη διεθνή βιβλιογραφία. Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης των διαταραχών του ύπνου με την πρωινή υποσιαλία και τα υποκειμενικά συμπτώματα ξηροστομίας.
Υλικά-Μέθοδος: Πρόκειται για μία προοπτική - συγχρονική κλινική μελέτη παρατήρησης με ομοιογενές δείγμα πληθυσμού αποτελούμενο από οπλίτες θητείας με ελεύθερο ιατρικό ιστορικό που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία σε Μονάδες της Ξάνθης. Μετά την εφαρμογή της οφθαλμικής δοκιμασίας Schirmer προσαρμοσμένη για το βλεννογόνο του στόματος το δείγμα χωρίστηκε στην ομάδα μελέτης (n=63) (MST<25mm/3min) και στην ομάδα ελέγχου (n=110) (MST≥25mm/3min). Οι συμμετέχοντες και στις δύο ομάδες αξιολογήθηκαν για την ημερήσια υπνηλία, την ποιότητα ύπνου, τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου αποφρακτικών απνοιών υποπνοιών , την παρουσία νυχτερινού βρυγμού και των υποκειμενικών συμπτωμάτων ξηροστομίας με τη συμπλήρωση των ακόλουθων εργαλείων σε ελληνική έκδοση: της κλίμακας Epworth (ESS), της κλίμακας Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), του ερωτηματολογίου του Βερολίνου (Berlin Questionnaire - BQ), ερωτηματολόγιο για τη διάγνωση του βρυγμού και την κλίμακα Xerostomia Inventory (XI) αντίστοιχα. Αποτελέσματα: Για τις τιμές της κλίμακας PSQI διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά (p<0,001) ανάμεσα στην ομάδα μελέτης (7,16±3,18) και την ομάδα ελέγχου (5,24±3). Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες για τις τιμές της κλίμακας Epworth (ομάδα μελέτης 7,35±3,18; ομάδα ελέγχου 6,6±3,51)(p=0,290), του ερωτηματολογίου του Βερολίνου (ομάδα μελέτης HR 13,1%, LR 86,9%; ομάδα ελέγχου HR 5,5%, LR 94,5%) (p=0,080) και του ερωτηματολογίου του νυχτερινού βρυγμού (ομάδα μελέτης Βρουξιστές 17,5%, Μη Βρουξιστές 82,5%; ομάδα ελέγχου Βρουξιστές 15,5%, Μη βρουξιστές 84,5%)(p=0,730). Οι τιμές του ερωτηματολογίου Xerostomia Inventory παρουσίασαν στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις υποομάδες της κλίμακας Epworth (LNDS 18,17±5,5, HNDS 19,7±5,70, Mild EDS 22,15±5,34, Moderate EDS 22±7,21, Severe EDS 21,80±10,35) (p=0,049), της κλίμακας PSQI (good sleeper 17,66±4,57, poor sleeper 21,21±6,48)(p<0,001), του ερωτηματολογίου του Βερολίνου (HR 24,29±6,04, LR 18,91±5,58) (p=0,001) και του ερωτηματολογίου του νυχτερινού βρυγμού (Βρουξιστής 23,21±8,39, Μη Βρουξιστής 18,67±4,95) (p=0,004). Συμπεράσματα: Ασθενείς με πρωινή υποσιαλία εμφανίζουν χειρότερη ποιότητα ύπνου σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Υποκειμενικά συμπτώματα ξηροστομίας σχετίζονται με αυξημένη ημερήσια υπνηλία, χειρότερη ποιότητα ύπνου, αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου αποφρακτικών απνοιών υποπνοιών και παρουσία νυχτερινού βρυγμού.
Democritus University of Thrace
